Thiếu nhân lực: Lời giải là chính sách lao động

Với chỉ 25 hồ sơ đăng ký xin việc, mục tiêu tuyển dụng 200 công nhân trong quý I/2015 của CTCP Thực phẩm Agrex Sài Gòn đứng trước khả năng không thực hiện được. Như vậy, sẽ rất khó cho kế hoạch tuyển dụng khoảng 600 công nhân trong cả năm nay, nhằm đáp ứng đủ lượng lao động để kịp giao hàng cho các đối tác Nhật Bản, khi ngay từ đầu năm lượng đơn hàng đã khá dồi dào, ông Phạm Hải Long, Tổng giám đốc Agrex Sài Gòn than thở.

Ảnh minh họa

Sau Tết, số lượng gần 1.000 công nhân của Agrex đã bị hao hụt mất gần 1/3, nhưng lại rất khó để bổ sung kịp thời. Trong khi đó sau khi được tuyển dụng, để có thể trở thành công nhân chế biến thực phẩm xuất khẩu đi những thị trường khó tính đòi hỏi phải mất tối thiểu 6 tháng, còn muốn đạt đến trình độ lành nghề thời gian đào tạo lên đến 2 năm. Nên để xây dựng được đội ngũ nhân sự vững tay nghề, gắn bó lâu dài với công ty luôn là vấn đề nan giải đặt ra với Agrex Sài Gòn.

“Hiện, công ty đang đưa ra một số giải pháp hữu hiệu hơn để giữ lượng công nhân ổn định đã qua đào tạo bằng các chính sách lương thưởng hợp lý, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, chế độ ăn nghỉ cho công nhân…”, ông Long nói. Để công nhân yên tâm làm việc, hàng tháng Agrex Sài Gòn đóng tới 900 triệu đồng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) cho lượng cán bộ lên đến cả nghìn người. Riêng tiền bảo hiểm thất nghiệp cũng là gánh nặng khá lớn, khi số tiền chi ra có năm lên đến 1 - 2 tỷ đồng.

Cũng ở trong tình trạng tương tự, giám đốc một công ty chuyên xuất khẩu mặt hàng thủy sản cho biết, vấn đề thiếu hụt lao động sau Tết dường như đã trở thành căn bệnh trầm kha, khiến không ít DN phải đau đầu. Đã phải chi phí đào tạo, trang thiết bị, bảo hiểm… lên đến hàng triệu đồng/công nhân mỗi tháng, nhưng sản xuất lại đình đốn vì thiếu người làm. Thiệt hại nhất là tiến độ giao hàng và chất lượng không đảm bảo, do lượng công nhân trồi sụt, ra vào khiến nhiều đơn hàng bị ngưng trệ.

Không riêng gì các DN thủy sản, tình trạng này còn trầm trọng hơn đối với các DN trong ngành dệt may, da giày. Theo Hội Dệt may Thêu đan TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ thiếu hụt lao động tại các DN hiện đang phổ biến ở mức 5 - 10%, cao hơn so với năm ngoái 3 - 4%, khiến các DN rất khó xoay xở…

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP. Hồ Chí Minh, việc thiếu hụt lao động tại nhiều DN sử dụng lượng công nhân lớn là một thực tế, dẫn tới mức độ cạnh tranh thu hút lao động giữa các DN ngày càng cao. Theo Trung tâm Dự báo nhân lực và thông tin thị trường lao động TP. Hồ Chí Minh, chỉ trong tháng 3/2015, các DN trên địa bàn cần khoảng 23.000 lao động. Trong đó, nhu cầu tuyển dụng lao động phổ thông chiếm 35%, lao động trình độ sơ, trung cấp chiếm 40%, trình độ cao đẳng, đại học và trên đại học chiếm 25%.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, để xảy ra tình trạng thiếu hụt lao động triền miên cũng chính một phần do lỗi của DN sử dụng. Khó có thể trách được người lao động khi họ có nhu cầu tìm việc ở những chỗ tốt hơn, môi trường phù hợp, thuận lợi, đáp ứng được đầy đủ hơn. Đó là chưa kể đến những trường hợp một bộ phận DN còn dùng hình thức ký hợp đồng thời vụ, cho nghỉ việc trước Tết để tránh phải chi trả lương thưởng tăng lên, sau đó sẽ tuyển lại… khiến công nhân mất niềm tin.

Ông Long cho biết, những chuyện như vậy cũng có xảy ra ở không ít DN, không đảm bảo, tuân thủ các nguyên tắc về tuyển dụng và sử dụng lao động. Nhưng thực tế đó là vấn đề lợi bất cập hại, có thể cắt bớt được một phần chi trả lương thưởng trước mắt nhưng về lâu dài những DN đó đang tự làm hại chính mình khi không có đủ lực lượng công nhân lành nghề đáp ứng đơn hàng.

Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập, cạnh tranh rất lớn, các DN muốn tham gia sân chơi quốc tế cũng phải tuân thủ khắt khe các quy định của quốc tế về chất lượng sản phẩm, an toàn lao động, tuyển dụng và sử dụng lao động…