Dự thảo Luật Viễn thông: Lo tăng gánh nặng pháp lý

Loại bỏ các dịch vụ không phải là dịch vụ viễn thông

Phân tích về phạm vi điều chỉnh tại Điều 2 Dự thảo Luật, bà Đào Thị Nga, đại diện Liên minh Internet Châu Á (AIC) cho biết, quy định đối tượng áp dụng bao gồm cả tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài khó khả thi, nhất là với các pháp nhân không có sự hiện diện tại Việt Nam. "Để duy trì một môi trường pháp lý thuận lợi cho thu hút đầu tư nước ngoài cũng như các nhà cung cấp dịch vụ số, chúng tôi khuyến nghị giới hạn phạm vi áp dụng của Luật Viễn thông đối với các tổ chức được thành lập và hoạt động tại Việt Nam theo pháp luật Việt Nam", bà Nga nói.

Cùng quan điểm bà Nga, bà Nguyễn Việt Hà, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (AmCham Hanoi) đề xuất, xem xét lại khái niệm và cách tiếp cận về quản lý dịch vụ ứng dụng Internet trong viễn thông (dịch vụ viễn thông OTT). Dự thảo đang hướng tới việc quản lý các loại hình dịch vụ thông tin, liên lạc qua Internet như dịch vụ tin nhắn, điện thoại, hội nghị, hội họp qua Internet. Tuy nhiên, các dịch vụ này không phải là những dịch vụ viễn thông. Việc định nghĩa các dịch vụ này là dịch vụ viễn thông, và quản lý chúng như các dịch vụ viễn thông là không phù hợp có thể gây ra những cản trở đối với sự phát triển của các ứng dụng kỹ thuật số.

Ảnh minh họa

Hai dịch vụ khác là dịch vụ điện toán đám mây và dịch vụ trung tâm dữ liệu cũng được các chuyên gia đến từ Amcham, AIC cùng khuyến nghị loại ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Luật. Bởi, hai dịch vụ này hiện không được coi là dịch vụ viễn thông và được quản lý bởi khung pháp lý riêng tại nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Việc áp dụng các nghĩa vụ của nhà cung cấp dịch vụ viễn thông đối với các loại hình dịch vụ này sẽ làm tăng chi phí của DN liên quan, ảnh hưởng đến những lợi ích mà dịch vụ đó có thể mang lại đối với nền kinh tế và tác động tiêu cực đến thu hút đầu tư nước ngoài vào việc phát triển các trung tâm dữ liệu hay cung cấp dịch vụ điện toán đám mây tại Việt Nam.

Gánh nặng pháp lý, thủ tục không cần thiết

Một nội dụng khác được các chuyên gia quan tâm tại hội thảo đó là các quy định tại dự thảo có thể tăng thêm gánh nặng hành chính và chi phí cho DN.

Như quy định nhà cung cấp dịch vụ OTT xuyên biên giới có một số lượng người sử dụng và lưu lượng dịch vụ nhất định sẽ phải thành lập văn phòng đại diện (VPĐD) hoặc ký kết thỏa thuận thương mại với công ty viễn thông trong nước.

Ông Vũ Thành Tú, Phó giám đốc điều hành Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) cho biết: "Những người sử dụng dịch vụ OTT đã có hợp đồng dịch vụ hoặc thuê bao với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông để có thể truy cập Internet và sử dụng các dich vụ OTT. Vì vậy, sẽ rất bất hợp lý nếu các nhà cung cấp dịch vụ OTT phải ký thêm hợp đồng dịch vụ với các DN cung cấp dịch vụ viễn thông".

Theo bà Nga của AIC, yêu cầu này sẽ tạo ra sự không công bằng cho các nhà cung cấp dịch vụ OTT khi phải phụ thuộc hoàn toàn vào các DN cung cấp dịch vụ viễn thông. Đồng thời sẽ tạo nên rào cản tiếp cận thị trường đối với các DN nước ngoài và dẫn tới hạn chế sự phát triển của các dịch vụ OTT tại Việt Nam. Người dùng tại Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp vì sẽ không thể tiếp tục sử dụng các dịch vụ OTT miễn phí mà họ đang sử dụng hiện nay. Trong khi đó rất nhiều OTT đang được sử dụng là công cụ liên lạc chính của người dùng Việt Nam cũng như người nước ngoài ở Việt Nam, đặc biệt là các DN xuất nhập khẩu. Hệ quả là sẽ cản trở những nỗ lực chuyển đổi số của Việt Nam và ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội, dẫn đến làm giảm lợi thế cạnh tranh của quốc gia trên quy mô toàn cầu.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị việc đặt VPĐD tại Việt Nam là không cần thiết và có thể tác động tiêu cực đến tính cạnh tranh của Việt Nam so với các nước khác. "Trong bối cảnh Việt Nam đang muốn thu hút đầu tư vào lĩnh vực này thậm chị muốn trở thành một Digital Hub, việc lập VPĐD sẽ tạo thêm gánh nặng tuân thủ và tăng chi phí cho DN, và có thể cản trở đầu tư nước ngoài vào Việt Nam", bà Hà phân tích.

Việc Dự thảo giới hạn sở hữu nước ngoài đối với dịch vụ OTT ở mức 65% (tương tự như các dịch vụ viễn thông) sẽ tạo nên những rào cản để các nhà cung cấp dịch vụ OTT đầu tư vào Việt Nam. Việc phân biệt đối xử giữa các nhà cung cấp dịch vụ OTT và các DN cung cấp dịch vụ viễn thông truyền thống thông qua quy định mức trần tỷ lệ sở hữu nước ngoài sẽ khiến các nhà cung cấp dịch vụ OTT trong nước gặp khó khăn trong huy động vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài, điều này sẽ cản trở đổi mới công nghệ tại Việt Nam.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị nên cho phép các dịch vụ Internet vệ tinh xuyên biên giới có thêm lựa chọn được lập VPĐD tại Việt Nam hoặc hoặc ký kết hợp đồng thương mại. Sửa đổi này sẽ vẫn đảm bảo khả năng quản lý của các cơ quan nhà nước đối với việc cung cấp các dịch vụ này tại Việt Nam đồng thời đáp ứng được yêu cầu phát triển công nghệ, dịch vụ viễn thông qua biên giới.