Ăn uống lành mạnh giúp giải độc khỏi vi nhựa

Nghiên cứu cho thấy trung bình mỗi năm, con người đưa vào cơ thể khoảng 50 túi nhựa chứa hạt vi nhựa. Mặc dù có một số cách để giảm lượng vi nhựa mà bạn hít vào hoặc nuốt vào, nhưng hầu như không thể tránh chúng hoàn toàn. Vậy, vì cơ thể chúng ta sẽ chứa ít nhất một số vi nhựa, chúng ta có thể làm gì để kiểm soát điều đó?

Các nhà nghiên cứu mới chỉ bắt đầu hiểu cách vi nhựa ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta và cách loại bỏ chúng. Nhưng có một số bằng chứng cho thấy chất chống oxy hóa, chế độ ăn uống lành mạnh và các phương pháp giảm viêm khác có thể giảm thiểu tác hại của vi nhựa đối với cơ thể chúng ta.

Vi nhựa ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?

Tiến sĩ Matthew Campen, giám đốc trung tâm kim loại trong sinh học và y học New Mexico và là giáo sư tại Khoa Dược của Đại học New Mexico cho biết: “Trong bất kỳ lĩnh vực nào của khoa học sức khỏe môi trường, rất hiếm khi bạn có bằng chứng rõ ràng, như amiăng và khói thuốc lá, và sẽ còn rất lâu nữa chúng ta mới có câu trả lời chắc chắn về mức độ ảnh hưởng của chúng”.

Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật và con người đã tìm thấy mối tương quan giữa tác động tiêu cực đến sức khỏe do vi nhựa.

Vi nhựa được tìm thấy ở hầu hết mọi bộ phận của cơ thể con người. Chúng không chỉ có thể xâm nhập vào mô do kích thước nhỏ, mà còn có thể chứa thêm hóa chất. Một báo cáo được công bố năm ngoái cho thấy ít nhất 4.200 trong số 16.000 hóa chất được sử dụng để sản xuất nhựa được coi là gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.

Tiến sĩ, Thạc sĩ Y tế Công cộng Tracey Woodruff, giáo sư và giám đốc Chương trình Sức khỏe Sinh sản và Môi trường tại Đại học California, San Francisco nói: “Chúng tôi thấy rằng có các hóa chất trong nhựa như phthalate và BPA được tìm thấy ở người”.

Tác động của vi nhựa lên cơ thể có thể phụ thuộc vào: Cá nhân và tiền sử sức khỏe của họ, kích thước của các hạt nhựa, loại nhựa, số lượng trong cơ thể một người.

Campen cho biết bất cứ thứ gì ở liều lượng đủ cao đều có thể gây độc. Vi nhựa có thể gây viêm, phá vỡ hệ vi sinh đường ruột và hormone.

Viêm là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với căng thẳng, tổn thương mô và mầm bệnh và như một số nghiên cứu chỉ ra, có thể là cả vi nhựa. Thật khó để nói liệu tình trạng viêm có phải là lý do khiến vi nhựa có liên quan đến các bệnh mãn tính hay không, nhưng có khả năng nó có thể đóng một vai trò nào đó.

Một nghiên cứu năm 2024 phát hiện ra rằng những người có nhiều vi nhựa hoặc nano nhựa trong mảng bám ở động mạch cổ có nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ cao hơn gần năm lần. Không rõ lý do tại sao, nhưng các chuyên gia kết luận rằng tình trạng viêm quá mức có thể là một yếu tố.

Sức khỏe đường ruột cũng là một mối quan tâm. Vào năm 2022, các nhà nghiên cứu đã xem xét một mô hình hệ vi sinh đường ruột của con người và phát hiện ra rằng việc tiếp xúc với một loại nhựa phổ biến được sử dụng trong bao bì thực phẩm và đồ uống có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa khỏe mạnh và khiến vi khuẩn gây viêm phát triển.

Vi nhựa có thể được đào thải ra khỏi cơ thể bạn

May mắn thay, không phải mọi hạt nhựa mà bạn tiếp xúc đều tồn tại trong cơ thể mãi mãi. Con người chủ yếu ăn phải vi nhựa khi ăn uống, và nhiều hạt đặc biệt là những hạt lớn hơn, như từ thớt nhựa "gần như chỉ đi qua ruột kết của bạn", Campen nói, "Chắc chắn có lý do để tin rằng rất nhiều trong số chúng sẽ thoát ra ngoài qua phân".

Woodruff cho biết thêm: "Các hóa chất từ ​​vi nhựa cũng không tồn tại trong cơ thể lâu, vì vậy nếu bạn ngừng tiếp xúc, nồng độ vi nhựa trong cơ thể bạn sẽ giảm xuống ".

Đây là một lý lẽ mạnh mẽ cho việc giảm thiểu tiếp xúc với vi nhựa, mặc dù Woodruff lưu ý rằng tính phổ biến của nhựa khiến điều đó trở nên khó khăn, các hóa chất thoát ra khỏi máu của chúng ta sẽ nhanh chóng được thay thế.

Thêm vào đó, các hạt nhỏ hơn khác có thể không bị đẩy ra khỏi cơ thể. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các hạt nano đôi khi được các tế bào hấp thụ và có thể phát triển lớp vỏ protein cho phép chúng dễ dàng di chuyển khắp cơ thể.

Bạn có thể chống lại tác động của vi nhựa trong cơ thể không?

Vì việc tránh xa vi nhựa dễ nói hơn là thực hiện, nên các nhà nghiên cứu đang tìm cách giảm thiểu tác động của chúng lên cơ thể.

“Hiện chúng ta chưa có cách chữa trị vi nhựa, nhưng những thay đổi về chế độ ăn uống có tiềm năng hứa hẹn chống lại tác động của vi nhựa”, Zarei cho biết.

Zarei và một nhóm các nhà nghiên cứu khác đã công bố một nghiên cứu vào tháng 2 cho thấy chất chống oxy hóa có thể làm giảm tác động của vi nhựa bằng cách ngăn ngừa viêm nhiễm. Cụ thể, họ phát hiện ra rằng một hợp chất thực vật có tên là anthocyanin có trong các loại thực phẩm màu tím và xanh lam như quả mọng hoặc nho có thể chống lại tình trạng giảm các tác hại khác mà vi nhựa có thể gây ra.

Mặc dù nghiên cứu còn nhiều ý kiến ​​trái chiều, anthocyanin cũng có liên quan đến việc điều hòa lượng đường trong máu tốt hơn, có lợi cho sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Ăn uống lành mạnh

Mặc dù đây không phải là giải pháp hoàn hảo, nhưng các chuyên gia đều đồng ý rằng cơ thể bạn có thể dễ dàng đối phó với những tác động tiềm ẩn của việc tiếp xúc với vi nhựa hơn khi cơ thể khỏe mạnh. Điều đó có nghĩa là bạn phải cố gắng hết sức để duy trì cân nặng khỏe mạnh và tránh béo phì tình trạng có liên quan đến nhiều bệnh mãn tính.

“Thói quen ăn uống của bạn cũng giúp tăng cường sức đề kháng của bạn đối với mọi loại yếu tố tấn công vào cơ thể, bao gồm cả vi nhựa”, Woodruff nói.

Bà khuyên bạn nên ăn một chế độ ăn giàu trái cây và rau quả tươi, đậu và cá. Chế độ ăn nhiều rau, hạt và ngũ cốc nguyên hạt cũng có nhiều chất xơ hơn, tốt cho hệ vi sinh đường ruột. Thêm vào đó, chế độ ăn uống lành mạnh như chế độ ăn Địa Trung Hải có liên quan đến việc giảm tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường loại 2, tăng hormone khỏe mạnh và giảm viêm.

Woodruff giải thích: “Chúng ta thấy từ thực tế nghiên cứu khoa học về các chất gây ô nhiễm khác, như chì chẳng hạn, rằng nếu bạn có chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, nó có thể giúp giảm bớt một số tác hại”.