Tạo đột phá trong sản xuất nông nghiệp sạch tại TP. Hồ Chí Minh

Thành phố đồng hành cùng doanh nghiệp và HTX xây dựng mô hình sản xuất an toàn

Theo ông Nguyễn Thành Trung, Chủ tịch Hội Nông dân TP. Hồ Chí Minh, thành phố vừa là trung tâm tiêu thụ thực phẩm lớn nhất cả nước, vừa hướng đến phát triển nông nghiệp đô thị hiện đại. Mỗi ngày, nhu cầu tiêu thụ nông sản của thành phố ước hơn 10.000 tấn, trong khi nguồn cung tại chỗ chỉ đáp ứng 30-40%. Phần lớn nông sản phải nhập từ các địa phương khác, tạo áp lực lớn lên công tác kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc.

Các chuyên gia nông nghiệp cho biết sản xuất nông nghiệp sạch tại thành phố vẫn nhỏ lẻ, manh mún. Diện tích canh tác đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP mới chiếm chưa tới 20% tổng diện tích đất nông nghiệp. Trong khi đó, chi phí sản xuất an toàn cao nhưng giá bán không được phân biệt theo chất lượng, khiến nông dân khó duy trì mô hình sản xuất sạch. Nhiều sản phẩm OCOP và nông sản tiêu biểu dù có chất lượng tốt nhưng chưa được quảng bá rộng rãi, nên chưa tạo được sức tiêu thụ tương xứng.

Sự thu hẹp đất nông nghiệp, quy hoạch sử dụng đất chưa đồng bộ cũng khiến nông dân khó mạnh dạn đầu tư công nghệ cao. Bên cạnh đó, các cơ chế hỗ trợ vốn, kỹ thuật, xây dựng thương hiệu còn chậm; thủ tục hành chính phức tạp; hệ thống phân phối nhiều tầng nấc khiến chi phí tăng cao và ảnh hưởng khả năng truy xuất nguồn gốc.

Ông Lâm Ngọc Tuấn, Giám đốc HTX Nông nghiệp Tuấn Ngọc, chia sẻ rằng nhu cầu vốn để mở rộng nhà màng, đầu tư hệ thống trồng và chăm sóc tự động cần 1-2 tỉ đồng, nhưng HTX chỉ có thể vay tín chấp tối đa 100 triệu đồng và không thể thế chấp đất. Điều này khiến các mô hình sản xuất sạch khó mở rộng quy mô. Ông cho biết nông sản TP. Hồ Chí Minh đang gặp áp lực cạnh tranh lớn về giá với sản phẩm từ các tỉnh có chi phí sản xuất thấp hơn.

Trong nỗ lực tháo gỡ khó khăn, ngành nông nghiệp TP. Hồ Chí Minh đang thúc đẩy cơ giới hóa, phát triển nông nghiệp thông minh, hữu cơ và tuần hoàn; xây dựng vùng sản xuất chuyên canh; tăng cường truy xuất nguồn gốc; đồng thời gắn sản xuất với tái chế chất thải nông nghiệp. Thành phố cũng triển khai các chương trình nông nghiệp trọng điểm như nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao và chương trình khuyến nông.

TP. Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên thí điểm mô hình quản lý thực phẩm theo chuỗi an toàn, giám sát toàn bộ quá trình từ sản xuất đến phân phối theo nguyên tắc “từ nông trại đến bàn ăn”. Chuỗi an toàn hiện có sự tham gia của các đơn vị sản xuất, sơ chế và phân phối tại thành phố cùng 6 tỉnh: Cần Thơ, Đồng Nai, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Tây Ninh và Vĩnh Long. Nhiều sản phẩm trong chuỗi đã được tiêu thụ ổn định tại siêu thị, cửa hàng chuyên doanh và bếp ăn trường học.

Tuy nhiên, số lượng sản phẩm và cơ sở tham gia chuỗi vẫn còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào thực phẩm tươi sống. Người tiêu dùng vẫn gặp khó khăn khi nhận diện nguồn gốc và mức độ an toàn của sản phẩm trên thị trường.

Ông Trương Thành Quang, Hội Nông dân TP. Hồ Chí Minh, cho biết thành phố đang triển khai chương trình “Đồng hành cùng nông sản sạch TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2025-2030”, tập trung tuyên truyền, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm từ sản xuất đến phân phối; đồng thời hỗ trợ nông dân đăng ký VietGAP, GlobalGAP, mã số vùng trồng, nhật ký đồng ruộng và tiêu chuẩn OCOP.

Ông Quang kỳ vọng chương trình sẽ tạo chuyển biến thực chất, không chỉ nâng cao nhận thức mà còn hình thành mô hình sản xuất và phương thức phân phối nông sản an toàn hiệu quả hơn, góp phần đưa TP. Hồ Chí Minh trở thành đô thị văn minh, hiện đại và phát triển bền vững.