Thông tuyến khám chữa bệnh: Thuận cho người dân, khó cho y tế

	Giao dự toán thu, chi năm 2017 của BHXH Việt Nam
	Xóa bỏ rào cản khám chữa bệnh vượt tuyến

Không chỉ có vấn đề lợi ích đối với người KCB trong trường hợp khám chữa trái tuyến được hưởng 100% chi phí, cao hơn mức 70% áp dụng trước đây, mà nhiều tác động từ thay đổi chính sách cũng đã được nêu lên.

Bộ Y tế phải ban hành gói dịch vụ y tế cơ bản được chi trả bởi BHYT trước năm 2018

Có thuận lợi, nhưng…

Tổng giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH) Nguyễn Thị Minh khẳng định, thông tuyến KCB giúp người có thẻ BHYT thuận lợi hơn trong việc tiếp cận với các dịch vụ y tế, đặc biệt thuận lợi đối với các trường hợp người lao động khi phải di chuyển công việc từ địa phương này sang địa phương khác, hoặc người về hưu thay đổi nơi cư trú.

Theo đó, tần suất KCB/thẻ BHYT tại các cơ sở y tế tuyến huyện năm 2016 đã tăng lên gần 20% so với năm 2015. Số lượt bệnh nhân khám thông tuyến giữa các trạm y tế xã cũng tăng 1,6 triệu lượt so với năm 2015.

Đối với người dân sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; sống ở xã đảo, huyện đảo được KCB nội trú tại bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương mà không cần giấy chuyển viện thì được hưởng các dịch vụ KCB tốt hơn nhờ sự cạnh tranh về chất lượng giữa các cơ sở KCB để thu hút người bệnh.

Đối với cơ sở KCB, quy định này làm tăng số lượng người bệnh đến KCB, đặc biệt là đối với các cơ sở y tế tư nhân, từ đó tăng thu nhập cho nhân viên y tế. Các cơ sở KCB cũng vì thế mà bắt buộc phải đổi mới phong cách phục vụ, đầu tư về cơ sở vật chất, nhân lực nhằm nâng cao chất lượng KCB để thu hút người bệnh.

Kết quả là, tại tất cả các cơ sở y tế tư nhân tuyến huyện đều có số lượng bệnh nhân đến KCB tăng gấp 2-3 lần so với cùng kỳ năm 2015. Trong khi đó, một số bệnh viện tuyến huyện lại giảm số bệnh nhân do chất lượng KCB không tốt nhất là tại Quảng Nam, Bắc Giang…

Tuy nhiên, khi thực hiện quy định thông tuyến đã ảnh hưởng đến công tác KCB tại các cơ sở KCB tuyến xã. Người có thẻ BHYT sử dụng dịch vụ y tế tại trạm y tế đã giảm hẳn (năm 2016 giảm 14,1% so với năm 2015). Việc giảm số lượt người KCB tại các tuyến này không chỉ ảnh hưởng đến chính sách của nhà nước là hướng về y tế cơ sở, mà còn làm gia tăng chi phí KCB do tăng số lượt KCB ở tuyến trên.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng thừa nhận, việc gia tăng như vậy dẫn đến tình trạng quá tải tại nhiều cơ sở KCB tuyến huyện. Trong đó có cơ sở chưa đáp ứng được về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực đã ảnh hưởng không tốt đến chất lượng KCB, như thực hiện các dịch vụ kỹ thuật không đảm bảo đúng quy trình, không đủ thời gian; sử dụng các nhân viên y tế không có đủ điều kiện pháp lý để cung cấp dịch vụ y tế…

Sự thay đổi mạnh mẽ, cạnh tranh lớn cũng đang dẫn tới một số phản ứng thiếu tích cực. Lãnh đạo BHXH cho biết, một số bệnh viện tuyến tỉnh đã “xin” xuống hạng III, tuyến huyện để được áp dụng quy định thông tuyến; tình trạng cạnh tranh bằng khuyến mại, thu hút người bệnh bằng quà tặng, nhưng chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... làm gia tăng chi phí KCB BHYT; người bệnh BHYT đi khám chữa bệnh nhiều lần trong ngày, tuần, tháng để lấy thuốc, có trường hợp trong quý IV/2016 đi KCB 160 lần tại 20 cơ sở khác nhau...

Hai giải pháp tổng thể

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, việc thông tuyến phát sinh nhiều bất cập, vướng mắc và không ít tiêu cực, nhưng không nên vì vậy mà đặt lại chủ trương này, bởi nó có vai trò tích cực với toàn dân. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trong thời gian qua, chúng ta đã tăng diện bao phủ BHYT lên 81,7%, vượt mục tiêu Quốc hội đề ra cho năm 2020. Chính phủ tiếp tục đặt mục tiêu đến 2020 phải phấn đấu ít nhất diện bao phủ BHYT phải đạt trên 90% dân số.

“Hiện nay đã có một số đối tượng vừa tham gia BHYT của BHXH, vừa tham gia BHYT thương mại; nhưng cũng có đối tượng chỉ tham gia BHYT thương mại. Cộng lại, nếu đạt được khoảng 95% dân số Việt Nam mới tự tin về diện bao phủ BHYT là đúng định hướng phát triển bền vững”, Phó Thủ tướng nói.

Để đạt mục tiêu trên, giải pháp đầu tiên được Phó Thủ tướng đề cập đó là tin học hóa trong ngành y tế. Các bệnh viện phải thực hiện tin học hóa để nhập dữ liệu đầu vào, cập nhật vào hệ thống giám định bảo hiểm của BHXH. “Những nơi chậm kết nối là những nơi chưa ý thức được trách nhiệm của mình với đồng tiền của nhân dân. Nơi nào không cập nhật vào hệ thống giám định nghĩa là nơi đó có biểu hiện tiêu cực”, Phó Thủ tướng cảnh báo.

Giải pháp thứ hai là ngành y tế cần phải lấy y tế cơ sở, y tế dự phòng làm gốc. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế, BHYT cùng các bộ, ngành cần tích cực ban hành kế hoạch thực hiện quản lý sức khỏe cho từng người dân, chăm sóc sức khỏe toàn dân và bảo hiểm y tế toàn dân theo Đề án tăng cường năng lực y tế cơ sở đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chỉ khi thực hiện được đề án này mới khắc phục được tình trạng lạm dụng kỹ thuật cao, nhiều người dân vùng sâu xa chỉ khi bệnh nặng mới đi khám bệnh.

“Tôi đã ký quyết định phê duyệt Đề án tăng cường năng lực y tế cơ sở và bây giờ đang cùng với Bộ Y tế, BHXH và các bộ, ngành tích cực ngày đêm để cố gắng ban hành Kế hoạch thực hiện quản lý sức khỏe cho từng người dân gắn với chăm sóc sức khỏe toàn dân và gắn với BHYT toàn dân. Theo tôi, nếu làm tốt thì rất nhiều băn khoăn của người dân về KCB sẽ được giải quyết bền vững”, Phó Thủ tướng khẳng định và cho biết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng yêu cầu Bộ Y tế phải ban hành gói dịch vụ y tế cơ bản được chi trả bởi BHYT trước năm 2018.

“Chính phủ hiểu rằng thời hạn chậm nhất là 31/12/2018, nhưng chúng ta phải làm sớm hơn và sớm ngày nào tốt hơn cho người dân ngày ấy”, Phó Thủ tướng yêu cầu.