Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Kinh tế Việt Nam

Cùng chủ trì sự kiện quan trọng này có các đồng chí: Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Đức Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội.

Diễn đàn được tổ chức trong thời điểm chuẩn bị bước sang năm 2023, là năm thứ ba Việt Nam thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025; vì vậy là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để bảo đảm hoàn thành các mục tiêu phát triển đất nước đã đề ra cho cả giai đoạn 2021-2025 và 2021-2030.

Phát biểu khai mạc Phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn vào chiều 17/12/2022, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, thế giới đang đứng trước những thách thức lớn bởi tác động nhiều chiều từ hậu quả của đại dịch Covid-19; căng thẳng địa chính trị, xung đột Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp; tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát tăng cao ở nhiều quốc gia; các vấn đề an ninh phi truyền thống và biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến phức tạp và gay gắt... Trong bối cảnh đó, năm 2022, kinh tế Việt Nam mặc dù không tránh khỏi những tác động bất lợi nhưng đã cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ, về cơ bản đã vượt qua những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 và đang lấy lại đà tăng trưởng vốn có.

Việc kinh tế Việt Nam năm 2022 không bị suy thoái trong đại dịch và phục hồi, tăng trưởng mạnh mẽ đã khẳng định được nội lực và khả năng chống chịu khá tốt của nền kinh tế. “Những kết quả này có được là nhờ những chủ trương lãnh đạo đúng đắn và xuyên suốt của Đảng về ưu tiên củng cố các nền tảng vĩ mô trong quá trình phát triển, chủ động tích cực hội nhập đa dạng hóa thị trường, đa phương hóa hợp tác, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; sự đồng hành của Quốc hội và sự chỉ đạo, điều hành chủ động, sáng tạo, linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ”, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương khẳng định.

Bên cạnh những kết quả khả quan trong năm 2022, nền kinh tế cũng bộc lộ nhiều khó khăn thách thức cần có những quyết sách đúng đắn kịp thời để đảm bảo phục hồi vững chắc nền kinh tế trên nền tảng tích cực đã được tích lũy trong những năm qua và tạo bước phát triển bền vững trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

“Những bất cập, hạn chế từ nội tại của nền kinh tế cùng với bối cảnh thế giới đang có nhiều diễn biến bất lợi, có nhiều vấn đề mới phát sinh chưa có tiền lệ... đang đặt ra thách thức gay gắt đối với ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tài chính, tiền tệ, nợ công, an ninh năng lượng và các vấn đề an sinh xã hội trong nước; tác động trực tiếp tới việc thực hiện các mục tiêu phát triển cả trước mắt và dài hạn”, theo ông Trần Tuấn Anh.

Trong bối cảnh đó, nhận diện đúng các cơ hội, những khó khăn thách thức và đề xuất các chủ trương, chính sách thích ứng phù hợp là điều kiện cần để duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế để hạn chế tối đa các rủi ro và bất ổn cho nền kinh tế; đồng thời, giúp đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và thực hiện thành công các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mà Nghị quyết Đại hội XIII cũng như các Nghị quyết của Đảng đã đề ra.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Andrew Jeffries, Giám đốc Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam đã cập nhật những dự báo mới nhất của tổ chức này về triển vọng kinh tế thế giới và khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Theo đó, về cơ bản triển vọng tăng trưởng giảm đi, một số nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, khu vực đồng Euro… suy giảm mạnh, có thể rơi vào suy thoái kỹ thuật trong bối cảnh lạm phát cao kéo theo việc tiếp tục các hoạt động thắt chặt các điều kiện tài chính và tiền tệ.

Với Việt Nam, sau những phục hồi mạnh mẽ nhờ tiêu dùng, xuất khẩu và dịch vụ, đặc biệt là du lịch trong 3 quý đầu năm 2022, ADB điều chỉnh dự báo tăng trưởng cả năm 2022 lên 7,5%.

“Tuy nhiên, những cơn gió ngược đang mạnh lên trong quý IV/2022. Các chỉ số kinh tế chính cho thấy nhu cầu toàn cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang suy yếu. Chỉ số quản lý mua hàng sản xuất PMI giảm xuống 47,4 trong tháng 11 từ 50,6 trong tháng 10, việc làm cũng giảm do các hoạt động kinh tế suy giảm. Việc thắt chặt tiền tệ gần đây, những bất thường trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp và giải ngân đầu tư công chậm đã thắt chặt thanh khoản để phục hồi kinh tế...”, ông Andrew Jeffries cảnh báo.

Giám đốc ADB tại Việt Nam cũng nhận định các yếu tố bên ngoài cũng không thuận lợi. Lạm phát vẫn cao ở Hoa Kỳ và các nền kinh tế tiên tiến khác, mặc dù giảm nhẹ vào tháng 11/2022, có thể kéo dài chu kỳ thắt chặt tiền tệ hiện tại. Đồng USD tăng giá do Fed thắt chặt tiền tệ có thể tiếp tục gây áp lực giảm giá đối với đồng tiền Việt Nam, tạo áp lực lạm phát và gây áp lực lên dự trữ ngoại hối. Tăng trưởng dự báo giảm tốc ở Trung Quốc; nguy cơ tăng giá hàng hóa trên toàn cầu tiếp tục gây ra lạm phát và khiến thắt chặt tiền tệ hơn nữa… cũng ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của Việt Nam vào năm 2023. Do đó, dự báo tăng trưởng Việt Nam năm 2023 được điều chỉnh giảm từ 6,7% (trong cập nhật tháng 9/2022) xuống 6,3%.

“Với bối cảnh trên, các phản ứng chính sách của Việt Nam cần hướng tới sự cân bằng giữa kiềm chế lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế, đồng thời đảm bảo sự ổn định của khu vực tài chính”, ông Andrew Jeffries đề xuất.

Theo đó, duy trì sự ổn định giá cả phải là trọng tâm chính của chính sách tiền tệ, cần tiếp tục cảnh giác với lạm phát và các đợt tăng lãi suất chính sách tiếp theo có thể vẫn có thể cần trong năm 2023 nếu lạm phát tăng lên. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả hơn giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Đầu tư công nằm trong Chương trình phục hồi cần được triển khai đúng kế hoạch và nỗ lực đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Cuối cùng, ông Andrew Jeffries đề xuất, để giảm thiểu rủi ro đối với sự ổn định của khu vực tài chính, các vấn đề về tính thanh khoản của thị trường trái phiếu doanh nghiệp và niềm tin của nhà đầu tư cần được giải quyết. Trong đó, điều quan trọng là Chính phủ cần tiếp tục thực hiện các cải cách như thúc đẩy xếp hạng tín nhiệm, phát triển các quỹ trái phiếu doanh nghiệp và quỹ hưu trí, đồng thời thắt chặt các yêu cầu để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp.