Kinh tế số toàn cầu bùng nổ: Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng

Thương mại điện tử bán lẻ là một trong những điểm sáng của nền kinh tế số Việt Nam

Số hóa lan tỏa, tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ

Theo Báo cáo Kinh tế số 2024 (Digital Economy Report 2024) do Hội nghị Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) công bố, kinh tế số đang trỗi dậy mạnh mẽ, trở thành động lực tăng trưởng chủ đạo của nền kinh tế toàn cầu.

Báo cáo, được tổng hợp từ dữ liệu của hơn 200 quốc gia, cho thấy 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã ứng dụng các giải pháp kỹ thuật số vào quy trình kinh doanh, tăng 15% so với năm 2022. Sự gia tăng này đã đẩy tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử toàn cầu năm 2024 lên mức ước tính 6,3 nghìn tỷ USD, tăng 17% so với năm 2023.

Công nghệ số đang ngày càng khẳng định vị thế trụ cột, trở thành công cụ đắc lực hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội ở mọi quốc gia. Đối với doanh nghiệp, số hóa hoạt động sản xuất - kinh doanh là ưu tiên hàng đầu để bắt kịp xu thế toàn cầu, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.

Số hóa len lỏi vào mọi lĩnh vực, các đơn vị kinh doanh đã tích cực ứng dụng công nghệ số để nâng cao trải nghiệm khách hàng, đa dạng hóa phương thức thanh toán như mã QR, ví điện tử, ứng dụng tích điểm...

Từ đại dịch COVID-19, công nghệ số đã chứng minh tầm quan trọng trong chẩn đoán, khám bệnh từ xa. Hiện nay, hồ sơ bệnh án điện tử, cổng thông tin tiêm chủng, bảo hiểm y tế trực tuyến... là những yếu tố then chốt cho sự phát triển của ngành.

Ở lĩnh vực y tế, từ thời điểm đại dịch covid-19, công nghệ số đã thể hiện tầm quan trọng trong việc chẩn đoán - khám bệnh từ xa, xóa bỏ nút thắt giao tiếp vật lý và khó khăn di chuyển. Đến nay, những tiến bộ về công nghệ, kỹ thuật số là yếu tố then chốt cho sự phát triển của ngành y với hàng loạt hạng mục như: Hồ sơ bệnh án điện tử, Cổng thông tin tiêm chủng, Bảo hiểm y tế và thanh toán trực tuyến,...

Chuyển đổi số góp phần thay đổi diện mạo ngành F&B. Từ khâu cung ứng nguyên liệu, các đơn vị sản xuất đã dán mã QR để khách hàng có thể truy xuất nguồn gốc; kho bảo quản được quản lý, vận hành bởi ứng dụng chuyên biệt, tiết kiệm nguồn nhân lực, thời gian, tài chính; ngay cả khâu chế biến cũng được thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) giúp giảm bớt thời gian điều chế - sản xuất, hạn chế việc nếm thử đồ ăn.

Các lĩnh vực khác như ngân hàng, giải trí, bảo hiểm, hàng không... cũng không nằm ngoài xu hướng. Minh chứng là hàng loạt doanh nghiệp đã kết hợp với nhà cung cấp giải pháp công nghệ để số hóa tiện ích - dịch vụ chăm sóc khách hàng.

Đặc biệt, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng chuyển hướng đẩy mạnh bán hàng thông qua các nền tảng số như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, đánh dấu sự bùng nổ mua sắm trực tuyến.

Kinh nghiệm quốc tế và vị thế Việt Nam

Để tận dụng tối đa cơ hội từ kinh tế số, các quốc gia cần xây dựng chiến lược quốc gia và triển khai đào tạo kỹ năng số cho lực lượng lao động.

Trên bản đồ chuyển đổi số toàn cầu, Đức và Hàn Quốc từ lâu đã khẳng định vị thế dẫn đầu với những bước tiến vượt bậc. Trong khi Đức tập trung xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tối ưu hóa nguồn lực thông qua các trung tâm số hóa chuyên biệt, thì Hàn Quốc lại đẩy mạnh phát triển nhà máy thông minh, ứng dụng công nghệ sản xuất tiên tiến.

Tại châu Á, Hàn Quốc là quốc gia nổi bật với những thành tựu đáng nể trong lĩnh vực chuyển đổi số. Bằng chứng là vị trí thứ 6 trong bảng xếp hạng Năng lực cạnh tranh kỹ thuật số thế giới (World Digital Competitiveness), thứ 2 về Chỉ số phát triển công nghệ thông tin và truyền thông (ICT Development Index) và thứ 10 về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index).

Không hề kém cạnh, Việt Nam đang trỗi dậy mạnh mẽ, ghi dấu ấn trên bản đồ chuyển đổi số khu vực và thế giới. Theo số liệu mới nhất, tỷ trọng kinh tế số năm 2024 ước đạt 18,3% GDP, với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, vượt ngưỡng 20%/năm - gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP, nhanh nhất Đông Nam Á.

Thương mại điện tử bán lẻ là một trong những điểm sáng của nền kinh tế số Việt Nam, với doanh thu dự kiến đạt 25 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 20%. Thành tích này đưa Việt Nam vào top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.

Bên cạnh đó, thanh toán không dùng tiền mặt cũng ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc, đạt hơn 50% mỗi năm, dẫn đầu khu vực Đông Nam Á.

Những con số ấn tượng này cho thấy Việt Nam đang có những bước tiến vững chắc trên con đường chuyển đổi số, không chỉ bắt kịp mà còn có tiềm năng vươn lên sánh ngang với các cường quốc công nghệ hàng đầu thế giới.