Nâng tầm di sản văn hóa

	Ngang nhiên xâm phạm di tích, di sản
	Khi Thờ Mẫu phát huy giá trị văn hóa
	Phát huy di sản Thừa Thiên-Huế: Để trở thành đô thị di sản quốc gia

Đa dạng các hoạt động

Với chủ đề “Di sản văn hóa trong hội nhập và phát triển”, Ngày hội di sản văn hóa, du lịch Việt Nam 2019 là sự kiện văn hóa, du lịch quan trọng, nhằm giới thiệu, quảng bá, tôn vinh giá trị các di sản văn hoá đặc sắc của Việt Nam, thông qua những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, cảnh quan thiên nhiên, di tích lịch sử, phong tục tập quán, những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc... Tại sự kiện văn hóa này sẽ diễn ra các hoạt động Triển lãm 100 bức ảnh giới thiệu du lịch, thiên nhiên và di sản Việt Nam; trưng bày “Di sản văn hóa trong quá trình phát triển du lịch” do các tỉnh, thành phố thực hiện, giới thiệu những đặc sản, nét văn hóa nổi bật của từng địa phương; triển lãm “Di sản văn hóa, du lịch nghề và làng nghề truyền thống Việt Nam”; trưng bày “Nét văn hóa trà Việt” và “Nghệ thuật ẩm thực vùng miền”…

Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng trong bảo tồn văn hóa

Ngoài ra còn có một số tọa đàm, chương trình giao lưu văn hóa, nghệ thuật như: Tọa đàm “Di sản văn hóa nghề, làng nghề truyền thống hội nhập quốc tế 2019” với hoạt động nổi bật là lễ ký kết các điểm du lịch kết nối giữa các làng nghề, nghệ nhân tại Hà Nội, Hải Phòng, Lào Cai, Quảng Nam… Ông Nguyễn Phương Hòa, công tác tại Cục Hợp tác quốc tế (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng, đất nước ta có bề dày truyền thống văn hóa với những giá trị di sản đặc sắc, Việt Nam có thế mạnh xây dựng và phát triển các sản phẩm văn hóa độc đáo.

Theo thống kê, hiện nay cả nước có 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 12 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Các giá trị, thương hiệu, giá trị của văn hóa Việt Nam đã từng bước được nêu cao. Nhiều nhà nghiên cứu, nhà văn hóa đã có đóng góp lớn, cùng cơ quan chức năng tích cực thực hiện công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, giới thiệu và quảng bá đến đông đảo cộng đồng quốc tế. Đó là điều thật sự đáng tự hào trong quá trình xây dựng, phát triển, gìn giữ và bảo tồn văn hóa, hướng đến những giá trị cao đẹp, nhân văn.

Thách thức không nhỏ

Có thể nói, bên cạnh những kết quả đạt được thì vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức không nhỏ trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Như việc ứng dụng công nghệ tiên tiến trong hoạt động của các thiết chế văn hóa công cộng còn chậm và lạc hậu. Do đó, chưa tận dụng được cơ hội mở rộng sự tiếp cận của người dân. Nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực di sản văn hóa còn mỏng, năng lực quản lý và chuyên môn còn nhiều hạn chế; công tác kiểm kê di tích, quy hoạch khảo cổ, tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị di tích ở nhiều địa phương còn thiếu đồng bộ và chưa được quản lý chặt chẽ, dẫn tới nhiều sai phạm vẫn còn tiếp diễn; phần lớn các bảo tàng chậm đổi mới cả về nội dung trưng bày, hình thức hoạt động nên thiếu tính hấp dẫn và chưa gắn kết được với hoạt động du lịch... Đó là chưa kể đến những bất cập về đãi ngộ người tài, nghệ nhân, những người gìn giữ hồn cốt văn hóa ở vùng miền, địa phương.

Nét đẹp văn hóa Quan họ được gìn giữ trong lễ hội làng Diềm (xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh)

Tỉnh Thừa Thiên - Huế là một trong những địa phương có nhiều di sản văn hóa. Song chính địa phương cũng thừa nhận những thách thức của công nghệ đối với việc làm sao để di sản “sống” trong đời sống hiện đại. Nhất là tác động của CMCN 4.0; làm sao để trên nền công nghệ số, có thể xây dựng được các sản phẩm dịch vụ văn hóa, bắt kịp xu hướng mới, tránh tụt hậu về công nghệ mà lại không làm nhạt phai sự đặc sắc của di sản.

Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Anh (Viện Văn hóa - Nghệ thuật quốc gia Việt Nam) cho hay, tốc độ nhanh chóng của CMCN 4.0 sẽ tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong đời sống văn hóa xã hội. Không gian số được dự báo làm thay đổi cách thức mà cá nhân tham gia vào đời sống xã hội. Các kết nối giữa cá nhân với cá nhân trong cộng đồng ngày càng suy giảm, thay vào đó là giao tiếp trên không gian số. Điều này có thể làm suy giảm liên kết giữa người với người”.

Còn theo ông Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên - Huế, với thế mạnh về văn hóa, trong thời kỳ CMCN 4.0, Thừa Thiên - Huế đang tập trung mọi nguồn lực để xây dựng và phát triển nền văn hóa bắt kịp với xu hướng. Chẳng hạn, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ số để lưu trữ ngân hàng dữ liệu về giá trị các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể; đồng thời, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa ứng dụng công nghệ hiện đại, hình thành các sản phẩm văn hóa; phát triển thị trường cho các tác phẩm sân khấu, âm nhạc, các chương trình biểu diễn, các loại hình nghệ thuật đương đại...

Tự hào vì có nhiều di sản văn hóa, song quan trọng hơn là mỗi di sản văn hóa được công nhận, dù ở tầm quốc gia hay quốc tế, đều phải được gìn giữ, phát triển, nâng tầm. Và cũng chỉ có con người mới có thể “nuôi” sống di sản. Bởi thế, cần nhiều chính sách thỏa đáng, quan tâm hơn đến những nghệ nhân để có thể truyền dạy cho cộng đồng những giá trị di sản còn lưu giữ được trong tâm thức. Đồng thời, phải biết cách khơi dậy sức sáng tạo chủ động của nhân dân trong các hình thức sinh hoạt cộng đồng nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động văn hóa trong thời kỳ mới; Giữ gìn truyền thống văn hóa trong gia đình, trong làng, bản, tạo điều kiện cho quần chúng tiếp nhận thông tin về mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội và thực hiện quyền làm chủ của mình.

Ngày hội Di sản văn hóa, du lịch Việt Nam 2019, cũng là sự kiện hướng đến năm mới 2020, với nhiều sự kiện văn hóa văn nghệ đặc sắc.