Tín dụng xanh mở lối cho sản xuất bền vững

Dòng vốn ưu tiên cho sản xuất sạch

Hiện, miền Trung không chỉ được biết đến với hệ thống khu công nghiệp, nhà máy ngày càng mở rộng, khu vực còn đang ghi dấu ấn mạnh mẽ trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng xanh gắn với phát triển bền vững. Hòa vào xu thế đó, tín dụng xanh và mô hình ngân hàng xanh đã và đang trở thành một trong những hướng đi quan trọng, được các tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn ưu tiên thúc đẩy nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Tại Hà Tĩnh, định hướng phát triển kinh tế xanh, tăng trưởng xanh ngày càng rõ nét. Chính quyền địa phương xác định bảo vệ môi trường là nền tảng của phát triển bền vững, đồng thời triển khai nhiều giải pháp nhằm tạo điều kiện để người dân, doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn xanh. Trong bối cảnh đó, các TCTD trên địa bàn đóng vai trò hạt nhân trong việc cung cấp nguồn vốn ưu đãi cho sản xuất sạch, nông nghiệp hữu cơ, lâm nghiệp bền vững và năng lượng tái tạo... Dòng vốn ưu đãi không chỉ giúp các cơ sở sản xuất mở rộng quy mô, ứng dụng công nghệ xanh, mà còn góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Mô hình vay vốn từ Agribank Hà Tĩnh II đầu tư sản xuất sạch, quy trình nông nghiệp tuần hoàn, áp dụng khoa học kỹ thuật ở xã Phúc Trạch.

Theo ông Lê Đại Dương, Phó Giám đốc MB Bank Hà Tĩnh, dư nợ tín dụng xanh của đơn vị chủ yếu tập trung vào các nhóm lĩnh vực như, năng lượng sạch và tái tạo, nông nghiệp xanh, xử lý chất thải, tái chế và quản lý nước. Ngoài việc mở rộng danh mục cho vay, MB Bank còn áp dụng mức lãi suất ưu đãi giảm 1 - 2% cho các khoản vay thuộc lĩnh vực xanh, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi theo hướng sản xuất bền vững. Nhiều ngành nghề đang chuyển mình tích cực nhờ nguồn vốn này như dệt may, sản xuất thiết bị điện tiết kiệm năng lượng, vật tư y tế xanh hay sản xuất ô tô điện...

Trong khi đó, Agribank Chi nhánh Hà Tĩnh II cũng là một trong những đơn vị tiên phong thúc đẩy tín dụng xanh ở địa phương. Bên cạnh việc ký kết với Tỉnh đoàn Hà Tĩnh để triển khai chương trình hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp bằng nguồn vốn xanh ưu đãi, chi nhánh còn chú trọng thẩm định kỹ lưỡng các dự án nhằm đảm bảo vốn được sử dụng đúng mục tiêu, hiệu quả. Các khoản vay ưu tiên hướng đến mô hình sản xuất sạch, quy trình nông nghiệp tuần hoàn, áp dụng khoa học kỹ thuật, góp phần vào các mục tiêu của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh ở địa phương.

Hướng tới dòng vốn xanh bền vững

Không chỉ Hà Tĩnh, tín dụng xanh tại Nghệ An cũng đang có sự bứt phá mạnh mẽ. Những năm gần đây, kinh tế tuần hoàn và phát triển xanh trở thành xu thế tất yếu, và các TCTD trên địa bàn tỉnh đã nhanh chóng nắm bắt, ưu tiên nguồn vốn cho các dự án thân thiện môi trường.

Nhiều dự án năng lượng sạch và tái tạo ở Nghệ An dã và đang nhận được sự tiếp sức của các TCTD ở địa phương.

Đến nay, Nghệ An có 12 TCTD phát sinh cho vay tín dụng xanh, với dư nợ đạt hơn 21.710 tỷ đồng, chiếm 7% tổng dư nợ toàn địa bàn. Điều đáng chú ý là dư nợ trung và dài hạn chiếm tới 75%, phản ánh xu hướng đầu tư vào các dự án bền vững, có khả năng tạo ra tác động tích cực lâu dài.

Dòng vốn xanh tại đây tập trung chủ yếu vào nông nghiệp xanh, với hơn 2.110 tỷ đồng, bao gồm các dự án như Nhà máy nước tinh khiết và nước hoa quả Núi Tiên; nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi công nghệ cao, hữu cơ ở khắp các xã, phường trên địa bàn.

Trong lĩnh vực lâm nghiệp bền vững, các ngân hàng đã giải ngân khoảng 112 tỷ đồng cho dự án trồng rừng, phát triển vùng nguyên liệu, tăng độ che phủ rừng. Năng lượng sạch và tái tạo cũng chiếm tỷ trọng lớn với 882 tỷ đồng, hỗ trợ các dự án thủy điện, điện mặt trời mái nhà tại khu công nghiệp trên địa bàn Nghi Lộc (cũ), Nhà máy Granite Trung Đô hay Khu liên hợp vật liệu xây dựng Trung Đô…

Một số doanh nghiệp tại Nghệ An cũng đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ nguồn vốn tín dụng xanh. Công ty TNHH Green Solar Sông Lam là ví dụ điển hình, khi được HDBank Nghệ An hỗ trợ vốn để mở rộng hệ thống điện mặt trời. Điều đặc biệt là doanh nghiệp được vay ngay bằng chính tài sản thế chấp là hệ thống điện mặt trời, giải pháp giúp giảm gánh nặng tài sản đảm bảo. Ngoài ra, nhiều dự án như Nhà máy gạch Grannit Trung Đô, hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Khu công nghiệp WHA Industrial Zone… cũng đã tiếp cận nguồn vốn xanh để phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Tín dụng xanh - động lực cho tăng trưởng bền vững ở miền Trung.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Thu, Quyền Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 8, việc triển khai tín dụng xanh thời gian qua nhận được sự chỉ đạo sát sao và đồng bộ. Các TCTD đã tăng cường đánh giá rủi ro môi trường, xã hội khi thẩm định dự án, đảm bảo dòng vốn được sử dụng hiệu quả, đúng mục tiêu, hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường...

Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy tín dụng xanh chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Đặc thù của dự án xanh là vốn đầu tư lớn, thời gian hoàn vốn dài, trong khi nguồn vốn huy động của ngân hàng chủ yếu là vốn ngắn hạn. Ngoài ra, hồ sơ vay xanh yêu cầu tiêu chí môi trường và báo cáo ESG khá phức tạp, vượt quá khả năng của nhiều doanh nghiệp. Công tác thẩm định của cán bộ ngân hàng cũng gặp khó do thiếu tiêu chuẩn đánh giá, tiêu chí đo lường tác động môi trường...

Dù còn nhiều hạn chế, song có thể khẳng định tín dụng xanh ở Hà Tĩnh và Nghệ An và nhiều địa phương trong cả nước đang có bước tiến rõ rệt, trở thành động lực thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy vậy, để tín dụng xanh thực sự lan tỏa, cần sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, ngân hàng và doanh nghiệp trong việc hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực thẩm định và hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí xanh... Khi những rào cản được tháo gỡ, tín dụng xanh sẽ trở thành đòn bẩy quan trọng giúp kinh tế miền Trung phát triển theo hướng xanh, tuần hoàn và bền vững trong tương lai.