Các nhà kinh tế băn khoăn về cách tính thuế quan của Mỹ

Công thức cốt lõi trong cách tính thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump đang khiến các nhà kinh tế bối rối, họ cho rằng công thức này dựa trên sự đánh giá sai một số liệu quan trọng, dẫn đến mức thuế quan tăng cao đối với các quốc gia.

Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, công thức hỗ trợ cho kế hoạch thuế quan "có đi có lại" toàn diện của Trump là thâm hụt thương mại của quốc gia đó với Hoa Kỳ, chia cho lượng xuất khẩu của quốc gia đó, sau đó chia đôi. Trump cũng áp dụng mức thuế cơ sở 10% đối với hầu hết mọi quốc gia.

Tuy nhiên, theo các thành viên cấp cao Kevin Corinth và Stan Veuger của Viện Doanh nghiệp Mỹ, công thức tính thuế quan cho các quốc gia trên toàn thế giới của Trump dựa trên tỷ lệ đàn hồi thấp hơn mức thực tế. Cụ thể, công thức này giả định độ đàn hồi của giá nhập khẩu đối với thuế quan là khoảng 0,25, nhưng các nhà kinh tế cho rằng con số đó phải gần với 1,0 (0,945).

“Sai lầm của họ là họ dựa độ đàn hồi vào phản ứng của giá bán lẻ đối với thuế quan, trái ngược với giá nhập khẩu như họ nên làm”, các học giả viết.

Hiện thuế quan mà Trump áp dụng dao động từ 10% đến 50% đối với các quốc gia trên khắp thế giới. Tuy nhiên nếu các giả định xung quanh độ đàn hồi được điều chỉnh trong công thức của Trump, thì không có mức thuế quan nào của quốc gia nào vượt quá 14% và hầu hết sẽ ở mức chính xác là 10%, mức cơ sở do chính quyền Trump thiết lập.

Ví dụ, theo kế hoạch mà Trump triển khai trong tuần này, mức thuế quan đối với Lesotho, quốc gia có mức thuế cao nhất, là 50%. Nhưng nếu điều chỉnh, thì sẽ là 13,2%.

Một báo cáo khác được công bố trong tuần này từ Viện Cato cũng phát hiện ra một sai sót trong công thức mà Trump sử dụng để biện minh cho thuế quan.

Báo cáo phát hiện ra rằng mức thuế quan trung bình có trọng số thương mại mà Trump sử dụng để biện minh cho thuế quan qua lại của mình cao hơn thực tế.

Ví dụ, Viện Cato cho biết mức thuế quan trung bình theo trọng số thương mại năm 2023 từ Trung Quốc là 3%, nhưng chính quyền Trump lại cho biết con số này là 67%.

Hay như chính quyền ông Trump cho biết, Liên minh Châu Âu áp mức thuế 39% đối với Mỹ, nhưng báo cáo của Cato cho biết, mức thuế trung bình theo trọng số thương mại năm 2023 của EU là 2,7%.

Trong một ví dụ khác, chính quyền ông Trump cho biết Ấn Độ áp mức thuế 52% đối với Mỹ, nhưng Cato chỉ ra rằng mức thuế trung bình theo trọng số thương mại năm 2023 của Ấn Độ là 12%.