Cấm hành vi cản trở nhà báo, phóng viên trong quá trình tác nghiệp

Theo đánh giá của nhiều đại biểu Quốc hội, sửa đổi Luật Báo chí đã thể hiện rõ tinh thần bảo hộ mạnh mẽ cho cơ quan báo chí, nhà báo, như các quy định về báo chí có quyền tiếp cận thông tin, báo chí không bị kiểm duyệt, có quyền bảo vệ nguồn tin, bảo vệ trong tác nghiệp…

Hoạt động khai thác thông tin của nhà báo được quy định cụ thể là: khoản 2 điều 13 quy định hoạt động báo chí và nhà báo được Nhà nước bảo hộ; các điểm b, c, d khoản 2 Điều 25 quy định nhà báo có quyền được khai thác và cung cấp thông tin; được đến cơ quan, tổ chức để hoạt động nghiệp vụ báo chí và quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức phải cung cấp cho nhà báo tư liệu, tài liệu; được hoạt động báo chí tại các phiên tòa xét xử công khai, được bố trí khu vực riêng để tác nghiệp, được liên lạc trực tiếp với những người có liên quan để lấy tin, phỏng vấn.

Ngoài ra, khoản 12 Điều 9 quy định cấm hành vi cản trở nhà báo, phóng viên trong quá trình tác nghiệp, khai thác lấy tin, bài; khoản 1 Điều 38 quy định cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm phải cung cấp thông tin cho báo chí…

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Báo chí (sửa đổi)

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo Luật Báo chí sửa đổi, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định phóng viên, nhà báo không được sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền trái với tôn chỉ mục đích của cơ quan báo chí.

Bà Hải nêu quan điểm của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, đây là quyền tự do ngôn luận của công dân đã được hiến định nên không thể đưa nội dung này vào dự thảo Luật. Trường hợp thấy cần thiết phải quản lý những hoạt động trên, cơ quan báo chí có thể quy định nội dung này tại quy chế hoạt động của cơ quan báo chí đó.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, quyền góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân trên báo chí là thuộc quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí đã được hiến định. Báo chí là diễn đàn để công dân thực hiện quyền đó. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn và bảo đảm tính khả thi của Luật, khoản 1 Điều 12 dự thảo Luật quy định cơ quan báo chí đăng, phát kiến nghị, phê bình của công dân phù hợp với tôn chỉ mục đích của cơ quan báo chí đó chứ không phải đăng phát mọi kiến nghị, phê bình do công dân gửi đến.

Về ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, có thẩm quyền trả lời kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân do cơ quan báo chí chuyển đến và các vấn đề công dân nêu ra trên báo chí.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, khoản 2 điều 39 dự thảo Luật đã quy định trách nhiệm và thời hạn cụ thể người đứng đầu cơ quan, tổ chức phải trả lời kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân.

Ngoài ra, dự thảo Luật quy định cả trường hợp quá thời hạn quy định mà người đứng đầu cơ quan, tổ chức không trả lời kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân để ràng buộc trách nhiệm của người đứng đầu của cơ quan, tổ chức đối với kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân do báo chí chuyển đến.

Hơn nữa, Luật Công chức cũng đã quy định cán bộ, công chức phải thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhấn mạnh, việc bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan báo chí thuộc trách nhiệm chính của cơ quan chủ quản báo chí. Đồng thời, việc này phải được sự thống nhất của Bộ Thông tin và Truyền thông, để bảo đảm người đứng đầu cơ quan báo chí phải hội đủ tiêu chuẩn như quy định.

Thực tế hiện nay, một số cơ quan chủ quản cơ quan báo chí bổ nhiệm tổng biên tập không có nghiệp vụ báo chí, làm ảnh hưởng đến chất lượng của tờ báo. Hơn nữa báo chí là phương tiện thông tin thiết yếu, có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ đời sống xã hội.

Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan quản lý nhà nước về báo chí, chịu trách nhiệm toàn diện về hoạt động báo chí cả nước. Cơ quan này rất cần xây dựng mối quan hệ thường xuyên, mật thiết với người đứng đầu cơ quan báo chí nhằm bảo đảm đưa thông tin kịp thời, trung thực, lành mạnh đến công chúng.

Chiều cùng ngày, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết bầu ông Hà Ngọc Chiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Dân tộc. Thượng tướng Võ Trọng Việt, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng giữ chức Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng - An ninh Quốc hội. Bà Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp giữ chức Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp. Ông Nguyễn Đức Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Trung ương giữ chức vụ Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách. Bà Nguyễn Thúy Anh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội giữ chức Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội. Bà Nguyễn Thanh Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giữ chức vụ Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng. Ông Hồ Đức Phớc, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An giữ chức vụ Tổng Kiểm toán Nhà nước.