Chiếc máy tuốt lúa

Ảnh minh họa

Nắng đã nhuộm chín những bông lúa trĩu nặng, vàng ươm báo hiệu một mùa gặt mới đang về. Từ cánh đồng thênh thang, tiếng bước chân hân hoan, tiếng công nông xình xịch, tiếng xe bò lộp bộp, tiếng nói cười râm ran theo cơn nồm nam mát rượi tỏa về từng nếp làng, ngõ xóm yêu thương. Và để góp vào bản hòa ca ngày mùa nô nức ấy một nốt nhạc vui, chiếc máy tuốt lúa đã tấu lên những thanh âm rộn ràng thân thuộc.

Những ngày mùa bận rộn mà đầy ắp niềm vui trong ký ức tuổi thơ tôi luôn hiện lên thật sinh động và hài hòa. Và chẳng hiểu tại sao, giữa rất nhiều những hình ảnh ấn tượng ấy, tôi lại nhớ nhất chiếc máy tuốt lúa mà cha tôi hùn vốn với mấy bác hàng xóm mua về. Bởi trước đây, người dân làng tôi thường tuốt lúa bằng cách sử dụng hòn trục lăn, rất tốn thời gian, tốn công, tốn sức.

Nên, từ khi có nó, việc tuốt lúa trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn rất nhiều. Khi bà con trong làng cần đến, cha tôi luôn niềm nở kéo máy đến tuốt lúa mọi lúc, không kể đêm hay ngày. Mùa màng, ai nấy đều tất bật tranh thủ từng giờ, từng phút để cho kịp thời vụ. Thế nên, cha tôi vẫn thường điềm đạm bảo: “Vất vả nhưng mà vui!”.

Tiếng nổ máy sầm sập vang lên. Mỗi người một việc, người chuyên phục vụ xăng dầu, người thì gỡ từng bó lúa đút vào cửa máy, người mang thúng hứng lúa chảy ra, người quét dọn xung quanh gọn ghẽ, mọi thứ diễn ra thật khẩn trương và nhanh chóng.

Theo các khoang nhỏ dưới chân máy, lúa ào ào chảy ra như suối. Thúng này hứng đầy, rồi đến thúng kia, tiếp nối mãi. Cả thúng lúa ăm ắp, hai người còng lưng bưng vẫn thấy nặng. Lúa càng trĩu tay, người nông dân càng thêm phấn chấn. Niềm vui về một vụ mùa bội thu đang quyện cùng từng giọt mồ hôi nóng hổi lăn ra, ướt đẫm trên lưng áo họ.

Hôm nào cũng vậy, chỉ kịp ăn vội bát cơm chan canh rau bí nấu tép, cha lại phải lật đật kéo máy đi tuốt lúa. Đôi tay sạm nắng của người đàn ông lực điền dường như chưa bao giờ biết mỏi mệt. Và nếu mẹ có xin đi hộ thì cha thường gạt phắt: “Mẹ nó ở nhà phơi lúa đi. Tôi làm quen rồi!”. Tôi biết cha sợ mẹ phận đàn bà tay mềm, chân yếu không hợp với công việc này.

Và cha luôn cố gắng trở thành trụ cột vững vàng trong gia đình. Giữa trưa hè nắng giòn oi ả, bóng cha chênh vênh đổ dài trên nền sân gạch. Theo sự “chỉ đạo” âm thầm của mẹ, tôi len lén chạy theo đẩy máy đằng sau cho đến khi cha tinh ý phát hiện ra và nghiêm nghị: “Con về nhà ngủ trưa ngay!”.

Tôi rất thích rủ đám bạn đi xem cha tuốt lúa giúp người dân trong làng vào những đêm trăng sáng. Khi ấy, từ ô cửa nằm ở cuối thân máy, rơm ùn ùn phụt ra bàng bạc như từng đám mây đang bay. Mùi rơm tươi mới phả ra nồng nồng, ngòn ngọt tới mức lúc đó, tôi chỉ muốn hóa thân thành một chú bê nhỏ. Đám bạn cứ xuýt xoa về chiếc máy tuốt lúa kỳ diệu nhà tôi làm tôi cứ phổng hết cả mũi.

Và chúng tôi thích chí vo cuộn rơm lại thành từng cục tròn tròn ném vào nhau và nhún nhẩy theo từng hồi máy nổ bành bạch cho đến lúc khắp người ngứa đỏ thì mới cuống cuồng chạy về nhà tắm rửa. Ngày mùa, người lớn đã vui, trẻ con càng vui hơn.

Sau một mùa dài làm việc cật lực cùng với cha tôi, chiếc máy tuốt lúa lại trở về góc sân quen thuộc nằm nghỉ ngơi, thư giãn. Nó là cả cơ nghiệp của nhà tôi và những nhà hàng xóm thân cận. Vì vậy, cha tôi chùi rửa nó sạch sẽ, sáng loáng như một báu vật.

Rồi qua nắng mưa, qua thời gian khắc nghiệt, qua những ngày mùa phát huy hết công suất, chiếc máy tuốt lúa dần bị hỏng hóc, cũ mòn, hoen gỉ. Hơn nữa, cha tôi – người đàn ông lực điền vạm vỡ năm nào nay sức khỏe đã giảm sút hơn, nên cha quyết định bán chiếc máy cho một xưởng tái chế. Những thanh âm tưng bừng ngày đó giờ thuộc về những chiếc máy tuốt hiện đại hơn…

Một ngày nào đó, tôi sẽ giã từ thành phố này để trở về với quê nghèo yêu dấu, trở về với đồng ruộng bao la, trở về với củ khoai, hạt thóc hiền lành, trở về với tiếng máy tuốt lúa hồn hậu đang hát bài ca về ước mơ no ấm. Cuộc đời của ta, dù có cố vươn tới khát vọng cao xa rồi cũng có lúc cần được sống cùng những điều giản dị và bé nhỏ như thế! Quê mẹ thương nhớ, nắng đã nhuộm vàng lúa mới hay chưa?