Nâng "chất" logistics để đón đầu các FTA

	Tháo gỡ nút thắt về chi phí logistics
	Việt Nam lọt Top 10 chỉ số Logistics các thị trường mới nổi
	Đến 2025, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ logistics vào GDP đạt 5-6%

Nâng "chất" hạ tầng logistics để đón đầu các FTA

Năm 2020, Việt Nam có 3 FTA được ký kết, đi vào thực hiện, trong đó, EVFTA và RCEP là những Hiệp định có quy mô rất lớn và được kỳ vọng sẽ thúc đẩy cho hoạt động xuất nhập khẩu. Mặc dù dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp nhưng theo Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2021 ước tính đạt 48,55 tỷ USD, tăng 23,2% so với cùng kỳ năm trước.

Vì vậy, theo các chuyên gia, nâng cao chất lượng hạ tầng logistics sẽ góp phần đưa hàng hóa, thương hiệu của các doanh nghiệp Việt Nam ra thế giới nhanh và cạnh tranh hơn trong thời gian tới.

Đánh giá về hạ tầng logistics hiện nay, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, hạ tầng về logistics nói chung, trong đó có hạ tầng về vận tải, hạ tầng kho bãi đã có những bước thay đổi nhanh. Các trung tâm logistics phát triển nhanh, đặc biệt tại các địa phương có công nghiệp phát triển như Hải Phòng, Bắc Ninh, Long An, Bình Dương, Đồng Nai. Các trung tâm không chỉ phát triển về số lượng, mà diện tích, quy mô hay các trang thiết bị, trình độ quản trị cũng từng bước được nâng cao.

Theo Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), tốc độ phát triển của ngành logistics tại Việt Nam những năm gần đây đạt khoảng 14%-16%, với quy mô khoảng 40-42 tỷ USD/năm. Đặc biệt, với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, thương mại điện tử và phương thức hậu cần trực tuyến (e-Logistics) đã phát triển mạnh mẽ.

Mới đây nhất, Nhất Tín Logistics đã chính thức vận hành trung tâm khai thác chia chọn rộng 20.000 m2, với tổng cộng trên 100 cửa xuất nhập hàng hóa cùng khả năng tiếp nhận cùng lúc hơn 100 phương tiện vận tải khác nhau. Trước đó, Tập đoàn BEST Inc. đã đưa vào vận hành trung tâm phân loại hàng hóa tự động tại khu Công nghiệp Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh với khuôn viên rộng gần 40.000 m2, tổng vốn đầu tư 8 triệu USD.

Tuy số lượng và quy mô của ngành logistics tăng nhưng chất lượng hạ tầng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Số liệu từ Niên giám thống kê vận tải và logistics Việt Nam cho thấy, tổng chiều dài đường bộ của Việt Nam là 630.564km nhưng tổng chiều dài các đường cao tốc đang vận hành lại chưa đến 2.000km.

Trong khi đó, chi phí của doanh nghiệp cho logistics vẫn ở mức cao, nhất là giá cước vận tải biển. Theo VLA, hiện chi phí cho logistics chiếm khoảng 16,8-17% GDP, tương đương về quy mô thì khoảng 42 tỷ USD, đóng góp khoảng 4% vào GDP. Chi phí logistics tại Việt Nam được đánh giá là cao so với các nước xung quanh.

Riêng cước vận chuyển bằng container, bà Phùng Thu Huyền, Giám đốc Công ty Nam International (TP.HCM) cho biết, giá vẫn còn neo ở mức cao, với cước đi thị trường Mỹ được các công ty vận tải chào hàng tới 8.000 - 9.000 USD/container 40 feet, đi Trung Đông 1.600 USD/container 20 feet và gần 2.900 USD/container 40 feet. Mức giá này tăng gấp 4 - 7 lần so với mức ổn định đầu năm 2020, khiến nhiều doanh nghiệp (chịu phí giao hàng) gặp khó khăn.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp còn phản ánh, hạ tầng giao thông đường bộ kết nối giữa cao tốc và đường thứ cấp chưa hiệu quả; tình trạng ùn tắc thường xuyên diễn ra, nhất là khu vực gần các cảng biển; nhiều khu công nghiệp xây dựng xong nhưng chưa có đường giao thông hoặc được bố trí quá xa hệ thống cảng biển… đã làm gia tăng chi phí vận tải hàng hóa cho doanh nghiệp.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, các cơ quan quản lý cần giải quyết hàng loạt điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng, cơ chế chính sách, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa là giải pháp quan trọng giúp kéo giảm chi phí logistics, từ đó tạo sức bật cho doanh nghiệp, hàng hóa Việt Nam.

Ông Trần Thanh Hải cho rằng, sự cải thiện năng lực logistics của Việt Nam sẽ giúp giảm chi phí logistics. Cùng với đó tiếp tục tháo gỡ khó khăn hoặc đưa ra những chính sách định hướng rõ ràng về việc phát triển lĩnh vực logistics; Cải cách thủ tục hành chính và đưa những thủ tục hành chính lên môi trường điện tử sẽ giúp cho hàng hóa của doanh nghiệp lưu chuyển nhanh và thông suốt.

Đối với các doanh nghiệp logistics, cần có doanh nghiệp “đầu đàn” có tính chất định hướng và tạo ra sức cuốn hút cho các doanh nghiệp nhỏ, ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực logistics. Đặc biệt, một thế hệ nhân lực được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp cũng như có tinh thần cống hiến sẽ là động lực giúp ngành logistics nhanh chóng bắt kịp được tốc độ phát triển của thế giới, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nói.

Để cắt giảm chi phí logistics tạo đà cho các doanh nghiệp đủ sức cạnh tranh từ các FTA, ông Ðào Trọng Khoa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam cho rằng, cần tiếp tục đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng logistics, trong đó tập trung vào lĩnh vực vận tải.

Theo đó, giải pháp về cơ cấu lại ngành vận tải Việt Nam trong thời gian tới cần theo hướng tăng cường vận tải thủy, đường sắt và nhất là vận tải liên vận. Tuy nhiên, trước khi có thể tính toán chia tải hàng hóa từ đường bộ sang các phương thức khác, đầu tiên phải quan tâm việc giảm chi phí đường bộ vì cho đến nay, đây vẫn là phương thức xương sống của hoạt động vận tải ở nước ta, ông Ðào Trọng Khoa nói.