Tăng trưởng có thể chỉ 2%, nợ công lên tới 59%

“Đường gập ghềnh đi đến điểm bình thường mới” là tựa đề VDSC chọn đặt cho phần dự báo triển vọng kinh tế Việt Nam trong báo cáo chuyên đề vừa đưa ra ngày 19/8/2020.

Làn sóng COVID-19 mới đang kéo lùi đà hồi phục kinh tế. Cũng như các nền kinh tế mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển (EMDEs) nói chung, Việt Nam và đang đối mặt với “cơn bão lớn” đó là gián đoạn chuỗi giá trị toàn cầu, đơn đặt hàng xuất khẩu sụt giảm, giá hàng hóa lao dốc, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu giảm mạnh và dòng vốn đầu tư hạn chế.

Chỉ số tài chính công Việt Nam, % of GDP

Theo VDSC, các trụ cột kinh tế trong nước đều sụt giảm. Tiêu dùng trong nước, đặc biệt là du lịch, một lần nữa đối mặt khó khăn. VDSC dự báo doanh số hàng hóa và dịch vụ sẽ chậm lại trong quý 3. Tình trạng thiếu đơn hàng xuất khẩu đã buộc ngày càng nhiều các nhà máy phải đóng cửa, hệ quả là tỷ lệ thất nghiệp tăng. Giảm giờ làm diễn ra ở khắp nơi.

Và suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ làm cho Việt Nam sẽ tiếp tục chịu tác động mạnh, xuất khẩu giảm, việc làm trong các khu công nghiệp giảm, vốn FDI giảm. VDSC đưa ra ước tính GDP của EU và Mỹ giảm 1% sẽ kéo tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam giảm 0,8-1,1%.

“Trong bối cảnh các trụ cột chính của kinh tế đều sụt giảm mạnh, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2020 sẽ quanh ngưỡng 2%”, báo cáo của VDSC viết.

Trong báo cáo này, nhóm nghiên cứu thuộc VDSC đã cảm nhận thấy hiện nay Chính phủ đang cố gắng cần tìm sự cân bằng giữa bảo vệ sức khỏe người dân và hoạt động kinh tế. Chính phủ cũng phải cân đo đong đếm giữa các biện pháp kích thích kinh tế trong ngắn hạn và sự ổn định vĩ mô dài hạn. Trong khi nguồn lực công rất hạn chế, nhu cầu hỗ trợ kinh tế đang rất lớn.

VDSC dự báo thâm hụt ngân sách có thể lên tới 5% và nợ công lên tới 59%.

Diễn biến lãi suất thực sau các đợt bùng phát đại dịch, %

Nhưng, tại báo cáo này VDSC cũng dự báo vẫn sẽ có một số điểm sáng chính hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. VDSC cho rằng thặng dư thương mại sẽ đạt mức cao kỷ lục mới, đây là điểm tựa quan trọng cho sự ổn định vĩ mô nói chung. Xuất khẩu sang EU dự kiến sẽ phục hồi mạnh mẽ khi tỷ giá EURVND đang tăng cao và EVFTA đã có hiệu lực từ đầu tháng 8/2020. Và điểm sáng nhất là Chính phủ cam kết hỗ trợ sự hồi phục kinh tế thông qua thúc đẩy đầu tư công.

Nói về các biện pháp kích thích kinh tế trong ngắn hạn và sự ổn định vĩ mô dài hạn, VDSC tỏ kỳ vọng có thêm một đợt cắt giảm lãi suất điều hành dù áp lực lạm phát gia tăng. NHNN tiếp tục yêu cầu khối NHTM chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp Nhưng, khó có khả năng nới lỏng các quy định an toàn tài chính và đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng đột ngột. Và những tháng tới chính sách tiền tệ sẽ mang tính trung hòa. Việc nới lỏng sẽ chậm dần, khi dư nợ/GDP của Việt Nam thuộc nhóm đầu khu vực.

Một gói kích thích kinh tế mới đang được bàn luận. Và VDSC bày tỏ: Gói kích thích kinh tế mới sắp tới được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn và duy trì việc làm.

Về thị trường chứng khoán, trong báo cáo này, VDSC đưa ra nhận định sẽ tăng trưởng chậm rãi nhờ dòng tiền tích cực.

VDSC phân tích, chênh lệch tăng trưởng cung tiền và tín dụng sẽ duy trì ở mức cao cho tới hết năm 2020 do nhu cầu tín dụng của nền kinh tế còn yếu. Trong bối cảnh đó, kênh bất động sản tỏ ra không quá hấp dẫn khi mà giá bán vẫn duy trì ở mức cao

Giá vàng mặc dù đã tăng mạnh trong thời gian qua tuy nhiên những tiến bộ trong vaccine có thể khiến giá vàng điều chỉnh trở lại.

Nghị định mới về quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ hạn chế nguồn cung phát hành mới trong quý 4.

Chỉ số kinh tế vĩ mô Việt Nam

Theo VDSC, thị trường sẽ khó có khả năng chứng kiến một đợt bán tháo khác từ khối ngoại do: Chính sách tiền tệ của Mỹ sẽ giữ đồng đô yếu và trong quá khứ đồng đô có tương quan nghịch với dòng vốn vào các thị trường mới nổi; Tỷ trọng của Việt Nam được tăng lên trong rổ MSCI Frontier Market Index.

VNIndex đang ở mức khá rẻ so với quá khứ nhưng ở mức hợp lý nếu so sánh với các thị trường khác trong năm 2020. “Chúng tôi cũng cho rằng thị trường đã phản ánh kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận 2020. Với việc kỳ vọng lợi nhuận 2021 có thể tăng mạnh, chúng tôi kỳ vọng VNIndex có thể đóng cửa quanh mức 900 điểm tương đương PE 16,5 tại thời điểm cuối năm nay”, VDSC nhận định.

VDSC cho rằng rủi ro lớn nhất của thị trường hiện nay tới từ tốc độ hồi phục của nền kinh tế trong những tháng sắp tới khi mà làn song dịch bệnh thứ hai và việc hoãn mở cửa đường bay thương mại sẽ có ảnh hưởng không nhỏ.