Liêm chính trong kinh doanh còn quan trọng hơn phòng, chống tham nhũng

Ảnh minh họa

Phát biểu tại Diễn đàn nói trên, ông Nguyễn Thanh Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu thanh tra và phòng chống tham nhũng, cho biết tham nhũng ở khu vực ngoài nhà nước đang ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp và đến hoạt động của các cơ quan nhà nước, hiệu quả phòng chống tham nhũng.

Cùng quan ngại như vậy, cũng tại diễn đàn này, ông Trần Ngọc Liêm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ phát biểu: Tham nhũng đã và đang là vấn đề nhức nhối, gây nhiều bức xúc trong nhân dân. Tình hình tham nhũng diễn biến phức tạp, nghiêm trọng ở nhiều nơi, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội, đến sản xuất, kinh doanh và tác động xấu đến môi trường đầu tư…

Lưu ý thêm, theo ông Liêm, trong bối cảnh tham nhũng trong khu vực tư ngày càng phát triển và có nguy cơ gây ra hệ lụy nghiêm trọng đối với sự ổn định, phát triển kinh tế - xã hội, một yêu cầu tất yếu đặt ra là phòng chống tham nhũng trong khu vực tư.

Trên thực tế, Luật Phòng chống tham nhũng đã được Quốc hội ban hành Ngày 1/7/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị định 59/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng chống tham nhũng. Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/8/2019. Điểm mới của Nghị định là mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật ra cả khu vực ngoài nhà nước… Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đứng trước nguy cơ, thách thức lớn về tham nhũng.

Theo các phát biểu tại Diễn đàn, hành vi tham nhũng trong doanh nghiệp, trong tổ chức ở khu vực ngoài nhà nước có thể xảy ra trong mối quan hệ giữa khu vực tư và khu vực công, trong nội bộ các doanh nghiệp, tổ chức thuộc khu vực tư...

Biểu hiện hành vi tham nhũng trong doanh nghiệp, trong tổ chức thuộc khu vực tư có thể là các hành vi đòi hoa hồng, gửi giá, gợi ý đòi nhận lợi ích bất chính từ đối tác để tư lợi và gây thiệt hại cho doanh nghiệp mình.

Tham nhũng trong khu vực tư cũng có thể là hành vi đẩy nhanh việc thanh toán, hoàn tất nhanh đơn đặt hàng… để đòi hoặc nhận một lợi ích bất chính từ nhân viên cấp dưới, hay từ ứng viên dự tuyển của người có quyền hạn trong doanh nghiệp.

Nó cũng có thể là khai tăng chi phí tiêu hao vật tư, gian lận trong thu mua nguyên liệu đầu vào, gian lận khi mua sắm thiết bị văn phòng, dàn xếp các hoạt động đấu thầu…

Nói về tham nhũng ở khu vực doanh nghiệp, bà Catherine Phuong, Trợ lý Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam nêu ví dụ, nhiều người Việt Nam học ở nước ngoài về, giỏi chuyên môn, có kỹ năng nhưng lại chọn làm việc cho các tập đoàn đa quốc gia. Theo bà Phương. Lý do họ không muốn cống hiến cho doanh nghiệp là vì không muốn đương đầu với những “khúc mắc”, những “rắc rối” không minh bạch trong kinh doanh.

Đồng quan điểm, nhiều chuyên gia bổ sung rằng liêm chính trong kinh doanh sẽ mang lại nhiều kết quả tích cực cho doanh nghiệp, bởi doanh nghiệp liêm chính sẽ thu hút nhiều nhân tài hơn, có điều kiện để phát triển hơn. “Liêm chính trong kinh doanh còn quan trọng hơn phòng chống tham nhũng”, ông Florian Beranek, Chuyên gia của UNDP về Trách nhiệm xã hội và hoạt động kinh doanh có trách nhiệm nhấn mạnh.

Vị này nói rõ thêm, dưới góc độ kinh tế, tham nhũng trong khu vực tư sẽ làm tăng chi phí đáng kể và giảm đáng kể lợi nhuận của doanh nghiệp. Tham nhũng trong doanh nghiệp cũng hình thành thói quen kinh doanh thiếu lành mạnh, làm méo mó các bản chất kinh tế. Bởi ở một môi trường có nhiều cơ hội cho tham nhũng thì lòng tham nảy sinh, tham nhũng xảy ra. Vì vậy, để phòng chống tham nhũng thì tốt nhất là xây dựng một môi trường minh bạch, liêm chính - nơi mà tham nhũng không có cơ hội.

Để phòng, chống tham nhũng ở khu vực tư, theo các chuyên gia, trước hết đây phải được coi là nhu cầu tự thân của doanh nghiệp. Theo đó, xây dựng liêm chính trong doanh nghiệp phải bắt đầu trước hết từ người lãnh đạo doanh nghiệp, từ chính những thành viên hội đồng quản trị đến từng người lao động.

“Là người làm thuê, khi có được mức thu nhập tốt chúng tôi sẽ phải suy nghĩ nếu tham nhũng sẽ mất đi việc làm có thu nhập tốt, cơ hội phát triển, vì thế sẽ không tham nhũng. Do đó, chống tham nhũng ngoài các biện pháp, quy định cụ thể thì mức lương, thưởng xứng đáng và môi trường làm việc tốt cũng là yếu tố hạn chế tham nhũng”, một cán bộ quản lý nêu ý kiến từ thực tế doanh nghiệp mình.

“Doanh nghiệp cần đóng vai trò chủ động và tích cực trong việc thực hiện pháp luật và quy định, đồng thời phải đảm bảo thúc đẩy công bằng, bao trùm, liêm chính, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong chính hoạt động kinh doanh của mình”, bà Catherine Phuong chốt lại.