Doanh nghiệp phải chủ động hơn trong tiếp cận các chính sách

Tuy nhiên, thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp DNNVV tại Việt Nam vẫn còn gặp những khó khăn do tác động từ các yếu tố khách quan và chủ quan nên rất cần những giải pháp tổng thể hỗ trợ khu vực doanh nghiệp này phát triển. Báo cáo về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) do VCCI thực hiện trong nhiều năm qua cho thấy, biến động thị trường và tìm kiếm khách hàng luôn là 2 trong 5 khó khăn chính đối với các DNNVV. Từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình, bà Lê Thị Chuyên, Giám đốc Công ty TNHH Đông Dương Xanh cho biết, khó khăn chung hiện nay của các doanh nghiệp nằm ở các yếu tố nguyên vật liệu, đầu ra, đầu vào.

Các DNNVV tích cực mở rộng thị trường thông qua các gian hàng giới thiệu sản phẩm

Để cạnh tranh với các đối thủ và các doanh nghiệp khác cùng ngành nghề, doanh nghiệp phải đổi mới về công nghệ, quản lý về vấn đề quản trị và tiết giảm chi phí để giảm giá thành cho khách hàng. Đây đều là những cách các DNNVV cần áp dụng để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Ngoài những giải pháp này, nhiều DNNVV còn đang áp dụng các mô hình quản trị sản xuất tinh gọn (LEAN, Kaizen, 5S…) hoặc ứng dụng chuyển đổi số trong các hoạt động từ quản trị, tài chính đến giao thương, xuất nhập khẩu, tìm kiếm khách hàng.

Đây đều là những giải pháp cần thiết, vì theo bà Trần Thị Thanh Tâm, đối với doanh nghiệp, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm đồng nghĩa với việc tăng lợi nhuận và tăng hiệu quả kinh tế. Bởi vì năng suất, chất lượng là một trong những chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.

Thời gian qua, cùng với việc ban hành và thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nói chung và các DNNVV nói riêng, các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực, đồng hành cùng doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cho hoạt động xúc tiến thương mại được duy trì và triển khai thực hiện, chú trọng đẩy mạnh và khai thác thị trường nội địa qua các hoạt động tổ chức hội chợ trong tỉnh, đưa hàng Việt về nông thôn, tham gia hội chợ triển lãm ở các tỉnh, thành. Đặc biệt, để tăng năng suất, mở rộng thị trường thì chất lượng nguồn nhân lực là một yếu tố quan trọng. Mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề xuất hỗ trợ DNNVV cử lao động tham gia các khóa đào tạo nghề trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng dành cho lao động làm việc tại các DNNVV.

Chính sách hỗ trợ và cơ hội đều đã có, nên theo TS. Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DNNVV TP. Hà Nội, mấu chốt là các doanh nghiệp phải có sự chủ động nhiều hơn trong tiếp cận các chính sách; chủ động tham gia các chương trình kết nối, khuyến mại tại các địa bàn trên toàn quốc, nhất là các vùng sâu, vùng xa để kích cầu tiêu dùng của người dân. Cùng với đó các DNNVV phải chủ động về nguồn nguyên vật liệu, cơ cấu lại phương án kinh doanh để tăng tính bền vững. Đối với xuất khẩu, cùng với các giải pháp tìm kiếm và đa dạng hóa thị trường, các DNNVV nên tìm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp lớn để tận dụng nguồn lực, kinh nghiệm cũng như cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong bối cảnh nhiều thị trường nhập khẩu lớn tăng biện pháp bảo hộ thương mại đòi hỏi các doanh nghiệp phải có phương thức ứng phó, nên nếu DNNVV "đi một mình" thì khó có thể "đương đầu".

Cùng chung nhận định này, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhấn mạnh đến sự chủ động ứng dụng công nghệ của DNNVV. Cùng với đổi mới sáng tạo trong phát triển sản phẩm, hàng hóa thì DNNVV phải tìm giải pháp để đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn theo các hiệp định thương mại tự do (FTA). Doanh nghiệp nên thay đổi quy định hướng tới phát triển bền vững ở các thị trường xuất khẩu chính; nên có tư duy “bán sản phẩm thị trường cần”, không phải bán sản phẩm mình có. Đặc biệt, các doanh nghiệp nên hợp tác với nhà đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nước ngoài để có thể học hỏi kinh nghiệm, được nhận chuyển giao công nghệ...

Khuyến nghị thêm về vấn đề này, ông Phạm Tiến Dũng, chuyên gia kinh tế - tư vấn của Economica Việt Nam cho rằng, DNNVV cần thực hiện các giải pháp quản trị và đổi mới sáng tạo. Các doanh nghiệp cần đầu tư cho nghiên cứu - phát triển, áp dụng công nghệ mới, sáng tạo trong thương mại và xây dựng dự án kinh doanh… Đối với phát triển thị trường, vị này cho rằng, doanh nghiệp nên tham gia vào chuỗi cung ứng của các FDI, tham gia vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Ngoài ra, đại diện một số doanh nghiệp cùng đề xuất cần được hỗ trợ một số chính sách cụ thể tham gia các chương trình kết nối cung cầu, xúc tiến thương mại; Đồng thời, tăng cường chuyển đổi hình thức xúc tiến thương mại từ offline sang online như livestream giới thiệu và bán sản phẩm…