Nông nghiệp Việt chuyển đổi số để cạnh tranh

“Thang thuốc” hiệu quả cho nông nghiệp Việt Nam

Các chuyên gia và nhiều lãnh đạo địa phương trong nước đều nhận định gần đây, ngành nông nghiệp Việt Nam đã bắt đầu áp dụng giải pháp chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong các lĩnh vực. Điều này đã khiến ngành nông nghiệp “thay da đổi thịt”. Việc sử dụng công nghệ Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) đang đơn giản hóa và hợp lý hóa việc thu thập, kiểm tra và phân phối tổng thể tài nguyên nông nghiệp bằng các cảm biến, hệ thống quản trị dữ liệu. Bên cạnh đó, ứng dụng robot trong nông nghiệp đã cải thiện hiệu quả, dẫn đến năng suất cao hơn, nhất là khi sử dụng thiết bị bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật, vừa tiết kiệm còn làm giảm đáng kể lượng hóa chất nông nghiệp... Đặc biệt, trong tình hình diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, ứng dụng công nghệ số trên sàn giao dịch điện tử đã góp phần tích cực trong việc tiêu thụ và thu mua hàng hóa nông sản cho người dân.

Nông dân tỉnh Đồng Tháp đã sử dụng thiết bị bay phun thuốc cho lúa

Đối với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, ngành nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, vì vậy lãnh đạo các tỉnh đã đẩy mạnh cơ giới hóa toàn diện và số hóa trong sản xuất nông nghiệp, tạo sự chuyển dịch lao động nông nghiệp, giúp nâng cao sản xuất, tăng năng suất lao động. Ở Hậu Giang, hiện ngành nông nghiệp tỉnh này đã triển khai hệ thống thông tin nông nghiệp trên nền tảng ứng dụng WedGIS; xây dựng, đưa vào vận hành sàn giao dịch và truy xuất nguồn gốc “Nông sản Hậu Giang”. Ngành thủy sản ứng dụng phần mềm cơ sở dữ liệu quản lý thông tin - sản xuất và tiêu thụ cá tra, cũng như phần mềm VAHIS và hệ thống báo cáo dịch bệnh trên thủy sản. Ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật ứng dụng phần mềm PPDMS trong công tác báo cáo điều tra, phát hiện sinh vật gây hại trên cây trồng…

Tương tự, 3 năm trở lại đây, các doanh nghiệp, chính quyền địa phương, nông dân của tỉnh Đồng Tháp đã đặt niềm tin kỳ vọng vào các máy móc, công nghệ thiết bị tự động mang lại hiệu quả, như thiết bị giám sát sâu rầy, tưới tự động khi ứng dụng công nghệ IoT. UBND tỉnh Đồng Tháp ứng dụng các giải pháp công nghệ 4.0 cho Dự án cánh đồng mẫu Mỹ Đông, áp dụng thiết bị cấy máy, bón vùi phân, kỹ thuật tưới ngập - khô, xen kẽ trong quản lý nước. Sử dụng thiết bị giám sát sâu rầy thông minh, phun xịt thuốc bảo vệ thực vật bằng thiết bị bay không người lái; sử dụng cơ giới trong thu hoạch lúa; truy xuất nguồn gốc sản phẩm thông qua mã QR. Những ứng dụng này, đã giúp nông dân giảm giá thành sản xuất khoảng 400 đồng/kg lúa, lợi nhuận thu được cao hơn gần 10 triệu đồng/ha so với quy trình sản xuất truyền thống.

“Tỉnh Đồng Tháp đã ứng dụng một số công nghệ thông minh trong sản xuất nông nghiệp, để giảm công lao động, giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, có đầu ra ổn định, tăng thu nhập cho người dân, tạo vùng nguyên liệu có chất lượng…”, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Tháp - Võ Thành Ngoan cho biết.

Các chuyên gia kinh tế khẳng định, trong bối cảnh đại dịch Covid-19, ngoài việc đẩy mạnh đầu tư công nghệ chế biến, chú trọng thị trường nội địa, thì chuyển đổi số được xem là “thang thuốc” hiệu quả cho nông nghiệp Việt Nam. Đây đã trở thành bệ đỡ quan trọng trong tiêu thụ nông sản cho người dân hiện nay, khi doanh nghiệp truyền thống được thay đổi sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới. Chính phủ Việt Nam đã sớm xác định tầm quan trọng của việc chủ động, tích cực tham gia cuộc CMCN 4.0 và yêu cầu cấp bách đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, xem đây là giải pháp đột phá, là cơ hội để bứt phá trong phát triển kinh tế-xã hội.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam cho rằng, nếu thực hiện thành công chuyển đổi số nông nghiệp, Việt Nam sẽ trở thành một nước nông nghiệp có tiềm năng cạnh tranh rất lớn. Covid-19 là cơ hội để Việt Nam chuyển đổi số, ghi tên mình trong bản đồ cung ứng nông nghiệp quốc tế, Việt Nam có thể trở thành kho nông sản của thế giới.

Để chuyển đổi số tiến thêm một bước mới, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Mở rộng thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, cần phải đưa hộ nông dân lên nền tảng điện tử, phải có tên gọi, hồ sơ, truy xuất nguồn gốc. Để làm được, phải có các thiết chế để thực hiện. Tiếp theo, phải đào tạo người nông dân thích ứng và sử dụng công nghệ phục vụ chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Khẳng định tầm quan trọng của chuyển đổi số, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, hiện sản xuất nông nghiệp phải rất chú trọng đến chất lượng. Vì vậy, ngành nông nghiệp phải thay đổi tư duy, phải kết nối đầu vào với đầu ra trong chuỗi liên kết giá sản xuất. “Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ hỗ trợ mọi nguồn lực, chính sách thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp mong muốn đưa nông sản Việt gia tăng giá trị, nâng cao thương hiệu. Đồng thời, cũng sẽ hỗ trợ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số, thay thế các mô hình công nghệ nông nghiệp... đưa ngành nông nghiệp tiến lên, vượt qua đại dịch Covid-19. Và vì một nền nông nghiệp Việt Nam không chỉ là "trụ đỡ" của nền kinh tế trong những thời điểm khó khăn, mà đủ sức trở thành "thước đo mức độ bền vững của quốc gia"”, ông Hoan khẳng định.