Số hóa và tăng trưởng bền vững trong lĩnh vực ngân hàng của ASEAN: Cơ hội và thách thức

Hướng tới xây dựng cộng đồng ASEAN tăng trưởng và phát triển bền vững

Phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Saysamone Chanthachack, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Lào, Tổng Giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Lào cho biết, hiện nay chúng ta không chỉ phải đối mặt với bối cảnh hoạt động ngân hàng đang phát triển nhanh chóng dưới sự dẫn dắt bởi những tiến bộ công nghệ, những thay đổi kỳ vọng của khách hàng và môi trường pháp lý ngày càng phức tạp mà còn phải đối mặt với các vấn đề địa chính trị và môi trường kinh tế toàn cầu cũng như các thảm họa khác ảnh hưởng xấu đến ngành ngân hàng trên toàn thế giới. Do đó, điều quan trọng đối với với các nhà lãnh đạo trong ngành ngân hàng là phải thúc đẩy sự hợp tác và hợp tác chặt chẽ hơn nhằm tìm ra cách cùng nhau vượt qua những thách thức đó để các ngân hàng hoạt động trong khu vực ASEAN vẫn có tính cạnh tranh cao, có khả năng chống chịu và phù hợp trong những năm tới. Qua đó góp phần xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN tăng trưởng và phát triển cũng như giúp làm sâu sắc thêm hợp tác trong lĩnh vực ngân hàng trong ASEAN.

Trưởng các đoàn Hiệp hội Ngân hàng các quốc gia thành viên ASEAN chụp ảnh lưu niệm

Phân tích sâu hơn sức mạnh của ASEAN, bà Daw Khin Saw Oo, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng ASEAN, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Myanmar cho biết, xét về tốc độ tăng trưởng, quy mô và sức mạnh thương mại, GDP của khối thương mại đạt khoảng 3,65 nghìn tỷ USD vào năm 2022, con số này dự kiến ​​sẽ tăng lên gần 5,65 nghìn tỷ USD vào năm 2028. Nếu thành hiện thực, con số này cho thấy mức tăng trưởng là hơn 55% chỉ sau 5 năm. Đến thời điểm này, dân số đang phát triển của ASEAN sẽ đạt 705 triệu người, khiến khu vực này trở thành thị trường đông dân thứ ba trên toàn cầu, sau các nước láng giềng châu Á là Ấn Độ và Trung Quốc.

Chủ tịch HHNH ASEAN cũng cho biết, đại dịch COVID-19 là chất xúc tác thúc đẩy chương trình nghị sự phát triển của ASEAN thông qua thúc đẩy các sáng kiến ​​kỹ thuật số của khu vực phát triển, ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào chiến lược phục hồi của khu vực. Trước cuộc khủng hoảng, ASEAN đã xây dựng Chiến lược tổng hợp về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cho ASEAN (2021), đưa ra hướng dẫn chính sách trong việc xây dựng cộng đồng kỹ thuật số ASEAN trên ba trụ cột và tối đa hóa lợi ích của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số này.

Trong lĩnh vực ngân hàng, quá trình số hóa đang dẫn đến việc phân tách các hoạt động kinh doanh ngân hàng và quá trình chuyển đổi trên khắp ASEAN. Đồng thời cũng cho phép các ngân hàng tận dụng sức mạnh của phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) để đưa ra các quyết định kinh doanh tốt hơn và cung cấp các dịch vụ được cá nhân hóa cho khách hàng. Các công nghệ mới tiếp tục biến đổi ngành ngân hàng và tăng tính cạnh tranh cũng như các các ngành khác. Ủy ban Thường trực về Hợp tác Tài chính, Đầu tư, Thương mại và Công nghệ (COFITT) của HHNH ASEAN đã đạt được cột mốc quan trọng khi xuất bản Khung dữ liệu tương tác ASEAN (IDF) cùng với các tài liệu và ghi chú hướng dẫn liên quan; ban hành Hướng dẫn thực hành tốt nhất về thanh toán QR xuyên biên giới ASEAN cho các thành viên.

Sự hợp tác giữa các thành viên đã trở thành động lực cho các sáng kiến ​​thanh toán mã QR bán lẻ xuyên biên giới như PromptPay, PayNow, DuitNow, QRIS… giữa các quốc gia thành viên ASEAN được triển khai thành công. Những nỗ lực phối hợp trên đã thể hiện tinh thần MỘT ASEAN (One ASEAN) thực sự. Tinh thần MỘT ASEAN này rất quan trọng khi chúng ta đang tiến bước bằng sức mạnh tập thể một cách kiên quyết và tích cực để hướng tới đạt được Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025, bổ sung cho Kế hoạch chi tiết Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) 2025 trong việc thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu sắc hơn thông qua kết nối kinh tế khu vực ASEAN.

Bất chấp những rủi ro suy thoái và những bất ổn trong môi trường kinh tế toàn cầu, ASEAN vẫn duy trì cam kết tăng cường chương trình nghị sự hội nhập kinh tế của mình. Để thúc đẩy sự phát triển này, các nhà lãnh đạo ASEAN đã bắt tay vào phát triển một “hệ sinh thái kỹ thuật số liền mạch” trên toàn khu vực. Điều này được thực hiện thông qua việc thiết lập Hiệp định khung kinh tế kỹ thuật số ASEAN (DEFA) cho các quốc gia thành viên ASEAN.

Theo nghiên cứu do DEFA thực hiện, tăng trưởng của ASEAN dự kiến ​​sẽ được thúc đẩy nhờ kinh tế số với giá trị tiềm năng tăng gấp đôi, từ 1.000 tỷ USD lên từ 2.000 - 3.000 tỷ USD vào năm 2030. Đổi mới và chuyển đổi số cũng là một phần rất quan trọng trong 5 trụ cột của Kế hoạch tổng thể Kết nối ASEAN 2025 với tầm nhìn là “Để đạt được một ASEAN được kết nối và hội nhập liền mạch, tổng thể nhằm thúc đẩy khả năng cạnh tranh, tính bao trùm và ý thức Cộng đồng lớn hơn”.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hùng tại Hội nghị

Tìm giải pháp để hỗ trợ cộng đồng kinh tế ASEAN

Khi đề cập đến các vấn đề trong lĩnh vực ngân hàng hiện nay, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Lào, ông Bounleua Sinxayvoravong cho rằng, cần nhắc đến vai trò của công nghệ trong chuyển đổi số ngân hàng, tài chính toàn diện và tài chính bền vững. Theo đó, đối với chuyển đổi số, cộng đồng ngân hàng ASEAN cần đón nhận sự thay đổi và thích ứng với nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng để từ đó cần nhanh nhậy hơn, đổi mới và có tư duy cầu tiến trong cách tiếp cận của mình nhằm đảm bảo vẫn duy trì được tính cạnh tranh và phù hợp trong thị trường toàn cầu. Đối với tài chính toàn diện, bằng cách tận dụng công nghệ và các giải pháp đổi mới, theo ông Bounleua Sinxayvoravong có thể thu hẹp tỷ lệ người dân chưa được tiếp cận các dịch vụ tài chính cơ bản và cho phép cho các cá nhân, doanh nghiệp tham gia vào nền kinh tế chính thức.

Đối với vấn đề tài chính bền vững, khi thế giới đang đối mặt với những thách thức của biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, ngành ngân hàng có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Ngân hàng có thể đóng góp quan trọng cho nỗ lực này bằng cách tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) vào các quyết định cho vay và đầu tư của mình, từ đó có thể đóng góp vào quỹ đạo tăng trưởng bền vững và toàn diện hơn cho khu vực, góp phần tạo ra thế giới là một nơi tốt đẹp hơn để sống cho chúng ta và cho các thế hệ tương lai.

Người đứng đầu ngành ngân hàng Lào cũng nhấn mạnh, Hiệp hội Ngân hàng ASEAN cần hỗ trợ các hiệp hội thành viên để ngành ngân hàng trong ASEAN vững mạnh và có sức chống chịu tốt, từ đó có thể đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển bền vững của khu vực ASEAN. Đồng thời cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đón nhận sự thay đổi, thúc đẩy đổi mới và thúc đẩy hợp tác trong cộng đồng ngân hàng ASEAN. “Khi chúng ta vượt qua những thách thức và cơ hội của thời đại kỹ thuật số, chúng ta hãy kiên định với cam kết xây dựng một ngành ngân hàng toàn diện, bền vững và linh hoạt hơn vì lợi ích của khách hàng, cộng đồng, khu vực của chúng ta và hành tinh”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Lào nhận định.

Dưới góc độ của Hiệp hội Ngân hàng ASEAN, Chủ tịch Hiệp hội, bà Daw Khin Saw Oo cho rằng, Hiệp định khung kinh tế kỹ thuật số ASEAN (DEFA) chắc chắn sẽ có tác động lâu dài và mang tính chiến lược đối với tất cả các nền kinh tế trong ASEAN. Do đó, các tổ chức tài chính và ngân hàng ASEAN cần nắm bắt, xây dựng sự sẵn sàng, tận dụng sức mạnh chuyển đổi đó cũng như nỗ lực hướng tới phát triển kinh tế bền vững và khả năng phục hồi cho tất cả các bên liên quan. “Sự thành công của hội nhập tài chính và kinh tế của khu vực phụ thuộc vào sự hợp tác và hợp tác chặt chẽ giữa các ngân hàng và tổ chức tài chính với các bên liên quan quan trọng khác, cụ thể là các cơ quan quản lý của mỗi quốc gia, khách hàng, công dân ASEAN, Ban Thư ký ASEAN…, tất cả đều có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái ASEAN vì lợi ích của tất cả mọi người”, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng ASEAN nhấn mạnh.