Tạo động lực nâng hạng thị trường chứng khoán

Ông Nguyễn Ngọc Hiền, Tổng biên tập Báo Lao động cho rằng, khi nâng hạng TTCK thành công sẽ góp phần nâng cao uy tín, hình ảnh doanh nghiệp Việt Nam, thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, tăng thanh khoản cho cổ phiếu các doanh nghiệp, qua đó được kỳ vọng sẽ lan tỏa tích cực đến các lĩnh vực của nền kinh tế. Việc nâng hạng TTCK không chỉ là mục tiêu cần thực hiện mà còn là động lực để các doanh nghiệp niêm yết, nhà đầu tư tham gia thị trường chung tay đóng góp, xây dựng một TTCK hấp dẫn trong mắt giới đầu tư nước ngoài.

Nhưng để sớm thực hiện được mục tiêu này, chúng ta cần sự phối hợp của nhiều bộ, ngành và đặt ra các yêu cầu đối với việc thay đổi chính sách, các quy định của pháp luật có liên quan để tháo gỡ các nút thắt trong việc nâng hạng TTCK.

Toàn cảnh Hội thảo

Về cơ hội và thách thức khi nâng hạng TTCK, ông Vũ Chí Dũng, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho biết, hiện nay, TTCK Việt Nam đang được FTSE Russell đưa vào danh sách nhóm chờ nâng hạng lên Nhóm 2 - Thị trường Mới nổi.

Theo ông Dũng, một TTCK tự do, hiệu quả luôn được coi là một trong những tiêu chí cốt yếu để đánh giá mức độ phát triển nền kinh tế thị trường của một quốc gia, vùng lãnh thổ. Do đó, nâng hạng TTCK sẽ là tín hiệu quan trọng đối với cộng đồng quốc tế, cho thấy Việt Nam đang trên đà phát triển thành một nền kinh tế thị trường theo đúng bản chất. Từ đó, góc nhìn của các nhà đầu tư quốc tế về môi trường đầu tư - kinh doanh tại Việt Nam cũng sẽ có chuyển biến tích cực hơn.

Đồng thời, việc này sẽ là cú hích gián tiếp dành cho mục tiêu từng bước nâng bậc tín nhiệm quốc gia theo “Đề án cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia đến năm 2030” theo Quyết định số 412/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Việc nâng hạng TTCK sẽ là tín hiệu rõ ràng, cho thấy Việt Nam đã tiến bước dài hơn trong lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế; khẳng định vị thế và nâng cao hình ảnh không chỉ của riêng TTCK Việt Nam mà còn của cả nền kinh tế đối với cộng đồng quốc tế.

Trong khi đó, theo Ngân hàng Thế giới, việc được nâng hạng sẽ đem lại nhiều lợi ích cho TTCK Việt Nam như: Thu hút thêm dòng vốn ngoại gián tiếp ròng khoảng 7,2 tỷ USD vào Việt Nam mỗi năm (òng vốn này chủ yếu đến từ các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài lớn trên thế giới); Cải thiện khả năng định giá cổ phiếu, theo đó giá cổ phiếu trên thị trường sẽ được nhiều nhà đầu tư nước ngoài chuyên nghiệp tham gia đánh giá, thể hiện đúng nhu cầu thực tế và đánh giá đúng tiềm năng phát triển của các doanh nghiệp (việc cải thiện định giá này sẽ hỗ trợ tích cực cho quá trình cổ phần hóa, giúp cho việc thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước có thể thu được nguồn thu cao hơn cho ngân sách nhà nước); Gia tăng số lượng nhà đầu tư có tổ chức, nhà đầu tư có quy mô lớn trên thị trường (hiện nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ đang chiếm hơn 90% trên thị trường), tăng tính chuyên nghiệp và bền vững trong hoạt động đầu tư, giảm thiểu các biến động mạnh của thị trường do bị tác động tâm lý của số lượng lớn nhà đầu tư cá nhân; Cải thiện tích cực thanh khoản của TTCK và chất lượng thị trường theo hướng tiếp cận tốt hơn các tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế trong hoạt động của doanh nghiệp, quản trị công ty.

Sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài mang lại lợi ích từ việc chia sẻ kinh nghiệm quản lý, chiến lược đầu tư và công nghệ mới. Điều này có thể giúp doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với môi trường kinh doanh quốc tế.

Trường hợp TTCK Việt Nam được nâng hạng, không chỉ lượng vốn từ các quỹ đầu tư thụ động chảy vào thị trường, mà cả nguồn vốn của các quỹ đầu tư chủ động và nhiều nhà đầu tư lớn (bao gồm cả nhà đầu tư vốn cổ phần - private equity, chuyên đầu tư vào các công ty cổ phần hóa, công ty chưa niêm yết) trên toàn cầu sẽ tham gia vào thị trường vốn của Việt Nam. Các nhà đầu tư này sẽ góp phần mở rộng cơ sở nhà đầu tư, cung cấp thêm nguồn vốn mới để Việt Nam đạt được tốt hơn mục tiêu cổ phần hóa, nhất là đối với các doanh nghiệp nhà nước lớn. Bên cạnh đó, nó còn giúp thúc đẩy phát triển thị trường vốn cổ phần - M&A và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Cũng theo đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, TTCK khi được nâng hạng đạt được nhiều lợi ích nên thách thức lớn nhất là phải đảm bảo TTCK tiếp tục phát triển ổn định và bền vững, duy trì xếp hạng, tránh bị hạ cấp xếp hạng.

Cùng với đó, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vào TTCK có thể gây tác động đến mức độ biến động của TTCK do tác động đến tâm lý thị trường (khi dòng vốn vào hoặc rút ra có biến động mạnh, gây ra hiệu ứng tâm lý hoặc dây chuyền đến các nhà đầu tư), cũng như gây áp lực cho thị trường ngoại hối do gia tăng nhu cầu chuyển đổi ngoại tệ - tiền đồng của các nhà đầu tư nước ngoài.

Các chuyên gia tham gia hội thảo đều thống nhất cho rằng, để một TTCK phát triển bền vững, đó phải là một TTCK thực sự “khỏe mạnh”, minh bạch, đảm bảo công bằng cho tất cả nhà đầu tư tham gia thị trường.

“Với vai trò là cơ quan trực tiếp quản lý, giám sát TTCK, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực đưa ra những giải pháp phù hợp đáp ứng được các tiêu chí của các tổ chức đánh giá xếp hạng thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam từ Cận biên lên Mới nổi và đảm bảo sự vận hành liên tục, thông suốt, ổn định, minh bạch của thị trường”, ông Vũ Chí Dũng cho hay.