Đà Nẵng nỗ lực viết tên trên ‘bản đồ’ vi mạch bán dẫn thế giới

Tiềm năng công nghiệp vi mạch bán dẫn

Mới đây, tại hội thảo “Phát triển nguồn nhân lực phục vụ ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn, vấn đề đặt ra với Đà Nẵng”, TS. Nguyễn Thanh Tuyên, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin - Truyền thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, hiện 75% chip bán dẫn vẫn đang là loại chíp 28nm và cao hơn, đây chính là thị trường vẫn còn nhiều dư địa, doanh thu lớn và Việt Nam có thể tiếp cận những công nghệ về loại chip bán dẫn này.

Đến nay, tại Việt Nam, công nghiệp vi mạch bán dẫn tập trung phát triển ở 3 trung tâm gồm: khu vực phía Bắc là các vệ tinh xung quanh Hà Nội như, Bắc Ninh, Bắc Giang; khu vực phía Nam có TP. Hồ Chí Minh và ở miền Trung là TP. Đà Nẵng.

Đặc biệt, vừa qua, Việt Nam và Hoa Kỳ đã nâng cấp quan hệ song phương lên thành “Đối tác Chiến lược Toàn diện”. Trong bản tuyên bố chung, 2 nước đã thiết lập “Quan hệ đối tác mới về bán dẫn nhằm hỗ trợ phát triển chuỗi cung ứng bán dẫn bền vững linh hoạt cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và người lao động Hoa Kỳ”.

Ngay sau đó, Việt Nam cũng đã ký ghi nhớ hợp tác với các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ về ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn.

Có thể nói, từ những chủ trương phát triển ngành công nghiệp, cùng với đó là những quan hệ và hợp tác quốc tế đã mở ra cho Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng trong tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn vi mạch toàn cầu.

Ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, cho rằng tiềm năng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam nói chung, của Đà Nẵng nói riêng rất lớn với nhiều cơ hội thu hút đầu tư, tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các tập đoàn quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ và các đối tác khác trên thế giới.

Đà Nẵng nỗ lực viết tên trên ‘bản đồ’ công nghiệp vi mạch bán dẫn của thế giới.

Hiện tại, Đà Nẵng đang có các công ty hoạt động về thiết kế vi mạch như: Synopsys, Uniquify, ASavarti, Renesas, Synapse, FPTSemi, Sannei Hytechs… với khoảng 550 kỹ sư. Trên thực tế, thành phố đang có nhiều thuận lợi để phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn. Năm 2022, kinh tế số của Đà Nẵng (gồm kinh tế ICT, kinh tế nền tảng, internet và kinh tế trong ngành, lĩnh vực khác) có đóng góp 19,76% GRDP. Đến nay, Đà Nẵng có 2450 doanh nghiệp công nghệ số (trung bình 2,3 doanh nghiệp công nghệ/1.000 dân, đứng thứ 2 toàn quốc (sau TP. Hồ Chí Minh) và gấp 3 lần trung bình toàn quốc) cùng với đó hơn 46.000 nhân lực công nghệ số.

Giải bài toán nhân lực

Mới đây, UBND TP. Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch số 163/KH-UBND về phát triển công nghiệp công nghệ thông tin trên địa bàn đến năm 2030. Trong đó, xác định ưu tiên phát triển công nghiệp thiết kế, sản xuất vi mạch; đồng thời xác định mục tiêu đến năm 2030: Kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GRDP thành phố; đạt tối thiểu 8.950 doanh nghiệp công nghệ số và 115.000 nhân lực công nghệ số với tối thiểu 7 khu công nghệ thông tin, công viên phần mềm.

Có thể nói, Đà Nẵng đang nỗ lực viết tên mình trên ‘bản đồ’ công nghiệp vi mạch bán dẫn của thể giới. Để làm được điều này, một trong những yếu tố then chốt là địa phương phải giải quyết được bài toán nhân lực...

Thời gian gần đây, các trường đại học, cơ sở đào tạo trên địa bàn thành phố đã hình thành các khoa đào tạo chuyên ngành vi mạch, điện tử. Mỗi năm có khoảng 750 sinh viên chuyên ngành liên quan điện tử, vi mạch tốt nghiệp.

Cụ thể, hiện trên địa bàn thành phố có các hệ thống cơ sở đào tạo công nghệ thông tin tại nhiều trường đại học, cao đẳng như: Đại học Bách khoa, Duy Tân, công nghệ thông tin Việt Hàn, hay hệ thống các trường cao đẳng công nghệ thông tin, FPT Polytechnic… Hầu hết, các trường đại học trên địa bàn thành phố đã sớm đón đầu thông qua hình thành các khoa đào tạo chuyên ngành vi mạch, điện tử… Bên cạnh nguồn nhân lực, địa phương cũng rất quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, với khu công viên phần mềm, khu công nghệ thông tin tập trung.

Tuy nhiên, hiện tốc độ tăng trưởng của ngành công nghệ thông tin trong nước đang có dấu hiệu chững lại. Đặc biệt, hiện công nghiệp điện tử, bán dẫn Việt Nam chủ yếu do doanh nghiệp FDI nắm giữ. Doanh nghiệp trong nước vẫn tập trung vào ở những công đoạn có giá trị thấp như lắp ráp, đóng gói, thử nghiệm… Bởi vậy, chúng ta cần thay đổi mô hình phát triển, lựa chọn những lĩnh vực mới như, AL, vi mạch bán dẫn…

Theo nhiều chuyên gia, Đà Nẵng phải xác định được việc phát triển nguồn nhân lực như thế nào trên các đối tượng đáp ứng yêu cầu của thực tế. Đào tạo bổ sung đối với các kỹ sư ngành điện tử, viễn thông, các chuyên ngành tự động hóa, điện, điện tử để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp hiện tại; đặc biệt là đào tạo kỹ sư cho lĩnh vực thiết kế vi mạch.

Đà Nẵng cần có cơ chế, hỗ trợ đào tạo, đào tạo dài hạn, đào tạo chuyên gia, kỹ thuật viên lĩnh vực vi mạch, bán dẫn về làm việc tại địa phương.

Bên cạnh đó, phải thu hút nguồn nhân lực có trình độ cao trong và ngoài nước đến với Đà Nẵng nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố. Cụ thể, thành phố cần có cơ chế, hỗ trợ đào tạo, đào tạo dài hạn, đào tạo chuyên gia, kỹ thuật viên lĩnh vực vi mạch, bán dẫn làm việc tại địa phương.

Về vấn đề nhân lực, hiến kế cho Đà Nẵng, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT cho rằng, ngoài việc tập trung đào tạo, thành phố cần có chính sách đưa nguồn nhân lực chất lượng cao từ nước ngoài về, tạo điều kiện để họ gắn bó và phát triển. Bài học của chúng tôi là đứng trên vai người khổng lồ, khi hợp tác với những công ty lớn trên thế giới. Kêu gọi những tập đoàn lớn nhất vào Đà Nẵng như Intel trước đó, đây là khởi đầu vô cùng quan trọng.

Bên cạnh đó, ông Trương Gia Bình chia sẻ, FPT mỗi năm có 6.000 - 7.000 sinh viên công nghệ thông tin tốt nghiệp. Để họ có thể làm việc cho ngành vi mạch bán dẫn, FPT có thể bắt tay cùng các công ty sản xuất chip như, Synopsys để đào tạo từ xa. Tập đoàn cũng có thể gửi sinh viên sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan làm việc để tạo nguồn nhân lực nhanh chóng. Sau đó, đưa nhân sự này quay về làm việc tại Đà Nẵng. FPT dự kiến ban đầu là đặt mục tiêu 10.000 người, sau có thể 20.000 - 30.000 người mỗi năm phục vụ ngành vi mạch bán dẫn.

Cũng theo ông Trương Gia Bình, câu chuyện phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn tại Đà Nẵng lần này cũng cần khát vọng mãnh liệt. Bằng mọi cách, chúng ta phải xây dựng Đà Nẵng có tên trong hệ sinh thái vi mạch bán dẫn thế giới, và vượt mọi khó khăn, cản trở để làm được. Để làm được điều đó ngoài nhân lực, cần có chính sách thu hút đầu tư, trải ‘thảm đỏ’ về cơ chế chính sách cho doanh nghiệp trong và ngoài nước xây dựng ngành vi mạch bán dẫn phát triển.