NHNN sẽ nghiên cứu thêm những giải pháp mạnh hơn đưa vốn vào kinh tế tư nhân

Chính sách tín dụng ngân hàng tạo động lực cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững

Phát biểu tại Hội thảo Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, kinh tế tư nhân đóng vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế. Kinh tế tư nhân không chỉ giúp mở rộng sản xuất, thương mại, dịch vụ mà còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. Đến nay, với gần một triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể; khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp gần 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm khoảng 85% tổng số lao động trong nền kinh tế, đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội. Tuy nhiên, trong đó chủ yếu là doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa (chiếm đến 98%), sức cạnh tranh thấp, hiệu quả hoạt động còn hạn chế, nhiều doanh nhân chưa có kỹ năng quản trị cao, tư duy kinh doanh thiếu tầm nhìn chiến lược dài hạn; các doanh nghiệp lớn chỉ chiếm khoảng 2% tập trung vào một số ngành chủ lực như sản xuất thép, ô tô, công nghệ cao,…

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, ngành Ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng

Xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia, thời gian qua, Phó Thống đốc cho biết, ngành Ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng. Cụ thể, NHNN điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, góp phần hấp thu các cú sốc bên ngoài; phối hợp đồng bộ các công cụ CSTT trong từng giai đoạn (điều tiết thanh khoản VND, lãi suất,... ) để hạn chế áp lực tỷ giá; Nhờ đó, thị trường ngoại tệ duy trì ổn định, tâm lý thị trường được bình ổn, thanh khoản ngoại tệ thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ; tỷ giá diễn biến linh hoạt theo cả hai chiều tăng/giảm, phù hợp với điều kiện thị trường. Song song với đó, NHNN điều hành lãi suất chủ động, linh hoạt, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; chỉ đạo TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí, chuyển đổi số mạnh mẽ để giảm mặt bằng lãi suất cho vay; công khai lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay, lãi suất cho vay các chương trình, sản phẩm tín dụng trên website của TCTD để doanh nghiệp, người dân tiếp cận. Kết quả, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh (lãi suất cho vay bình quân năm 2024 giảm 1,24%, năm 2025 tiếp tục có xu hướng giảm so với cuối năm 2024), góp phần hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp, người dân.

Tại Hội thảo các chuyên gia hiến kế giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp khu vực tư nhân

Với các DNNVV, NHNN đã xác định là đối tượng ưu tiên cho vay với lãi suất ưu đãi khi cho vay ngắn hạn bằng VND thấp hơn các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường (hiện nay là 4%/năm). “Về các giải pháp trong thời gian qua, phải kể đến ngành Ngân hàng đã có những chính sách giảm lãi suất, trong đó doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định là một trong năm đối tượng được hưởng lãi suất thấp nếu đủ điều kiện tiếp cận vốn vay. Rõ ràng đây là lợi thế rất lớn về lãi suất. Thời hạn cho vay, thời hạn trả nợ, thủ tục tiếp cận cũng có những điều kiện tốt hơn… Tất cả những điều đó cho thấy sự bình đẳng trong chính sách, cơ chế giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân, chỉ có điều kiện tiếp cận là khác nhau”, Phó Thống đốc khẳng định.

Trong thời gian qua, NHNN yêu cầu các TCTD thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo về hoạt động tiền tệ, tín dụng, các quy định về cấp tín dụng của NHNN nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, bảo đảm an toàn hệ thống và ổn định thị trường tiền tệ. Tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, lành mạnh, hạn chế nợ xấu gia tăng và phát sinh, đảm bảo an toàn hoạt động của TCTD; hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực là động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Để góp phần tháo gỡ khó khăn cho khách hàng, trong đó có các doanh nghiệp tư nhân, NHNN đã ban hành Thông tư 06/2024/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 02/2023/TT-NHNN theo hướng kéo dài thời gian được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1510/QĐ-TTg ngày 04/12/2024 quy định về phân loại tài sản có, mức trích lập dự phòng rủi ro, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro đối với khoản nợ của khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, ngập lụt; lũ, sạt lở đất sau bão số 3; Ban hành Thông tư 53/2024/TT-NHNN ngày 04/12/2024 quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu thời hạn trả nợ đối với khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, ngập lụt, lũ, sạt lở đất sau cơn bão số 3.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp tư nhân cũng là đối tượng thụ hưởng nhiều chính sách tín dụng ưu đãi về lãi suất, thời hạn, tài sản đảm bảo và cơ chế xử lý rủi ro đặc thù theo ngành/lĩnh vực kinh tế như: chính sách tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Chính sách cho vay phát triển công nghiệp hỗ trợ; Chương trình cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản; Chương trình cho vay liên kết thực hiện Đề án 01 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long; Chương trình cho vay nhà ở xã hội; Các chương trình tín dụng ưu đãi của Nhà nước tại NHCSXH... Với chủ trương tăng cường đối thoại, ngành ngân hàng đã chú trọng triển khai chương trình kết nối ngân hàng-doanh nghiệp, trực tiếp đối thoại, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn vốn ngân hàng thuận lợi, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh. Đây là hoạt động thường xuyên ngành ngân hàng luôn chú trọng thời gian qua.

Với sự nỗ lực, vào cuộc của NHNN và hỗ trợ tích cực của các NHTM, Phó Thống đốc cho biết, hoạt động cấp tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Ngành ngân hàng nỗ lực hỗ trợ vốn tín dụng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân vươn lên

Mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có sự phát triển mạnh mẽ, nhưng theo đánh giá của Phó Thống đốc các doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Nguyên do phần lớn các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng cạnh tranh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp tư nhân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Năm 2025 dự báo cho thấy tình hình kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, xung đột địa chính trị, căng thẳng thương mại gia tăng và chi phí vay cao ở nhiều quốc gia. Các khó khăn nêu trên sẽ tác động lớn đến nền kinh tế có độ mở lớn như nước ta, trong đó có khu vực kinh tế tư nhân.

Để nâng cao khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp tư nhân, hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân bứt phá góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới, Phó Thống đốc Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và ổn định mặt bằng lãi suất cho vay góp phần tạo lập môi trường kinh doanh ổn định cho người dân, doanh nghiệp… Đồng thời NHNN sẽ theo dõi và kiểm tra, thanh tra các NHTM tăng lãi suất tiền gửi, tiền vay, không thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và NHNN; Nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách tín dụng ngân hàng, tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân tiếp cận vốn; khuyến khích các TCTD đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng, ngân hàng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp; Triển khai thực hiện có hiệu quả hoạt động tín dụng, các chương trình tín dụng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với đối tượng ưu tiên, tín dụng chính sách; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan trong việc kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc trong cho vay các đối tượng ưu tiên, đối tượng chính sách trên toàn quốc.

Trong thời gian tới, với sự phát triển của công nghệ, kinh tế sáng tạo, ngoài những hỗ trợ đã có, Phó Thống đốc cho biết, NHNN đã và đang có nghiên cứu để có những giải pháp mạnh hơn cho vốn vào kinh tế tư nhân. Về đề xuất cơ chế gói vay cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Phó Thống đốc cho biết, đây là vấn đề quan trọng cần được chú trọng. Các ngân hàng nhận thức được rằng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là yếu tố cạnh tranh quan trọng của doanh nghiệp, nhưng chỉ dựa vào ngân hàng không thể đáp ứng đủ nhu cầu vốn. Do đó, doanh nghiệp tư nhân cần sự hỗ trợ từ nhiều nguồn lực khác như ngân sách và quỹ đầu tư… đầu tư riêng cho lĩnh vực này. "Chúng ta đã có Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia soi sáng, dẫn đường, vì vậy, Ngân hàng Nhà nước, ngành ngân hàng cần coi đây là định hướng, quyết liệt để làm, để triển khai tạo thuận lợi nhất cho doanh nghiệp tư nhân phát triển", Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh, đồng thời nhắc lại câu “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau”, nhấn mạnh đến tính liên kết giữa các doanh nghiệp, liên kết giữa doanh nghiệp nhỏ - doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp quốc tế.