Khoảng tối trang phục phim dã sử

Trang phục trong phim dã sử Việt từng xảy ra không ít tranh cãi vì nhiều diễn viên mặc những trang phục có chi tiết sai với lịch sử, thậm chí là lai căng. Gần đây, khi siêu mẫu Thanh Hằng giới thiệu trang phục nhân vật chính Thái hậu Dương Vân Nga trong phim dã sử “Quỳnh hoa nhất dạ” thì những ồn ào, những ý kiến có phần gay gắt ngay lập tức quay trở lại.

Trong vai trò nhà sản xuất phim, siêu mẫu Thanh Hằng khiến nhiều người bất ngờ khi quyết định thử sức với phim dã sử có tên gọi “Quỳnh hoa nhất dạ”, lấy cảm hứng từ cuộc đời của Thái hậu Dương Vân Nga. Trong hình ảnh ban đầu giới thiệu về tạo hình của mình trong vai người phụ nữ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc chuyển giao quyền lực giữa hai triều đại nhà Đinh và nhà Tiền Lê, Thanh Hằng xuất hiện trong bộ phượng bào màu đỏ, đội mão vàng, đầy quyền uy.

Nhiều ý kiến cho rằng, trang phục trong tạo hình nhân vật Thái hậu Dương Vân Nga phim dã sử “Quỳnh hoa nhất dạ” chưa đúng với lịch sử

Chia sẻ về bộ trang phục ấn tượng tạo hình Thái hậu Dương Vân Nga kể trên, nhà thiết kế Thủy Nguyễn cho biết, cô gặp khá nhiều áp lực khi được mời đảm nhận việc thiết kế trang phục cho một nhân vật lịch sử ở vị trí mẫu nghi thiên hạ. Khi thực hiện bộ phượng bào, cô tự đặt ra cho mình ba tiêu chí, đó là thể hiện được sự quyền uy của nhân vật, đẹp và không tạo cảm giác bị cũ. Bên cạnh đó, cô cũng muốn khán giả không cảm thấy quá xa lạ khi nhìn vào bộ phượng bào mà vẫn cảm nhận được chút gì đó gần gũi dù đang xem một bộ phim về thời kỳ lịch sử xưa.

Mặc dù vậy, ngay khi xuất hiện trang phục tạo hình Thái hậu Dương Vân Nga của bộ phim, nhiều khán giả cho rằng nữ diễn viên Thanh Hằng đang mặc một dạng thức trang phục quá xa lạ so với người Việt. Ê-kíp phục trang của bộ phim “Quỳnh hoa nhất dạ” đã sử dụng một dạng thức trang phục mang đậm ảnh hưởng của triều đại Mãn Thanh lên một nhân vật sống vào thế kỷ thứ 10. Trước những ý kiến đóng góp của công chúng, Thanh Hằng và ê-kíp làm phim cho biết rất cảm kích và sẽ tiếp thu, chỉnh sửa, thiết kế sao cho đúng với thời kỳ lịch sử mà bộ phim đề cập tới.

Thực tế, trang phục cổ trong các phim dã sử nước ta từng gây nhiều tranh cãi và tốn bút mực của báo giới. Chẳng hạn bộ phim điện ảnh “Mỹ nhân” của đạo diễn Đinh Thái Thụy lấy bối cảnh thế kỷ XVII - giai đoạn Trịnh Nguyễn phân tranh, vào đời chúa Nguyễn Phúc Tần. Tuy nhiên, trên quan phục của diễn viên Châu Thế Tâm lại có hình ảnh chú sư tử trong phim hoạt hình “The Lion King” (hãng Walt Disney). Nhiều khán giả còn nhận thấy chiếc mũ gắn ngọc của diễn viên Châu Thế Tâm giống phim Bao Công, ống tay áo của quan thời Lê cũng không có hình thủy ba như diễn viên trong phim mặc. Phim “Tấm Cám: Chuyện chưa kể” của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân lấy cảm hứng từ truyện Tấm Cám quen thuộc với người Việt cũng gây tranh cãi về trang phục của các nhân vật. Nhiều khán giả cho rằng trang phục của diễn viên trong phim không tương ứng niên đại và trang phục áo tứ thân hay áo dài, lớp áo khoác mỏng từ đâu ra, mấn đội đầu trang trí cầu kỳ hơn mấn trong thực tế...

Trong khi đó, bộ phim “Mỹ nhân kế” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng với đề tài cổ trang viễn tưởng làm khán giả đôi lúc hoang mang vì phục trang của các nhân vật trong phim không giống ai, không biết thời nào vì nó “lai” giữa Việt Nam và Ấn Độ. Đặc biệt, trang phục của các diễn viên nữ trong phim nhiều khi mỏng tang, xẻ quá đà như khoe da thịt của nhân vật. Ngoài ra, trong phim “Thiên mệnh anh hùng”, trang phục của Tuyên từ Thái hậu Nguyễn Thị Anh có màu sắc, thiết kế không khác nhiều với trang phục của Trung Quốc.

Nhà thiết kế Nguyễn Đức Lộc cho rằng, thường mỗi giai đoạn đều có cấu trúc, phong cách trang phục đặc trưng, chẳng hạn như trong giai đoạn của Thái hậu Dương Vân Nga trong phim “Quỳnh họa nhất dạ” là áo giao lĩnh (cổ chéo), những đặc điểm dễ gây tranh cãi nên được cân nhắc, tiết chế. Theo nhà thiết kế này, những di chỉ khảo cổ về thời Đinh, Tiền Lê vẫn còn ở Ninh Bình, trong đó, hoa văn, nghệ thuật đã được ghi chép trong nhiều tài liệu. Ê-kíp làm phim có thể dựa vào đây để bám sát thực tế hơn, từ đó có thể thiết kế một trang phục phù hợp cho nhân vật trong phim.

Về vấn đề phục trang trong phim cổ trang Việt, nhà thiết kế Nguyễn Đức Lộc chia sẻ, thực tế, việc phục dựng trang phục cổ Việt không hề đơn giản. Từ lý thuyết nghiên cứu để tạo nên một bộ quần áo ứng dụng vào thực tiễn phải có sự cộng hưởng của hai yếu tố: Kiến thức về văn hóa lịch sử và tư duy, kiến thức về thời trang. Rõ ràng, ở Việt Nam đang tồn tại câu chuyện “mạnh ai nấy làm”, không có sự kết nối với nhau. Người nghiên cứu cứ nghiên cứu, người thiết kế cứ theo thời trang. Rất hiếm có sự kết hợp hài hòa tư duy nghiên cứu và thời trang trong một tác phẩm. Chính “lỗ hổng” này đã dẫn đến những khúc mắc, tranh cãi không hồi kết.