Thế mạnh của ngành được bảo trợ

	Petrolimex chính thức lên sàn ngày 21/4 với giá 43.200 đồng/CP
	Quỹ bình ổn xăng dầu Petrolimex còn trên 1.800 tỷ đồng
	Petrolimex sắp lên sàn HOSE

Phân phối xăng dầu là lĩnh vực kinh doanh khá ổn định và gần như không có rủi ro thua lỗ do đây vẫn là lĩnh vực được Nhà nước bảo trợ giá đầu ra bằng quy định tính giá cơ sở và thuộc nhóm ngành phòng thủ, ít bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường. Chính vì vậy, triển vọng tăng trưởng của lĩnh vực phân phối xăng dầu sẽ chủ yếu phụ thuộc vào nhu cầu tiêu thụ trong nước. Nhận định này được phân tích trong báo cáo mới đây của CTCK Vietcombank (VCBS).

Theo dự báo của VCBS, triển vọng của lĩnh vực phân phối xăng dầu khá sáng sủa trong năm 2017 với sản lượng tiêu thụ trong nước có thể đạt tới 13,37 triệu tấn (tăng 15% so với 2016). Lý do là số lượng các phương tiện giao thông trên toàn quốc đang có xu hướng tăng mạnh. VCBS dự báo trong năm 2017, lưu lượng xe ô tô đạt khoảng 3,2 triệu xe (tăng 14,29% so với năm trước đó) và lưu lượng xe máy đạt khoảng 52,5 triệu xe máy (tăng 6,06% so với 2016). Đây chính là tiền đề tăng trưởng của nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong thời gian tới.

Ảnh minh họa

Các dự án đầu tư công về giao thông sẽ được tái khởi động cũng sẽ gián tiếp thúc đẩy nhu cầu vận chuyển, di chuyển của DN và người dân, theo đó, gián tiếp thúc đẩy tăng trưởng tiêu thụ xăng dầu trong nước. Bởi, chu kỳ tăng trưởng của các dự án đầu tư công thường gắn liền với chu kỳ chính trị 5 năm/lần và năm 2017 chính là năm được dự báo bắt đầu chu kỳ mới của lĩnh vực này.

Hiện nay phân phối xăng dầu vẫn là một trong những lĩnh vực được Nhà nước bảo hộ và chi phối thông qua 2 Tập đoàn Nhà nước lớn là Tổng công ty xăng dầu Petrolimex (PLX) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL). Bên cạnh đó, số lượng các công ty đầu mối được cấp phép phân phối và kinh doanh xăng dầu hiện tại không nhiều, chỉ có 29 DN nội địa.

Đặc biệt, lĩnh vực này hiện tại hầu như chưa có sự xuất hiện của các đối thủ nước ngoài do theo quy định hiện hành, nhà đầu tư nước ngoài chỉ có quyền tham gia mảng bán lẻ xăng dầu thông qua mua cổ phiếu trong công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối nếu có tham gia đầu tư vào nhà máy lọc dầu. Đây cũng chính là lý do, JX NOE đã mua lại 8% cổ phần của PLX và đồng ý góp vốn hợp tác vào dự án tổ hợp lọc dầu Nam Vân Phong cùng Petrolimex.

Trong bối cảnh đó PLX trở nên nổi trội với việc được Chính phủ giao giữ vai trò chủ đạo trên thị trường nội địa, đảm bảo đầy đủ và kịp thời các chủng loại xăng dầu phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo an ninh quốc phòng và nhu cầu tiêu dùng của nhân dân… Từ khi thành lập tới nay, PLX luôn chiếm từ 48% - 50% sản lượng tiêu thụ cả nước cùng việc sở hữu hệ thống phân phối xăng dầu (2.352 cửa hàng trực thuộc; hơn 2.800 cửa hàng thuộc đại lý, tổng đại lý có mặt cả ở các tỉnh vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo...); hệ thống kho bể 2.200.000 m3.

Đáng nói là giai đoạn 2011-2016, với diễn biến doanh thu giảm mạnh, nhưng lợi nhuận thuần của PLX cải thiện mạnh mẽ gấp 25 lần nhờ những quy định chính sách liên quan đến giá bán xăng dầu. Riêng năm 2016, dù doanh thu sụt giảm 17% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận tăng trưởng 68%. Lợi nhuận từ hoạt động xăng dầu đạt 3.848 tỷ đồng đóng góp tới 61% tổng lợi nhuận trước thuế của Petrolimex. Nhìn về dài hạn, PLX đặt mục tiêu tăng tỷ trọng doanh thu kinh doanh các hoạt động phi xăng dầu trên mỗi cửa hàng lên 50%. Kinh doanh các sản phẩm hóa dầu của PLX cũng sẽ có triển vọng tích cực hơn nhờ ngành nhựa đường.

Với PVOIL chiếm 22% thị phần phân phối xăng dầu, kế hoạch cổ phần hoá và IPO của PVOIL vào tháng 6/2017 cũng đang mở ra cánh cửa đối với các nhà đầu tư muốn tham gia ngành dầu khí. Hiện Chính phủ khẳng định sẽ không nắm giữ cổ phần chi phối tại PVOIL nên về mặt nguyên tắc, Nhà nước chỉ nắm khoảng 35% cổ phần tại PVOIL, 65% còn lại có thể mang ra IPO và bán cho cổ đông chiến lược nước ngoài.

DN này còn có lợi thế riêng khi tiếp tục là đơn vị cung cấp 100% dầu thô đầu vào cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất từ khi đi vào hoạt động đến nay… Doanh thu hợp nhất của PVOIL năm 2016 ước đạt 34 nghìn tỷ đồng, bằng 110% kế hoạch năm. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước đạt 530 tỷ đồng, hoàn thành 196% kế hoạch năm.

Một DN khác cũng đáng quan tâm trong ngành đó chính là Comeco (COM). Công ty này đã chi trả cho cổ đông 50% cổ tức bằng tiền cho năm 2016. Kết quả kinh doanh của COM rất ấn tượng với lợi nhuận sau thuế đạt 109,7 tỷ đồng, cao hơn 9,6% so với cùng kỳ 2015 và đạt 261% kế hoạch. Nhìn lại chặng đường 2012-2016, mức độ tăng trưởng lợi nhuận trước thuế bình quân là 43,86%/năm. Bức tranh phát triển 5 năm tới cũng được HĐQT COM đặt ra với doanh thu, lợi nhuận sau thuế tăng bình quân 5% năm, đáng nói là đơn giá lãi gộp bán lẻ xăng dầu dự kiến là 1.000 đồng/lít dù thấp hơn năm 2016 là 250 đồng/lít nhưng cao hơn rất nhiều so với PLX.

Trong tương lai gần, đối thủ nước ngoài đầu tiên trong lĩnh vực phân phối xăng dầu sẽ là Idemitsu Q8 liên doanh 50-50 giữa Kuwwait Petroleum International (KPI) và Idemitsu Kosan, 2 cổ đông lớn đang cùng nhau nắm giữ 70,2% dự án lọc dầu Nghi Sơn. Cửa hàng đầu tiên của Idemitsui sẽ có mặt ở Hà Nội trong nửa đầu 2017. Tuy nhiên, CTCK BIDV (BSC) đánh giá sự tham gia ngành của các DN nước ngoài sẽ chưa tác động đáng kể trong ngắn hạn, do Idemitsu cần thời gian để xây dựng hệ thống phân phối, hệ thống vận chuyển chuyên dụng, mà sẽ có ảnh hưởng lớn hơn lên tính cạnh tranh của thị trường trong dài hạn.