Doanh nghiệp trước cơ hội kiến tạo chuỗi sản xuất thông minh

PGS. TS. Châu Đình Thành, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh cho rằng, việc chuyển mình từ mô hình sản xuất truyền thống sang sản xuất thông minh, gắn liền với các yếu tố bền vững về công nghệ và quản trị, không chỉ là lựa chọn mà là con đường duy nhất để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm sự phát triển dài hạn, hài hòa và bao trùm.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Việt – Tổng Giám đốc Bosch Rexroth Việt Nam nhận định, doanh nghiệp cần có các giải pháp tự động hóa toàn diện, giúp sản xuất vận hành linh hoạt hơn, nâng cao hiệu suất và gia tăng năng lực cạnh tranh. Một trong những giải pháp đó là ứng dụng Automation Ecosystem – một hệ sinh thái toàn diện cho sản xuất hiện đại, với trọng tâm là bộ điều khiển công nghiệp 4.0, được ví như “chiếc smartphone của ngành tự động hóa”.

Hệ thống băng tải kết hợp robot thông minh của một doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh

Theo ông Việt, thông qua giải pháp này, các doanh nghiệp sản xuất có thể kết nối liền mạch quy trình, xử lý dữ liệu theo thời gian thực và ứng dụng AI để tối ưu vận hành, dự đoán bảo trì và giảm thiểu thời gian ngừng máy.

Còn PGS. Phạm Công Hiệp – Phó Trưởng khoa phụ trách Nghiên cứu và Đổi mới tại Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam chia sẻ, AI không chỉ giúp doanh nghiệp Việt cải thiện hoạt động, mà còn biến đổi cách thiết kế, sản xuất và thu hồi giá trị trong chuỗi cung ứng. AI có thể được sử dụng trong tự động hóa thiết kế thông minh, tối ưu hóa quy trình theo thời gian thực. Các hệ thống thị giác và robot được hỗ trợ bởi AI đang chuyển đổi cách thức nhận dạng, phân loại và thu hồi vật liệu trong các hoạt động tái chế, từ đó tối đa hóa giá trị thu hồi.

Theo ông Hiệp, doanh nghiệp Việt Nam có thể bắt đầu bằng việc ứng dụng AI vào những hoạt động có ảnh hưởng lớn như kết hợp thuật toán AI với dữ liệu cảm biến để theo dõi tình trạng hoạt động của máy móc theo thời gian thực, dự đoán sự cố tiềm ẩn; trang bị cảm biến IoT cho sản phẩm và dây chuyền sản xuất để tạo ra dữ liệu chất lượng cao cho hệ thống AI; thiết kế lại mô hình kinh doanh tuần hoàn, đầu tư vào nguồn nhân lực, phát triển năng lực số và xây dựng văn hóa tổ chức nơi đổi mới và tính bền vững được coi là trách nhiệm chung.

Trong bối cảnh đó, một sự kiện kết nối giữa các nhà đầu tư Nhật Bản hàng đầu với đại diện các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam sẽ diễn ra vào giữa tháng 9 này. Đây được xem là cơ hội vàng cho các startup Việt nắm bắt sáng kiến đầu tư từ Nhật Bản vào lĩnh vực khởi nghiệp, cũng là một trong những bước đi đầu tiên thúc đẩy hợp tác về chuỗi cung ứng kết hợp AI giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Hoạt động này mở ra thêm nhiều cơ hội kiến tạo chuỗi sản xuất thông minh ở Việt Nam trong thời gian tới, nhất là trong chuỗi sản xuất kết hợp AI, với dự báo nền kinh tế AI của Việt Nam sẽ đạt 120–130 tỷ USD vào năm 2040.

Ông Mitsutoshi Okabe – Trưởng đại diện Tổ chức Thúc đẩy ngoại thương Nhật Bản (JETRO) tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, Việt Nam luôn thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các doanh nghiệp Nhật Bản. Trong 5 năm qua (2019–2024), các doanh nghiệp Nhật đã chuyển hoạt động từ Trung Quốc sang ASEAN, trong đó Việt Nam chiếm hơn một nửa với 90/177 trường hợp (51%).

“JETRO luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp Nhật cung cấp các giải pháp sản xuất chất lượng cao, tiết kiệm nhân công, hiệu quả và ứng dụng công nghệ số tiên tiến. Đồng thời, cam kết góp phần giải quyết các thách thức xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành sản xuất Việt Nam”, ông Mitsutoshi Okabe khẳng định.

Ông Võ Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho biết, Hiệp hội đã tuyên truyền, vận động thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư, chuyển đổi theo mô hình sản xuất thông minh và khu công nghiệp thông minh bền vững.

“Các tổ chức, doanh nghiệp cần có tầm nhìn khách quan về xu thế, nắm bắt cơ hội, tận dụng tiềm năng sẵn có, mở rộng hợp tác để tạo nên cộng đồng doanh nghiệp mạnh, phát triển bền vững, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế quốc gia trong kỷ nguyên mới”, ông Thân nói.