Doanh nghiệp thép lớn Việt Nam không bị ảnh hưởng bởi thuế nhập khẩu mới của Mỹ

Các doanh nghiệp thép đã sớm ngừng xuất khẩu sang thị trường Mỹ để tránh rủi ro pháp lý

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Văn Hiệu, chính sách tăng thuế lần này phản ánh xu hướng bảo hộ thương mại ngày càng mạnh tại Mỹ. Tuy nhiên, "với Việt Nam, tác động thực tế là rất hạn chế, bởi các doanh nghiệp đầu ngành đã chủ động rút khỏi thị trường Mỹ từ sớm và tái cơ cấu thị trường xuất khẩu, đồng thời đẩy mạnh tiêu thụ nội địa", ông Hiệu nhận định.

Cụ thể, Tập đoàn Hoa Sen (HSG) là một trong những doanh nghiệp thép lớn nhất Việt Nam, đã ngừng xuất khẩu sang Mỹ từ cuối quý III/2024 nhằm tránh rủi ro pháp lý sau khi Bộ Thương mại Mỹ (DOC) khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các sản phẩm tôn mạ xuất khẩu từ Việt Nam. Do vậy, theo đại diện Tập đoàn, việc Mỹ tăng thuế nhập khẩu lên 50% "không tác động đến hoạt động kinh doanh hiện tại".

Báo cáo tài chính 7 tháng đầu niên độ tài chính 2024-2025 của Hoa Sen cho thấy kết quả kinh doanh vẫn tích cực, cho thấy khả năng thích ứng tốt trước những biến động từ môi trường thương mại quốc tế.

Tương tự, với Tập đoàn Hòa Phát (HPG) là doanh nghiệp thép lớn nhất Việt Nam, thị trường Mỹ hiện chỉ chiếm chưa tới 1% tổng sản lượng xuất khẩu. Ông Trần Tuấn, chuyên gia ngành vật liệu xây dựng, đánh giá: “Hòa Phát xác định rõ trụ cột tăng trưởng là thị trường nội địa, với hơn 80% sản lượng tiêu thụ trong nước. Vì vậy, chính sách thuế mới của Mỹ hầu như không ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp này”.

Dù vậy, một số doanh nghiệp tôn mạ vẫn chịu ảnh hưởng nhất định do còn duy trì tỷ trọng doanh thu từ thị trường Mỹ. Theo thống kê của Chứng khoán An Bình (ABS), doanh thu từ Mỹ chiếm khoảng 35% tại GDA, 25% với Nam Kim (NKG) và khoảng 15% với Hoa Sen (HSG). Đây là nhóm doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh chiến lược thị trường để thích ứng với chính sách thuế mới.

Đáng chú ý, xuất khẩu thép của Việt Nam sang Mỹ đã sụt giảm mạnh trong vài năm gần đây, không còn giữ vai trò đầu tàu như giai đoạn 2021-2022. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu thép mạ sang Mỹ chỉ đạt 241 triệu USD, giảm mạnh so với mức 751 triệu USD năm 2022. Trong quý I/2025, lượng xuất khẩu thép thành phẩm từ Việt Nam giảm tới 37,2% so với cùng kỳ, theo số liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA).

Nguyên nhân đến từ các rào cản thương mại ngày càng khắt khe từ Mỹ và nhiều thị trường lớn khác. Chính vì vậy, các doanh nghiệp Việt đã chuyển hướng sang các thị trường ít rào cản hơn như: Đông Nam Á, Nam Á và châu Phi, đồng thời gia tăng sự hiện diện tại thị trường nội địa.

Ông Nguyễn Văn Hiệu cho rằng, trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó, ngành thép Việt Nam sẽ tiếp tục hưởng lợi từ sự phục hồi của thị trường bất động sản trong nước và đầu tư công tăng tốc. Đây sẽ là hai động lực chính giữ nhịp tăng trưởng cho toàn ngành trong năm 2025.

“Nếu như giai đoạn trước, Mỹ là điểm đến hấp dẫn cho doanh nghiệp xuất khẩu thép Việt thì hiện nay, thị trường nội địa đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển của các tập đoàn lớn. Họ không còn phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, đặc biệt là thị trường có rủi ro chính sách cao như Mỹ”, ông Hiệu nhấn mạnh.

Trên bình diện quốc tế, thuế mới của Mỹ chủ yếu gây ảnh hưởng đến các đối tác thương mại lớn như Canada và Mexico là hai quốc gia xuất khẩu thép lớn nhất và thứ ba vào Mỹ. Với Việt Nam, mức độ ảnh hưởng mang tính thứ yếu và đã được các doanh nghiệp tiên liệu, điều chỉnh từ sớm.

Như vậy, chính sách tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm của Mỹ dù tạo ra làn sóng lo ngại trong thương mại toàn cầu, nhưng với các doanh nghiệp đầu ngành tại Việt Nam, đây không phải là cú sốc. Ngược lại, nó càng khẳng định chiến lược đúng đắn về đa dạng hóa thị trường và ưu tiên tiêu thụ nội địa của các tập đoàn thép lớn trong nước.