Man mác sen thu

Ảnh minh họa

Trước đó, cữ đầu hạ và trong tiết hạ chí, hoa sen cứ thanh tao như tuổi thiếu nữ, những đường cong bung nở, sự hấp dẫn tươi non trên từng gân lá. Người người ước ao. Những đầm sen quê mùa gối ở ven sông, hay một góc đồng. Cũng có khi là ngự ở đầu làng, bên cạnh có con đường cây lá xanh rì rào.

Sự kết hợp trữ tình của đầm sen, sự mướt mát của nước, sự tươi non của lúa non, đã làm nên sắc thơ và sắc đẹp của ngôi làng. Hoa như biết nói. Hoa như chúm chím từng động tác ngôn từ. Gió cũng thì thào gió thổi.

Nay cuối mùa thu, hương thơm đâu rồi nhỉ? Hay đang quyện với muôn nỗi lo toan nhọc nhằn của cuộc sống? Không, dường như linh hồn của hoa vẫn còn đọng lại ở đâu đó, nơi những tâm hồn nào đó, để hẹn mùa sau, lại nảy nở làm sinh khí cho đầm ao và cho những đời người.

Người trồng sen càng là người nho nhã thanh tao thì đầm sen càng trở nên đẹp. Làng tôi có hai người như thế, cấy sen để một đầm nở rộ vào đầu hè, một rộ vào giữa thu. Họ có thú vui đánh cờ, thưởng thức gió và người ngoài nhìn vào thấy họ thảnh thơi như bậc tiên ông chốn bồng lai tiên cảnh. Nhưng thực ra, họ chính là những lão nông tri điền. Cả hai yêu sen, yêu những cánh đồng quê mình, nhưng chẳng ai có thể làm sen rộ vào mùa thu.

Đúng như là một quy luật, không ai có thể cưỡng lại được mùa màng, cũng chẳng thể làm thay đổi được tuổi tác. Tuổi già nua ầm ập đến, chẳng đợi và chẳng chờ ai. Có lẽ, nắm bắt được những quy luật ấy, nên các ông phó mặc đầm sen cho thu tàn tạ.

Những tàu lá già nua úa bấy xác xơ. Nhiều tàu lá đã ngả màu đen. Bao cuống lá cong queo vô hồn. Chỉ còn sót lại chút ít những tàu lá nhỏ và những bông sen lác đác vừa kịp bung ra từ bùn nước. Ở đó có một cảm giác khiến người ta chênh chao, nhưng cũng có hơi hướm tiếc nuối.

Tôi đi nhiều cánh đồng, gặp những đầm sen người chủ tát đầm thu hoạch cá. Những cọng sen bị vạt đi, xơ xác tội nghiệp. Chỉ còn lại hiếm hoi lắm, một vài bông hoa cố nở, như tấm lòng trung trinh của người con gái trong sự tích hoa sen, dù bị vùi trong vũng bùn, vẫn giữ tấm lòng thủy chung son sắt đợi người yêu. Và ở thời hiện đại, nhìn vào đó, người ta vẫn còn hy vọng vào những điều tốt đẹp nảy nở trong gian khó.

Đầm sen của hai lão nông làng tôi được một nhiếp ảnh gia săn đón. Người đó sau này là bạn tôi. Người đó cũng man mác theo sen, đã săn sắc săn hương bằng công dụng của chiếc máy ảnh hiện đại. Nhưng có điều lạ là, ngay cả những ngày sen mùa thu, người đó cũng chụp về hoa, những bông hoa cuối cùng xen lẫn những cuống lá, tàu lá khô, để làm minh chứng tương phản về sức sống tiềm tàng.

Để làm dẫn chứng về tình yêu, hay gì đó tôi không biết nữa. Nhưng rõ ràng, đó là cảm giác của tình yêu, hành động của tình yêu thuần khiết thực sự. Quả thật, những bức ảnh đó đã đem lại ấn tượng rất lớn về thị giác, nó vượt ra khỏi những bức ảnh tầm thường, để trở thành giá trị nghệ thuật.

Hai ông lão trồng sen làng tôi cứ già dần đi. Mỗi mùa sen qua là thêm mỗi tuổi. Chắc chắn, sen tàn rồi sen lại nở, nhưng tuổi hai ông, những người chăn hương, chăn gió trên đồng thì đâu còn tuổi ấy mãi. Hai ông đang sống những năm tháng cuối đời.

Bấy nhiêu năm, đã tri thiên mệnh, đã nếm đủ vị của cuộc đời chẳng còn gì hối tiếc. Những bức ảnh có cả hình các ông, bên những đốm sen như đốm lửa mà người chụp ảnh tặng, sẽ được các ông mang về thế giới bên kia, để cảm giác như loài hoa diệu vợi ấy ở bên mãi mãi.

Con người như sen. Ai rồi cũng đến cuối mùa. Như bao loài hoa từng đẹp rồi về cuối mùa nhan sắc. Một quy luật muôn đời không thể cưỡng. Và loài sen, đã cho chúng ta bài học về sự hiến dâng và sống đẹp. Hy vọng, trong những năm tháng đang tỏa hương, mỗi con người biết nhân lên những giá trị, để cuộc đời tràn ngập hương thơm.