Nắm bắt "cơ hội vàng" tại thị trường Campuchia: Hướng tới kim ngạch 20 tỷ USD

Phân bón là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường Campuchia

Nền tảng vững chắc và đà tăng trưởng ấn tượng

Mối quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Campuchia không phải chỉ mới được thúc đẩy gần đây mà đã duy trì đà tăng trưởng tích cực trong nhiều năm qua, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại biên giới.

Trong 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Campuchia đạt hơn 7 tỷ USD, ghi nhận mức tăng trưởng 16,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang nước bạn đạt 3,2 tỷ USD và nhập khẩu đạt 3,8 tỷ USD, lần lượt tăng 5,1% và 28,1% so với cùng kỳ.

Trước đó, năm 2024 cũng chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ khi tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới đất liền đạt 7,26 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2023.

Điều làm nên sự đặc biệt và bền vững của mối quan hệ này chính là cơ cấu xuất nhập khẩu mang tính bổ sung mạnh mẽ thay vì cạnh tranh trực tiếp. Campuchia cung cấp cho Việt Nam những nguyên liệu sản xuất thiết yếu như cao su, hạt điều, gỗ và nguyên phụ liệu cho ngành dệt may da giày. Ngược lại, Việt Nam lại là nguồn cung ứng các sản phẩm quan trọng phục vụ sản xuất và tiêu dùng cho người dân Campuchia, bao gồm xăng dầu, phân bón, sắt thép, hàng dệt may, vật liệu xây dựng, hóa chất, máy móc thiết bị và nhiều mặt hàng tiêu dùng khác. Sự bổ trợ này tạo ra một vòng tuần hoàn thương mại cùng có lợi, góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững của cả hai quốc gia.

Mặc dù bức tranh tổng thể rất lạc quan, thương mại Việt Nam - Campuchia vẫn đối mặt với không ít khó khăn cần sớm được tháo gỡ. Một trong những rào cản lớn nhất là hạ tầng hỗ trợ thương mại như kho bãi, trung tâm logistics và chợ biên giới còn thiếu và yếu, chưa theo kịp tốc độ phát triển giao thương. Tình trạng này càng trở nên phức tạp hơn khi một phần rất lớn, ước tính chiếm tới hơn 70% tổng giao dịch giữa hai nước, vẫn diễn ra theo hình thức tiểu ngạch.

Hoạt động này mang lại nhiều rủi ro tiềm ẩn: Nhà nước thất thu thuế do không thống kê được giao dịch, còn người tiêu dùng thì đối mặt với nguy cơ về chất lượng sản phẩm do giao dịch không có hợp đồng chính thức bảo vệ.

Thêm vào đó, đặc thù đường biên giới dài với nhiều lối mở đã khiến tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại diễn biến phức tạp, tập trung vào các mặt hàng nhạy cảm như đường cát, thuốc lá... đã bóp méo thị trường và ảnh hưởng tiêu cực đến thương mại hợp pháp.

Theo ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Xúc tiến thương mại làm đầu mối, phối hợp với các đơn vị liên quan để tổ chức các chương trình xúc tiến xuất khẩu một cách bài bản. Đặc biệt, đề án "Đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia giai đoạn 2025-2027, hướng tới năm 2030" đã được phê duyệt với mục tiêu đầy tham vọng là đạt kim ngạch 20 tỷ USD.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, nhiều định hướng cụ thể đã được Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương đề xuất. Bà Hoàng Hoài Hạnh, Phó Trưởng phòng Ngành hàng (Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương) cho biết cần "tăng cường phối hợp liên ngành giữa các cơ quan chức năng hai nước nhằm cải thiện thủ tục hải quan, kiểm dịch, rút ngắn thời gian thông quan". Đồng thời, việc đẩy mạnh đầu tư nâng cấp hạ tầng tại các cửa khẩu trọng điểm, gắn liền với phát triển các trung tâm logistics vùng biên là yêu cầu cấp thiết. Về phía doanh nghiệp, cần "đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu, chú trọng những mặt hàng chế biến sâu có giá trị gia tăng cao" để đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng Campuchia.

Hơn nữa, trong bối cảnh chuyển đổi số, việc nghiên cứu phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới được xem là một hướng đi chiến lược, giúp quảng bá sản phẩm và tiếp cận khách hàng một cách nhanh chóng, tiết kiệm.

“Bệ phóng" tài chính từ 5 ngân hàng Việt Nam

Một trong những lợi thế cạnh tranh đặc biệt và là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp Việt Nam tự tin tiến vào thị trường Campuchia chính là hệ thống hỗ trợ toàn diện đã được thiết lập ngay tại nước bạn. Theo ông Đỗ Việt Phương, Thương vụ Việt Nam tại Campuchia, điều kiện để kinh doanh và đầu tư tại Campuchia thời điểm này là rất tốt, phần lớn nhờ vào quan hệ chính trị nồng ấm giữa hai quốc gia. Nền tảng vững chắc này tạo ra một môi trường kinh doanh ổn định và thân thiện.

Hơn thế nữa, các doanh nghiệp Việt Nam không hề đơn độc. Thương vụ Việt Nam tại Campuchia thường xuyên tổ chức các chương trình xúc tiến, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, dù là những đoàn lớn hay chỉ là các doanh nghiệp nhỏ lẻ sang tìm hiểu thị trường.

Một điểm sáng khác là sự ra đời và hoạt động hiệu quả của Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Campuchia, một tổ chức tuy mới thành lập nhưng đã mang lại những hỗ trợ rất lớn, trở thành cầu nối quan trọng cho các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất, được xem là "bệ phóng" tài chính mà không nhiều thị trường có được, chính là sự hiện diện mạnh mẽ của hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Ông Đỗ Việt Phương nhấn mạnh một khó khăn rất cơ bản ở nhiều nước khác là không có nguồn tài chính cho doanh nghiệp, không có ngân hàng đồng hành. “Nhưng tại Campuchia thì hoàn toàn ngược lại. Tại Campuchia thì hiện nay có tới 5 ngân hàng của Việt Nam tại đây (bao gồm Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân hàng TMCP Quân đội, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín). Khi các doanh nhiệp, nhà đầu tư sang tìm hiểu, kinh doanh thì đây là sự bổ sung rất là thuận lợi cho quá trình kinh doanh cũng như là hoạt động tìm hiểu thúc đẩy các dự án đầu tư", ông Đỗ Việt Phương chia sẻ.

Sự có mặt của năm ngân hàng Việt không chỉ đơn thuần là cung cấp dịch vụ tài chính, mà còn mang ý nghĩa chiến lược. Nó giải quyết được bài toán vốn - một trong những rào cản lớn nhất khi đi ra nước ngoài. Doanh nghiệp Việt có thể dễ dàng tiếp cận các khoản vay, thực hiện giao dịch, thanh toán quốc tế một cách thuận lợi và an toàn ngay trên đất bạn.

Quan trọng hơn, các ngân hàng này, với sự am hiểu cả về môi trường kinh doanh Việt Nam và Campuchia, có thể đóng vai trò là nhà tư vấn tài chính, giúp doanh nghiệp thẩm định dự án, quản lý rủi ro và xây dựng phương án kinh doanh hiệu quả. Đây là một lợi thế cạnh tranh vô cùng to lớn, giúp các doanh nghiệp Việt Nam giảm thiểu chi phí, tiết kiệm thời gian và tăng cường sự tự tin khi đưa ra các quyết định đầu tư lớn.

Với nền tảng chính trị tốt, sự hỗ trợ tận tình từ các cơ quan đại diện và đặc biệt là "bệ phóng" tài chính vững chắc từ 5 ngân hàng, con đường để hàng Việt củng cố chỗ đứng và vươn xa tại thị trường Campuchia đang rộng mở hơn bao giờ hết.