Đô thị Việt đang "khát" bãi đỗ xe

Hà Nội thiếu chỗ đỗ xe

Khan hiếm bãi đỗ xe

Theo báo cáo từ Viện Khoa học Công nghệ và Xây dựng (Bộ Xây dựng), bức tranh về bãi đỗ xe tại các đô thị lớn của Việt Nam hiện nay khá ảm đạm. Tại Hà Nội, với khoảng 8 triệu xe máy và 1,5 triệu ô tô, số lượng bãi đỗ xe chỉ đáp ứng vỏn vẹn 8 - 10% nhu cầu. Con số này thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ đáp ứng của TP. Hồ Chí Minh, nơi có khoảng 8,5 triệu xe máy và 0,9 triệu ô tô (chưa kể xe từ các tỉnh lân cận), với khả năng đáp ứng khoảng 20% quy hoạch.

TS. Hoàng Anh Giang từ Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng (IBST) thậm chí còn chỉ ra rằng, Hải Phòng chỉ đáp ứng được 3 - 4%, cho thấy sự thiếu hụt trầm trọng và đồng bộ trên cả nước.

Không chỉ thiếu về số lượng, chất lượng các bãi đỗ xe hiện có cũng là một vấn đề đáng bàn. Mặc dù đã có những cải thiện, nhưng sự đồng đều còn kém. Nhiều bãi đỗ xe tự phát, phân khu không rõ ràng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, đặc biệt là các quy định về phòng cháy, chữa cháy còn lỏng lẻo. Đáng chú ý, việc tích hợp trạm sạc cho xe điện - một loại hình phương tiện xanh đang được Chính phủ khuyến khích, vẫn còn nhiều lúng túng, thiếu các quy định cụ thể.

Về hệ thống văn bản quản lý, QCVN 13:2008/BXD và phiên bản năm 2018 đã phần nào đáp ứng nhu cầu phát triển trong giai đoạn vừa qua. Tuy nhiên, ông Tạ Quang Vinh - Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng (Bộ Xây dựng) thừa nhận rằng vẫn còn nhiều vướng mắc.

Phạm vi điều chỉnh chủ yếu liên quan đến bãi đỗ xe trong nhà, các chỉ tiêu kỹ thuật về vị trí, bố trí không gian, tiếp cận chưa được cập nhật phù hợp với các quy chuẩn khác. Đặc biệt, chưa có quy định rõ ràng đối với từng loại hình bãi đỗ xe (nổi, kín, hở, ngầm, thông minh, cơ khí...) và chưa đáp ứng kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ phương tiện giao thông, điển hình là xe điện.

Hướng tới giao thông xanh và bền vững

Trước thực trạng cấp bách đó, Dự thảo “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật - Công trình bãi đỗ xe” (QCVN 07-11:2025/BXD) do Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến rộng rãi được kỳ vọng sẽ tạo ra một bước đột phá quan trọng. Ông Tạ Quang Vinh nhấn mạnh, đây không chỉ là một công cụ kỹ thuật mà còn là nền tảng chính sách hài hòa giữa yêu cầu phát triển và khả năng thực hiện trên thực tế.

Dự thảo QCVN 07-11:2025/BXD, do Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (VIUP) chủ trì biên soạn, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và mở rộng nhiều nội dung quan trọng như bổ sung quy định cho các loại hình bãi đỗ xe mới: Bao gồm bãi đỗ xe ngầm, cao tầng, bãi thông minh, cơ khí - bán cơ khí, và đặc biệt là bãi đỗ xe có trạm sạc điện. Điều này cho thấy sự bắt kịp xu hướng công nghệ và nhu cầu thực tiễn, nhất là với lộ trình phát triển giao thông xanh của Chính phủ.

Dự thảo quy định rõ ràng hơn về hệ số diện tích đỗ xe theo loại hình công trình (văn phòng, chung cư, thương mại...) và phương tiện (ô tô, xe máy, xe điện), giúp tối ưu hóa không gian và đáp ứng sát với nhu cầu sử dụng. Các tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy (PCCC), thông gió, chiếu sáng, thoát nước được siết chặt hơn nhằm đảm bảo vận hành an toàn, lâu dài cho các bãi đỗ.

Tuy nhiên, quá trình hoàn thiện Dự thảo vẫn còn một số vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng. Đại diện Vụ Vận tải và An toàn giao thông (Bộ Xây dựng) đặc biệt quan tâm đến việc nghiên cứu kỹ lưỡng các phương án lắp đặt trạm sạc xe điện phù hợp với từng đối tượng, đặc biệt khi số lượng xe điện dự kiến sẽ tăng rất nhanh trong thời gian tới.

Bà Đặng Anh Thư, Phó Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, đề nghị làm rõ khái niệm các bãi đỗ xe, phạm vi và đối tượng áp dụng quy chuẩn, đồng thời rà soát sự phù hợp của QCVN 07-11:2025/BXD với các quy chuẩn liên quan.

Các đơn vị vận hành thực tế cũng bày tỏ lo ngại về việc hạn chế lắp đặt trạm sạc dưới tầng hầm thứ hai vì lý do an toàn. Thay vì cấm tầng, họ đề xuất giới hạn công suất tối đa của trạm để đảm bảo an toàn, đồng thời phù hợp với thực tiễn sử dụng các tầng hầm trên cho xe thô sơ và ô tô chạy xăng, dầu.

Đồng quan điểm với những kỳ vọng tích cực, ông Đinh Quốc Dân - Phó Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ xây dựng nhấn mạnh, việc hoàn thiện quy chuẩn là bước cần thiết để hiện thực hóa các chủ trương lớn của Chính phủ, đặc biệt là mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ taxi và xe buýt đầu tư mới đều sử dụng năng lượng xanh.