Làm sao tin tưởng khi môi giới chỉ "lướt ván" qua đào tạo?

Chất lượng đào tạo kém, việc cấp chứng chỉ "nghẽn cứng" đang là hai rào cản lớn nhất của nghề môi giới bất động sản

Đào tạo kém chất lượng

Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu và Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE), một thực trạng đáng báo động đang tồn tại: 89% môi giới chưa có hoặc đã hết hạn chứng chỉ hành nghề. Điều này tạo ra một độ rủi ro nhất định, không chỉ gây khó khăn cho việc quản lý, mà còn làm phát sinh tình trạng hành nghề "chui", ảnh hưởng tiêu cực đến tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của thị trường.

Thực tế, dù 93% môi giới bày tỏ mong muốn được thi sát hạch để hành nghề hợp pháp, nhiều địa phương vẫn chưa tổ chức được kỳ thi nào, khiến hàng vạn người lâm vào thế khó. Đây chính là một trong những rào cản lớn nhất hiện nay đối với nghề môi giới bất động sản.

Một vấn đề nhức nhối khác song hành cùng "điểm nghẽn" chứng chỉ là tình trạng đào tạo kém chất lượng. Nhiều cơ sở chưa đủ điều kiện pháp lý vẫn ngang nhiên tổ chức các lớp học "cắt ngắn", chỉ dưới 10 tiết, thay vì chương trình khung tối thiểu 74 tiết theo quy định.

TS. Nguyễn Thùy Dương, Giám đốc Công ty CP Đào tạo và Nghiên cứu xây dựng CTS chỉ ra nguyên nhân chủ yếu không phải do thiếu giáo trình hay giảng viên, mà nằm ở chính thái độ của học viên. Nhiều người chỉ muốn học nhanh, lấy chứng chỉ sớm, từ đó tìm đến các cơ sở "chui" với học phí rẻ, bỏ qua phần thực hành quan trọng. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho người học, mà còn làm suy giảm niềm tin của thị trường vào nghề môi giới.

Luật sư Lê Trọng Thêm, Giám đốc Công ty Luật LTT & Partners cảnh báo, hành nghề khi chưa có chứng chỉ hợp lệ có thể bị xử phạt hàng chục triệu đồng, đồng thời kéo theo nguy cơ tranh chấp, kiện tụng. Nguy hiểm hơn, nếu tình trạng này kéo dài, thị trường sẽ đối diện với một vòng luẩn quẩn: chất lượng dịch vụ giảm sút, niềm tin nhà đầu tư sụt giảm, còn cơ quan quản lý mất đi công cụ kiểm soát.

Cần sớm chuẩn hóa giáo trình

Theo bà Hoàng Thu Hằng, Trưởng phòng Quản lý Bất động sản (Bộ Xây dựng), Nghị định 114 mới ban hành đã giao trách nhiệm tổ chức kỳ thi sát hạch trực tiếp cho Sở Xây dựng, tạo tiền đề để các kỳ thi được triển khai đồng bộ hơn. Đồng thời, Thông tư 04/2024/TT-BXD cũng quy định rõ: các cơ sở đào tạo phải tuân thủ chương trình khung tối thiểu 74 tiết và đáp ứng các điều kiện pháp lý. Nhà nước đã bỏ "giấy phép con" và chuyển sang cơ chế hậu kiểm, xử lý nghiêm những đơn vị vi phạm.

Về phía hiệp hội, TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết: "Bất động sản là tài sản tích lũy cả đời của nhiều gia đình, nên môi giới phải có trách nhiệm và chuyên môn cao. VARS đã chủ động biên soạn bộ giáo trình chuẩn dựa trên khung của Bộ Xây dựng, đồng thời xây dựng bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp trong đó nhấn mạnh yếu tố đạo đức".

TS. Nguyễn Văn Đính cũng kiến nghị Bộ Xây dựng cần có chỉ đạo mạnh mẽ hơn để các địa phương sớm tổ chức kỳ thi đồng bộ, tháo gỡ các điểm nghẽn.

Ông Phạm Lâm - Phó Chủ tịch VARS cho rằng, việc chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ không chỉ là quy định pháp luật, mà còn là bước đi quan trọng để nâng tầm nghề môi giới, khẳng định đây là một nghề nghiệp được xã hội tôn trọng và được quản lý nhà nước công nhận đúng tầm.

Việc chuẩn hóa nghề môi giới bất động sản không phải là câu chuyện riêng của Việt Nam. Ông Trần Minh Hoàng, Phó Chủ tịch VARS, chia sẻ kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển: Tại bang California (Mỹ), môi giới phải hoàn thành ít nhất 105 giờ đào tạo. Ở Singapore, Hàn Quốc, kỳ thi được tổ chức ở cấp quốc gia với quy trình minh bạch, có giám sát độc lập.

Từ đó, ông Trương Xuân Quang, CEO Học viện Chiến lược Bất động sản Toàn cầu, đưa ra khuyến nghị: “Việt Nam cần sớm chuẩn hóa giáo trình, thống nhất quản lý mã số chứng chỉ trên toàn quốc và ban hành ngân hàng câu hỏi quốc gia để đảm bảo tính khách quan và minh bạch”.

Chốt lại vấn đề, ông Vương Duy Dũng, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, tất cả các thành phần liên quan từ cơ quan quản lý, hiệp hội, cơ sở đào tạo đến chính các môi giới đều phải chung nhận thức và cùng nỗ lực. Chỉ khi đó, thị trường bất động sản Việt Nam mới có thể phát triển bền vững, minh bạch, tạo dựng được niềm tin vững chắc từ phía khách hàng và nhà đầu tư.

"Trong thời gian tới, chương trình đào tạo, nội dung thi và phương thức sát hạch nghề môi giới bất động sản sẽ được cụ thể hóa hơn. Mục tiêu là vừa bảo đảm chất lượng chuyên môn, vừa tạo môi trường minh bạch, thông thoáng cho hoạt động môi giới phát triển bền vững", ông Dũng chia sẻ.