Chuyển đổi xanh để đảm bảo an ninh kinh tế và thu hút đầu tư

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được ( áo xanh) và các chuyên gia tại diễn đàn

Đó là phát biểu khai mạc của ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh tại diễn đàn “Chuyển đổi xanh và Ngày hội tái chế 2025”, ngày 31/7 do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp BSA, Chương trình HVNCLC – Chuẩn hội nhập - BSAS phối hợp tổ chức.

Theo ông Được, chuyển đổi xanh là tiền đề đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì vị thế đầu tàu kinh tế. Thành phố đang đứng trước một "bối cảnh mới", một bối cảnh định hình lại hoàn toàn ý nghĩa của hai từ "phát triển". Trước hết, những tác động ngày càng cực đoan của biến đổi khí hậu không còn là dự báo mà đã trở thành hiện thực; sự định hình lại các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đang trở thành "giấy thông hành" bắt buộc để tham gia sân chơi quốc tế; cuộc cạnh tranh địa chính trị, kinh tế khốc liệt, nơi năng lực cạnh tranh của một quốc gia, một thành phố không chỉ đo bằng GRDP, mà còn bằng sức chống chịu bền vững và khả năng đổi mới sáng tạo; không gian thành phố được mở rộng với trung tâm sản xuất công nghiệp tại Bình Dương, sản xuất năng lượng tại Bà Rịa - Vũng Tàu rất cần thúc đẩy chuyển đổi xanh để gia tăng năng lực cạnh tranh.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, thời gian qua, kinh tế tư nhân đã đóng góp rất nhiều vào hành trình chuyển đổi xanh của TP. Hồ Chí Minh. Các doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư vào điện mặt trời mái nhà tại các KCN lớn như VSIP ở Bình Dương (cũ) và Hiệp Phước tại TP. Hồ Chí Minh (cũ), góp phần giảm áp lực lên lưới điện và giảm phát thải. Việc sản xuất và tiêu dùng xanh cũng được các doanh nghiệp lưu ý với các dự án sản xuất xanh tiêu biểu như nhà máy trung hòa carbon trị giá 1,3 tỷ USD của Tập đoàn LEGO và nhà máy chế tác trang sức Tập đoàn Pandora với cam kết sử dụng 100% năng lượng tái tạo tại Bình Dương (cũ).

Bên cạnh đó, nhiều chủ đầu tư tư nhân đã tiên phong phát triển các dự án bất động sản đạt chứng chỉ xanh (LEED, LOTUS), sử dụng vật liệu thân thiện môi trường và thiết kế tối ưu năng lượng như Keppel Land, CapitaLand, Becamex Tokyu. Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đã đầu tư vào các mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, giảm sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, cung cấp sản phẩm sạch cho thị trường…

Về lộ trình chuyển đổi xanh của thành phố, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh cho rằng từ ngày 01/7, TP. Hồ Chí Minh hợp nhất với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, hình thành một siêu đô thị đặt ra thách thức về đồng bộ chính sách, quản trị liên vùng và cân bằng phát triển bền vững càng trở nên cấp thiết. Trong lộ trình chuyển đổi xanh, TP. Hồ Chí Minh mới sẽ chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu công nghiệp sang các ngành công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao; xây dựng và chuyển đổi KCN thành KCN sinh thái, giảm thâm dụng tài nguyên, năng lượng; ưu tiên thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo…; phát triển nông nghiệp sạch, hữu cơ, sinh thái, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao chất lượng và giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái; đẩy mạnh phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo hướng đến giảm phát thải, ưu tiên phát triển điện gió (ngoài khơi) và điện mặt trời (điện mặt trời mái nhà tại các KCN, khu đô thị)…; ưu tiên giao thông công cộng khối lượng lớn (đường sắt đô thị); xử lý 100% chất thải công nghiệp, nguy hại và nước thải; thúc đẩy hoạt động tái chế, tái sử dụng.

Trong khi đó, ông Huỳnh Thành Đạt, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng chuyển đổi xanh không chỉ là xu thế của thời đại, mà là đòi hỏi sống còn để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường sống cho các thế hệ mai sau. Trong hành trình ấy, doanh nghiệp tư nhân chính là lực lượng tiên phong và là trụ cột trung tâm của đổi mới sáng tạo, đóng góp quan trọng cho sự phát triển phồn vinh, hùng cường của đất nước. Và để doanh nghiệp có thể đi nhanh, đi xa và đi bền vững trong kỷ nguyên mới, thì cơ chế, chính sách phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Đảng và Nhà nước chính là nền tảng hỗ trợ không thể thiếu.

Chuyển đổi xanh đang trở thành một xu hướng khách quan, là ưu tiên lựa chọn của nhiều quốc gia. Chính vì vậy, ông Đạt cho rằng trong thời gian tới, chúng ta cần tập trung tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đổi mới tư duy, khẩn trương hành động, nâng cao nhận thức thực hiện chuyển đổi xanh: xanh trong cách nghĩ, xanh trong hành động, đổi mới sáng tạo vì một tương lai phát triển bền vững; Đảng và Nhà nước tiếp tục nghiên cứu ban hành các chủ trương, chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động các nguồn lực trong nước và quốc tế, nâng cao khả năng tiếp cận tài chính xanh cho các doanh nghiệp, thúc đẩy phản biện chính sách từ thực tiễn doanh nghiệp, đề xuất kịp thời cơ chế, giải pháp đột phá...

Về phía doanh nghiệp, ông Đạt đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn, trong đó cần tính đến các tác động của các quy định, tiêu chuẩn, quy định môi trường của các sản phẩm; đầu tư đổi mới công nghệ đồng bộ và hiện đại để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm… “Chúng ta sẽ cùng tạo dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh, một nền kinh tế xanh, có trách nhiệm, sẵn sàng tiên phong hội nhập, phát triển bền vững”, ông Đạt nói.

Theo Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được, bối cảnh mới đặt ra những thách thức chưa từng có, nhưng cũng mở ra những cơ hội mang tính lịch sử. Đây là cơ hội để thành phố tái cấu trúc chiến lược phát triển theo hướng tích hợp xanh hóa, lấy chất lượng môi trường và phát triển bền vững, tăng trưởng xanh làm thước đo cho sự thịnh vượng và bền vững. Hành trình này đòi hỏi sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự tham gia của toàn xã hội, đặc biệt là vai trò tiên phong đổi mới của cộng đồng doanh nghiệp và cư dân thành phố.

“Chúng ta hãy cùng nhau hành động, biến thách thức thành cơ hội để xây dựng TP. Hồ Chí Minh không chỉ là một trung tâm kinh tế hàng đầu, mà còn là một biểu tượng về sự phát triển xanh, bền vững trong kỷ nguyên mới”, ông Được nhấn mạnh.