Tháo gỡ “điểm nghẽn” để thị trường trái phiếu bước vào giai đoạn mới
![]() |
Tháo gỡ “điểm nghẽn” để thị trường trái phiếu bước vào giai đoạn mới |
Bốn… “điểm nghẽn” lớn
Về xu hướng của thị trường TPDN Việt Nam, ông Nguyễn Đình Duy, Giám đốc, chuyên gia phân tích cao cấp nhóm vĩ mô, khối xếp hạng và nghiên cứu của VIS Rating cho biết, giai đoạn 2022-2023, thị trường đã trải qua một giai đoạn điều chỉnh dẫn đến giá trị phát hành mới bị sụt giảm so với mức đỉnh năm 2021 (năm 2021 phát hành được gần 800.000 tỷ đồng, năm 2022 giảm xuống 300 nghìn tỷ đồng). Tuy nhiên, từ nửa cuối năm 2023, khối lượng phát hành đã tăng trở lại.
Trong các kênh huy động vốn của doanh nghiệp Việt Nam, kênh huy động vốn từ cổ phiếu mặc dù nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng đầu tư tuy nhiên chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ. Kênh huy động chủ yếu vẫn đến từ tín dụng ngân hàng và từ TPDN.
Với sự quan tâm của Chính phủ, đặc biệt đã thể hiện trong mục tiêu phát triển thị trường tài chính từ nay đến năm 2030, kỳ vọng thị trường TPDN sẽ có những bước phát triển mới trong một chu kỳ mới. Vì vậy, nếu có thể tạm gọi từ năm 2018 đến năm 2023 là chu kì phát triển đầu tiên của thị trường có tăng, có giảm thì từ năm 2024 trở đi, thị trường sẽ phát triển bền vững hơn.
Cũng theo ông Duy, mục tiêu của Chính phủ đến năm 2030 sẽ đạt quy mô là 25% GDP là mục tiêu khá tham vọng, bởi nếu ước tính theo GDP tăng trưởng hàng năm bình quân từ 5-6% thì ước tính thị trường TPDN sẽ phải tăng lên gấp khoảng gần ba lần cho đến năm 2030 mới đạt được mục tiêu này. Tuy nhiên, nếu giải quyết được bốn điểm nghẽn, gồm chất lượng phát hành của các doanh nghiệp; về nhà đầu tư định giá trái phiếu; về thanh khoản của thị trường; về đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư… thì thị trường sẽ phát triển theo hướng lành mạnh hơn và tích cực hơn.
Điểm nghẽn đầu tiên về chất lượng phát hành, đại diện VIS Rating cho biết, các doanh nghiệp SPI, còn gọi là các cái doanh nghiệp dạng vỏ, không có hoạt động kinh doanh cốt lõi nhưng vẫn phát hành trái phiếu để huy động vốn vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Trong khi vấn đề minh bạch thông tin và khả năng trả nợ của họ kém hơn so với các doanh nghiệp khác.
“Chúng tôi bóc tách cho từng loại hình doanh nghiệp thì các doanh nghiệp dạng SPI này có tỉ lệ chậm trả rất là cao”, ông Duy minh chứng.
Thêm nữa, tác động đến chất lượng phát hành là mục đích phát hành của các đợt TPDN. Trong năm 2023, mục đích phát hành là tái cơ cấu nợ đã tăng lên. Xu hướng này cho thấy các doanh nghiệp hiện tại vẫn đang sử dụng kênh trái phiếu không nhằm mục đích để tài trợ cho các dự án dài hạn như mục đích nguyên thủy của TPDN mà chủ yếu làm kênh tài chính để có thể duy trì trạng thái hiện tại mà thôi.
Điểm nghẽn thứ hai là chưa có sự phân hóa rõ ràng trong các loại hình rủi ro của trái phiếu. Một quan niệm rất phổ biến là cứ trái phiếu có tài sản đảm bảo thì rủi ro ít hơn so với trái phiếu không có tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể bóc tách ra là tài sản đảm bảo cũng có rất là nhiều dạng và có rất nhiều loại tài sản đảm bảo không có khả năng thanh khoản, không thể chuyển đổi được thành tiền để khi xảy ra rủi ro cho trái chủ thì trái chủ khả năng thu hồi đến đâu...
Điểm nghẽn thứ ba của thị trường liên quan đến vấn đề định giá. Hiện nay có rất ít thông tin tin cậy để nhà đầu tư có thể tự mình thực hiện, cần phải có những hoạt động của các đơn vị xếp hạng tín nhiệm trên thị trường để giúp cho các công chúng đầu tư phân biệt được rủi ro của TPDN, cũng như đưa ra được những quyết định đầu tư đúng đắn hơn.
Cuối cùng là về cơ cấu nhà đầu tư ở thị trường Việt Nam, liên quan đến độ sâu của thị trường. Thị trường có thể giao dịch mua bán dễ dàng hay không đến từ hai phía, cả người mua và người bán.
Hiện tại, người mua lớn nhất trên thị trường Việt Nam vẫn là các ngân hàng. Tuy nhiên, sự ra đời của hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ trên HNX đã giúp cho quy mô giao dịch của của trái phiếu trên thị trường thứ cấp tăng lên rất nhiều trong giai đoạn cuối năm 2023 và đầu năm 2024, giúp tăng tính thanh khoản của thị trường trái phiếu. Nhưng chúng ta cần nhắm đến thị trường trái phiếu mà đa phần các nhà đầu tư sẽ mua và nắm giữ nhiều hơn.
Thị trường đã bắt đầu một chu kỳ mới?
Trả lời câu hỏi liệu thị trường đã vượt qua đáy khó khăn để bắt đầu một chu kỳ mới hay chưa, ông Dương Đức Hiếu, Giám đốc, chuyên gia phân tích cao cấp khối xếp hạng và nghiên cứu của VIS Rating, cho biết thị trường đang bắt đầu bước sang chu kỳ mới. Trong đó xuất hiện một số điểm hoàn toàn mới, đấy là sự tham gia sâu rộng hơn của hoạt động xếp hạng tín nhiệm ở các công ty tín nhiệm trong chu kỳ này.
“Trong sáu tháng đầu năm 2024 chúng ta sẽ quan sát được rằng sẽ có khoảng 10 ngân hàng thương mại lần đầu tiên sẽ công bố cái xếp hạng nội địa của mình. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư có được so sánh tương quan trong ngành Ngân hàng. Sang năm 2025, chúng ta sẽ thấy có những câu chuyện là công ty A được nâng hạng tín nhiệm, nhưng công ty B có thể bị hạ bậc tín nhiệm. Những câu chuyện như vậy hoàn toàn chưa có trong chu kỳ trước và nó sẽ phát triển mạnh mẽ trong chu kỳ này, điều này sẽ giúp nhà đầu tư có góc nhìn minh bạch và đầy đủ hơn trước khi ra quyết định đầu tư”, ông Hiếu nhận định.
Đối với vấn đề vai trò, giá trị của hoạt động xếp hạng tín nhiệm trong sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu Việt Nam trong chu kỳ tới sẽ như thế nào, ông Hiếu cho biết sẽ không có một mẫu số chung để Việt Nam mà có thể rút ra. Tuy nhiên, lợi ích mà quan trọng xếp hạng tín nhiệm mang lại đó là nhà đầu tư có thể thấy điểm số xếp hạng của doanh nghiệp, của trái phiếu là gì; tiếp theo là các hoạt động xếp hạng tín nhiệm gần nhất được thực hiện đó là nâng hạng hay hạ bậc hay triển vọng của điểm số xếp hạng tín nhiệm.
Giá trị thứ hai của xếp hạng tín nhiệm là tách bạch rủi ro của từng loại trái phiếu, phân loại cái chất lượng của từng loại trái phiếu dựa trên rủi ro của đơn vị phát hành và mức độ ưu tiên thanh toán của cái trái phiếu như thế nào, dựa trên các biện pháp đảm bảo, ví dụ như tài sản đảm bảo là gì, hay là có đơn vị nào bảo lãnh hay không… Từ những việc phân tích những yếu tố này nhà đầu tư sẽ tự đánh giá được chất lượng trái phiếu đầu tư như thế nào…
Lợi ích cuối cùng là khi nhà đầu tư có được đầy đủ thông tin, có được sự phân loại về chất lượng, có được sự phân loại về định giá… sẽ dẫn đến sự tham gia của rất nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức, là những đơn vị sẽ giúp chiều sâu của thị trường sẽ tốt hơn
“Hiện nay nếu so sánh với các quốc gia châu Á khác, tỷ lệ phần trăm các TPDN được xếp hạng của chúng ta vẫn còn thấp. Nếu mà nhìn vào mặt tích cực sẽ thấy rằng tiềm năng tăng trưởng rất là tốt. Tuy nhiên nếu nhìn vào thách thức sẽ thấy sẽ còn phải nỗ lực rất nhiều để thúc đẩy hoạt động xếp hạng tín nhiệm”, ông Hiếu nói.
Các tin khác

Doanh nghiệp thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới và sáng tạo

BIDV và SP Group hợp tác vì mục tiêu xanh

Doanh nghiệp tăng tốc sản xuất đầu năm
![[Infographic] Tháng 1/2025: Chỉ số sản xuất công nghiệp giảm theo tháng, khởi sắc so với cùng kỳ](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/07/10/cn-t1-202520250207101513.jpg?rt=20250207101516?250207105254)
[Infographic] Tháng 1/2025: Chỉ số sản xuất công nghiệp giảm theo tháng, khởi sắc so với cùng kỳ

Tập đoàn Công nghệ CMC đồng hành cùng TP. Thủ Đức trong hành trình xây dựng mô hình đô thị AI tiên phong

CEO khu vực Châu Á Thái Bình Dương bước vào năm 2025 với sự lạc quan và thận trọng
![[Infographic] Tháng 1 xuất siêu trên 3,12 tỷ USD](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/06/15/hat-dieu-1-202520250206150821.jpg?rt=20250206150823?250206031553)
[Infographic] Tháng 1 xuất siêu trên 3,12 tỷ USD

Vietjet hợp tác OpenAirlines tiên phong ứng dụng AI, tối ưu tiêu thụ nhiên liệu bay
![[Infographic] Vốn FDI đăng ký vào Việt Nam tháng 01/2025 tăng 48,6%](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/06/10/5-220250206105135.jpg?rt=20250206105138?250206110338)
[Infographic] Vốn FDI đăng ký vào Việt Nam tháng 01/2025 tăng 48,6%
![[Infographic] CPI tháng 01/2025 tăng 0,98%](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/06/09/gia-usd20250206094828.jpg?rt=20250206094831?250206110020)
[Infographic] CPI tháng 01/2025 tăng 0,98%
![[Infographic] Tháng 1: Doanh nghiệp thành lập mới giảm, vốn đăng ký tăng cao](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/06/09/photo120250206092624.jpg?rt=20250206092627?250206110200)
[Infographic] Tháng 1: Doanh nghiệp thành lập mới giảm, vốn đăng ký tăng cao

Doanh nghiệp khởi động mạnh mẽ ngay từ đầu xuân

Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất khu vực Châu Á Thái Bình Dương
![[Infographic] Sản xuất Việt Nam giảm trong tháng đầu năm 2025](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/03/10/engineer-cooperation-two-asian-male-female-technician-maintenance-inspect-relay-robot-system-with-tablet-laptop-control-quality-operate-process-work-heavy-industry-40-manufacturin20250203100733.jpg?rt=20250203100738?250203020458)
[Infographic] Sản xuất Việt Nam giảm trong tháng đầu năm 2025

Chia sẻ vận hội, phát triển văn minh

Năm 2025, ngành Ngân hàng quyết tâm tăng tốc, bứt phá hỗ trợ tăng trưởng kinh tế

Chính phủ giao chỉ tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm cả nước đạt 8% trở lên

Thủ tướng đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú thăm và chúc mừng năm mới Co-opBank
Đa phương tiện
Videos Podcast Infographic Longform - Emagazine

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm, chúc mừng năm mới và giao nhiệm vụ cho ngành Ngân hàng
NHNN chi nhánh tỉnh Quảng Trị viếng Nghĩa trang Liệt sỹ và Thành cổ Quảng Trị
Ngành Ngân hàng Nghệ An: Phát huy vai trò “đầu tàu” khu vực Bắc Trung bộ
Khơi dòng tín dụng xanh miền Trung

Nhà đầu tư đón sóng hạ tầng ở dự án giàu tiềm năng bậc nhất miền Bắc

Sun Group khởi công tổ hợp nghỉ dưỡng - giải trí - thương mại trị giá 13.000 tỷ đồng tại Phú Quốc

VietinBank được vinh danh trong Top 50 Doanh nghiệp niêm yết thực hành quản trị công ty tốt nhất

Chính thức khai trương căn hộ mẫu The Nelson Private Residences
Dịch vụ ngân hàng hiện đại
Ebanking Vay đâu - gửi đâu Quản lý tài chính thông minh Ngân hàng bán lẻ Tư vấn Nhân sự

VNPAY cảnh báo chiêu trò lừa đảo, chiếm đoạt tài sản thông qua đặt phòng khách sạn trên facebook

VietinBank đạt kết quả kinh doanh tích cực năm 2024

Xuân đến nhà, Lộc đến tay – Giao dịch ngay cùng DongA Bank

Ngân hàng số CAKE mở rộng vòng tròn tài chính toàn diện

Hướng phát triển nền tảng một cửa All-in-one

Chi tiêu thông minh với thẻ tín dụng MSB Mastercard Family

VPBank dành hàng triệu quà tặng cho khách hàng dịp Tết Ất Tỵ
