Để nền kinh tế năm Dần “bật lên như mãnh hổ”

	Vận hành hiệu quả gói hỗ trợ để kinh tế phục hồi
	“Ngôi sao hy vọng” của nền kinh tế Việt Nam 2022
	Lạc quan triển vọng kinh tế 2022

Ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam:

Lạc quan về triển vọng trung và dài hạn

Ông Andrew Jeffries

Chúng tôi đánh giá cao việc Chính phủ kịp thời chuyển sang chiến lược mới nhằm thích ứng an toàn, ứng phó linh hoạt và kiểm soát hiệu quả đại dịch Covid-19, đồng thời tăng cường các biện pháp thúc đẩy quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Quyết định chuyển sang chiến lược mới của Chính phủ đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh trong điều kiện bình thường mới.

Rủi ro lớn nhất cho triển vọng tăng trưởng kinh tế của các nước nói chung và của Việt Nam nói riêng vẫn là sự tăng nhanh của các ca nhiễm Covid-19 bởi các biến chủng như Delta và mới đây là Omicron. Tuy nhiên trong bối cảnh này, ADB vẫn duy trì dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2022 ở mức 6,5%, như dự báo đưa ra hồi tháng 9/2021, vì việc mở rộng phạm vi tiêm chủng có thể đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Nhu cầu trong nước thấp đã giữ lạm phát ở mức thấp trong năm 2021 nhưng dự kiến sẽ tăng lên 3,8% trong năm 2022, do biến động giá cả toàn cầu không ổn định và áp lực từ khả năng phản ứng nhanh hơn của các nền kinh tế phát triển nhằm kiềm chế đà tăng lạm phát đang diễn ra.

Ngay từ khi đại dịch bùng phát, NHNN đã duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và phù hợp để phối hợp với chính sách tài khóa tạo bước đệm cho nền kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp, khuyến khích các ngân hàng cung cấp các khoản vay mới với lãi suất thấp hơn hoặc cơ cấu lại các khoản vay hiện có, đồng thời miễn, giảm lãi và phí để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Tuy nhiên, áp lực đang gia tăng lên hệ thống ngân hàng trong việc hạ lãi suất để cho vay nhiều hơn, và rủi ro gia tăng các khoản nợ xấu có thể ảnh hưởng đến phục hồi kinh tế trong trung hạn. Trong bối cảnh này, cần có một cơ chế cấp vốn khẩn cấp và sáng tạo có thể hỗ trợ hiệu quả hơn cho các doanh nghiệp mà không gây quá nhiều áp lực cho hệ thống ngân hàng. Một trong những lựa chọn có thể là thu xếp bảo lãnh tín dụng cho các ngân hàng mà nhiều quốc gia khác đang làm để Chính phủ chia sẻ rủi ro với các ngân hàng.

Đại dịch Covid-19 cũng tạo ra áp lực rất lớn đối với ngân sách. Nhưng nếu không có chính sách tài khóa hỗ trợ đủ mạnh thì triển vọng phục hồi và tăng trưởng kinh tế sẽ rất khó khăn trong trung và dài hạn. Vì vậy trong thời gian tới, chính sách tài khóa cần phải được cân nhắc như là một chính sách trọng tâm. Hiện tại, thu ngân sách vẫn đảm bảo kế hoạch trong khi chính sách quản lý nợ công thận trọng hướng tới củng cố tài khóa những năm qua tạo đủ dư địa tài khóa để đáp ứng các nhu cầu tài khóa mới.

Do đó, Việt Nam có thể chấp nhận thâm hụt ngân sách và nợ công ở mức cao hơn trong thời gian tới để đưa ra các gói hỗ trợ tài khóa lớn hơn. Để các gói kích thích tài khóa này phát huy hiệu quả thì cần đáp ứng các tiên chí kịp thời, đúng mục tiêu, đủ dài và đủ lớn để đem lại các kết quả mong đợi. Trong dài hạn, khi nền kinh tế phục hồi, vai trò của chính sách tài khóa sẽ giảm đi. Tuy nhiên, vẫn cần phải mở rộng và tăng cường quản lý nguồn thu, đồng thời nâng cao hiệu quả chi ngân sách nhằm lập lại kỷ luật tài khóa trong khoảng thời gian 3-5 năm sau đó, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia trong giai đoạn 2021-2025.

Mặc dù tình hình đại dịch vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp nhưng với nền tảng kinh tế ổn định, chiến lược triển khai nhanh chóng, chiến lược thích ứng an toàn, ứng phó linh hoạt và kiểm soát đại dịch hiệu quả, cộng đồng doanh nghiệp năng động và một Chính phủ cam kết hành động, chúng tôi hoàn toàn tin tưởng nền kinh tế Việt Nam sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng và vững vàng chuyển sang giai đoạn phục hồi.

Ông Jacques Morisset, chuyên gia kinh tế trưởng WB tại Việt Nam:

Việt Nam sẽ một lần nữa vươn lên mạnh mẽ

Ông Jacques Morisset

Có thể nói 2021 là một năm đầy khó khăn, sóng gió với Việt Nam. Tuy nhiên, đã có những tín hiệu tích cực từ những tháng cuối năm vừa qua, nền kinh tế đang dần hồi phục dù chưa đồng đều. Năm Nhâm Dần 2022, tôi tin rằng Việt Nam sẽ lại một lần nữa vươn lên mạnh mẽ. Mục tiêu tăng trưởng 6 - 6,5% là hoàn toàn khả thi. Có thể dự báo Việt Nam sẽ quay lại quỹ đạo tăng trưởng của thời kỳ trước đại dịch với điều kiện Việt Nam và cả thế giới sẽ không phải trải qua một cuộc khủng hoảng vì đại dịch Covid nào nữa. Bên cạnh đó, tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ triển khai kích cầu nền kinh tế thông qua những chính sách và giải pháp như: ban hành các gói tài khóa mạnh mẽ hơn giống như nhiều quốc gia khác đã thực hiện; thúc đẩy các dự án đầu tư công; hỗ trợ từ ngân sách hoặc giảm thuế cho những người dân bị mất việc làm, giảm thu nhập và không còn nguồn tiết kiệm do đại dịch.

Về rủi ro và thách thức, theo tôi lớn nhất vẫn là nguy cơ dịch bệnh. Biến thể Omicron sẽ gây ra những tác động như thế nào và biết đâu có thể sẽ còn có những làn sóng dịch bệnh lớn hơn trong năm nay vẫn là rủi ro lớn. Bên cạnh đó, cho dù tình hình dịch bệnh được kiểm soát thì không thể phủ nhận sẽ tồn tại những rủi ro về kinh tế, từ nguy cơ tăng trưởng xuất khẩu giảm nếu tình hình của nhiều thị trường đối tác xấu đi, tới áp lực lạm phát có thể gia tăng và một số rủi ro khác nữa.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những cơ hội mà Việt Nam vốn có từ trước tới nay như xuất khẩu tăng trưởng tích cực, tức là sẽ không giảm như lo ngại; sự gia tăng của tầng lớp trung lưu sẽ tiếp tục kích thích sự tăng trưởng về cả cung và cầu ở Việt Nam, giúp chuyển dịch từ nhu cầu bên ngoài sang nhu cầu trong nước; tiến trình chuyển đổi số đã và đang được đẩy nhanh… Bên cạnh đó, hướng phát triển kinh tế xanh, ứng phó tốt với biến đổi khí hậu cũng mở ra nhiều cơ hội mà Việt Nam cần tận dụng.

Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam:

Tăng trưởng kinh tế sẽ nhanh và bao trùm hơn

Bà Caitlin Wiesen

Tăng trưởng GDP năm 2021 không đạt như kỳ vọng và mục tiêu đặt ra chủ yếu là do mức độ nghiêm trọng của đợt dịch lần thứ 4 từ cuối tháng 4/2021.

Nhưng, thành tích xuất sắc của Việt Nam trong việc triển khai vắc-xin nhanh đã bảo vệ cuộc sống của hàng triệu công dân và sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh hơn vào năm 2022. Việc triển khai vắc-xin tăng cường vào đầu năm 2022 sẽ giúp kiểm soát hơn nữa sự lây lan của các biến thể mới, giảm áp lực phải đóng cửa và các biện pháp kiểm soát khác. Việt Nam đã liên tục chứng tỏ khả năng ứng phó và khả năng chống chịu với các điều kiện thay đổi trên thực địa trong suốt đại dịch, và những phẩm chất này sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế vào năm 2022.

Một xu hướng tích cực khác là thương mại thế giới sẽ phục hồi trong năm tới, đây là một tin vui cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Vào tháng 10/2021, IMF dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm 2022 là 11%. Tuy nhiên, đây là trước khi biến thể Omicron xuất hiện, vì vậy có khả năng thương mại sẽ không tăng trưởng nhanh như vậy. Tuy nhiên, tăng trưởng dù chỉ bằng một nửa tỷ lệ này cũng sẽ hỗ trợ tích cực cho sự phục hồi của Việt Nam.

Hoạt động kinh tế của Việt Nam đã phục hồi trong quý cuối năm 2021, nhưng điều kiện vẫn còn khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp và người lao động bị mất việc làm. Do đó, UNDP đã khuyến nghị Chính phủ kích thích nhu cầu trong nước thông qua một chương trình hỗ trợ tiền mặt đại trà dành cho các gia đình có trẻ em từ sáu tuổi trở xuống và người già từ sáu mươi tuổi trở lên chưa có lương hưu của nhà nước. Điều này sẽ giúp nhiều gia đình có tiền để chi tiêu trước Tết, đồng thời hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nước vốn phụ thuộc nhiều vào bán hàng dịp Tết.

Một thách thức khác cho năm 2022 sẽ là xây dựng lại ngành du lịch, khách sạn và lưu trú, những ngành đã trải qua hai năm khó khăn trong đại dịch. Quay trở lại các chuyến bay theo lịch trình của các hãng hàng không là bước đầu tiên quan trọng, tuân theo thông lệ tốt nhất để bảo vệ sự an toàn của nhân viên hãng hàng không, sân bay cũng như hành khách. Yêu cầu về việc hành khách phải là người đã tiêm phòng và xét nghiệm PCR âm tính trước khi lên máy bay, cách ly tại nơi ở vẫn là cần thiết trong thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, ngay cả với những hạn chế này, nhiều người vẫn có thể đến thăm Việt Nam một cách an toàn, bao gồm cả những công dân Việt Nam không thể về nước trong thời gian xảy ra đại dịch.

Ông Tim Evans, Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam:

Sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức

Ông Tim Evans

Năm Tân Sửu 2021 vừa qua là một năm thật đặc biệt. Khi năm Canh Tý qua đi, chúng ta đều mong năm mới sẽ là một năm ổn định hơn khi chương trình tiêm chủng bắt đầu được triển khai. Quả thật, Việt Nam đã có một khởi đầu tốt đẹp đúng như kỳ vọng trong quý I/2021 khi kinh tế tăng trưởng tích cực nhờ xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, làn sóng dịch lần thứ 4 với biến chủng Delta lây lan mạnh - nguyên nhân khiến nhiều tỉnh thành trên cả nước phải áp dụng các biện pháp giãn cách với nhiều mức độ khác nhau và kết quả là nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ quý II, đặc biệt là giai đoạn tháng 6-9, khiến GDP quý III ghi nhận mức sụt giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam bắt đầu công bố số liệu GDP.

Sau vài tháng khó khăn do phải áp dụng các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt, chiến lược thích ứng mới đã giúp tình hình dần trở lại ổn định hơn trong những tháng cuối năm 2021. Hoạt động kinh doanh đã nhộn nhịp trở lại; xuất nhập khẩu duy trì đà tăng tốt và trở lại xuất siêu; dòng vốn FDI tiếp tục chảy vào khả quan; nhu cầu tiêu dùng trong nước phục hồi… trong khi lạm phát tăng thấp, dưới xa ngưỡng mục tiêu đặt ra.

Nhưng cũng không ai dám chắc chắn liệu chúng ta sẽ trở lại mạnh mẽ với đà tăng trưởng bền vững. Sự xuất hiện của biến chủng mới Omicron hay thậm chí có thể còn những biến chủng khác nữa khiến dự báo triển vọng tương lai thực sự không dễ dàng. Ví dụ, việc nhiều quốc gia áp dụng trở lại các biện pháp kiểm soát biên giới với nhiều mức độ khác nhau, hay các thị trường phát triển, trong đó có nhiều đối tác lớn của Việt Nam, chuyển dịch tiêu dùng từ hàng hóa sang dịch vụ có thể sẽ tác động tiêu cực đến xuất khẩu.

Bên cạnh đó, một động lực ngày càng đóng góp nhiều cho kinh tế Việt Nam trước Covid-19 là du lịch cũng đã bị nguội lạnh trong nhiều tháng qua và dù đang kỳ vọng phục hồi nhờ chiến lược thích ứng và tỷ lệ bao phủ vắc-xin tăng lên, nhưng thách thức đặt ra trong năm 2022 vẫn là diễn biến khó lường của Covid-19 với nguy cơ các biến chủng mới. Nếu việc mở cửa du lịch tiếp tục bị trì hoãn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ phục hồi chung của nền kinh tế năm tới.

Dù thách thức và bất định của năm tới còn rất nhiều nhưng các tín hiệu lạc quan cũng không ít. Khi đánh giá những tháng cuối năm và tình hình trong tương lai, Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC nhận định, kinh tế Việt Nam có thể lấy lại nhịp tăng trưởng GDP ở mức 6,8% trong năm 2022, chủ yếu nhờ đầu tư FDI mạnh mẽ trở lại và tập trung nhiều vào lĩnh vực sản xuất từ đó thúc đẩy xuất khẩu; tầng lớp trung lưu tiếp tục mở rộng sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước; các cơ sở hạ tầng mới đưa vào sử dụng sẽ “tiếp thêm nhiên liệu” cho các hoạt động kinh tế; tận dụng tốt hơn các FTA… Trong khi đó, những thách thức như tôi lấy ví dụ ở trên cũng chưa chắc đã xảy ra một khi diễn biến dịch và đối phó với Covid-19 trên toàn cầu cũng như tại Việt Nam khả quan hơn dự kiến.

Đồng nghiệp tại HSBC nói với tôi rằng, chúng ta đón năm Nhâm Dần và có thể yên tâm phần nào vì linh vật năm sau là loài hổ vốn tự tin, bản lĩnh, dũng cảm và mạnh mẽ. Tất cả những phẩm chất này sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi thách thức trong năm 2022 để trở lại lộ trình phục hồi thực sự. Và bản thân tôi vốn là người có xu hướng lạc quan trong mọi tình huống. Với Việt Nam, tôi vẫn luôn có một niềm tin tích cực vào cơ hội và triển vọng tăng trưởng.

Ông Oliver Todd, Tổng Lãnh sự Anh tại TP. Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc Thương mại Anh tại Việt Nam:

Việt Nam đang phục hồi ấn tượng

Ông Oliver Todd

Việt Nam đã liên tục chứng tỏ là một trong những nền kinh tế mới nổi năng động nhất thế giới trong suốt thập kỷ qua. Khả năng phục hồi kinh tế của đất nước đã được chứng minh một lần nữa trong đại dịch Covid - mặc dù đợt bùng phát thứ 4 vì biến chủng Delta gây ra những khó khăn rất lớn trong quý III/2021 nhưng Việt Nam dường như đã phục hồi một cách ấn tượng. Các số liệu kinh tế mới nhất cho quý IV/2021 rất đáng khích lệ, đặc biệt là các số liệu về tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu và vốn FDI… cho thấy Việt Nam đang phục hồi đà tăng trưởng.

Việt Nam đã tận dụng một môi trường chính trị và kinh tế ổn định để thu hút các nguồn đầu tư nước ngoài mới và đa dạng, đồng thời đảm bảo nền kinh tế thích ứng với các ưu tiên chuyển dịch của các nhà đầu tư. Tôi tin tưởng rằng điều này đặt nền móng vững chắc cho nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng ấn tượng vào năm 2022 - năm “con Hổ”. Việt Nam đang chuyển sang chiến lược thích ứng, sống chung an toàn với Covid, được hỗ trợ bởi một chương trình tiêm chủng cực kỳ ấn tượng.

Hay như chúng ta đã thấy tại Hội nghị cấp cao COP26 gần đây, Chính phủ Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ, thể hiện mong muốn thực sự trong việc chuyển đổi sang các phương thức tăng trưởng sạch và bền vững hơn. Tôi tin tưởng rằng với những chuyển động tích cực như vậy, cùng với một chiến lược tài khóa rõ ràng, chẳng hạn như cung cấp hỗ trợ tài chính cho người lao động và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa bằng cách giảm gánh nặng thuế, sẽ giúp thúc đẩy nhu cầu tư nhân và kích thích phục hồi kinh tế.

Trong quan hệ Việt Nam - Anh, việc ký kết FTA Anh - Việt (UKVFTA) thể hiện một bước tiến quan trọng về kinh tế và thương mại giữa hai nước. Bất chấp bối cảnh đầy thách thức của đại dịch Covid-19, điều đáng mừng là thương mại song phương giữa Việt Nam và Anh đã mở rộng đáng kể...

Việt Nam có một vai trò địa chính trị quan trọng tại Đông Nam Á, nơi Vương quốc Anh đã thể hiện ý định nghiêm túc về một mối quan hệ chặt chẽ và rộng rãi hơn với khu vực. Chúng tôi rất vui mừng là trong năm 2021, Anh đã trở thành đối tác đối thoại mới đầu tiên của ASEAN sau 25 năm. Điều này sẽ góp phần quan trọng trong thắt chặt mối quan hệ giữa Anh và ASEAN trong các lĩnh vực.