TP.HCM: Đầu tư công là trụ cột để phát triển kinh tế
Với tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 hơn 140.000 tỷ đồng, TP.HCM dự kiến chỉ đáp ứng được khoảng 21,2% tổng nhu cầu vốn ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2025 (nhu cầu là hơn 672.000 tỷ đồng). Do đó, lãnh đạo TP.HCM khẳng định, sẽ phải đưa đầu tư công thành trụ cột phát triển kinh tế và cần có nhiều giải pháp để lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt huy động nguồn lực đầu tư ngoài Nhà nước, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng chiến lược.
Năm 2021 giải ngân đầu tư công của TP.HCM chỉ mới đạt được 16.589 tỷ đồng trên tổng vốn giao 32.262 tỷ đồng, tương đương 51,4%. So với các năm, kết quả giải ngân năm 2021 là thấp. Bà Lê Thị Huỳnh Mai, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM nhìn nhận thời gian qua, thành phố vẫn có nơi còn lúng túng trước bối cảnh dịch bệnh chưa từng có tiền lệ; chủ đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước phải phân bổ nguồn nhân lực để hỗ trợ công tác phòng chống dịch; các quy định về đầu tư công, đất đai, xây dựng, thủ tục đấu thầu, quy định về tiêu chí định mức… còn bất cập; một số quy định chưa cụ thể cần các cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn nên kéo dài.
TP. HCM đang đẩy mạnh thi công tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên để giải ngân vốn đầu tư |
Bà Mai khẳng định năm 2022, TP.HCM sẽ tập trung vào 3 nhóm công việc chính để cải thiện tiến độ giải ngân. Đó là đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án có thu hồi đất, để bàn giao mặt bằng các dự án cho chủ đầu tư triển khai thực hiện. Kế đến là đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, trong đó các cơ quan chủ quản phải tăng cường chỉ đạo, giám sát chủ đầu tư để tổ chức thực hiện đối với các dự án đang triển khai; bám sát tiến độ, đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và tập trung hoàn thiện các hạng mục công trình, hoàn tất công tác nghiệm thu, thanh toán và giải ngân vốn cho các nhà thầu; kịp thời chủ động tháo gỡ khó khăn trong từng khâu thực hiện nhằm bảo đảm tiến độ dự án... Bên cạnh đó, là tăng cường kiểm tra, giám sát như tập trung theo dõi tình hình giải ngân; Thủ trưởng các đơn vị chủ quản phải trực tiếp chỉ đạo công tác giải ngân vốn đầu tư công của cơ quan, đơn vị mình và chịu trách nhiệm toàn diện trước cấp trên.
Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, một địa phương lớn như TP. HCM rất cần nguồn lực bổ sung đủ lớn từ Trung ương để có thể triển khai được những dự án hạ tầng giao thông xứng tầm, giúp giảm ách tắc và đẩy mạnh liên kết với Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Cần phải đưa nguồn vốn đầu tư công xứng tầm vào việc tháo điểm nghẽn hạ tầng cho TP. HCM, đồng thời với việc kích thích thành phố thử nghiệm cải cách thể chế mạnh mẽ hơn nữa là các giải pháp quan trọng cần thực hiện. TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng: Một trong những giải pháp quan trọng để phục hồi, phát triển TP.HCM là cần đẩy nhanh tốc độ kết nối hạ tầng liên vùng, đây là công cụ hữu hiệu để khôi phục kinh tế. TP.HCM phải tính toán, đề xuất cải cách thể chế và môi trường kinh doanh, tháo điểm nghẽn để hấp thụ nguồn vốn đầu tư công và vốn tư nhân.
Theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, nguồn vốn ngân sách địa phương của TP.HCM đã được thông qua là 142.557 tỷ đồng. Qua rà soát, hiện TP.HCM có khả năng huy động thêm khoảng 119.410 tỷ đồng để triển khai đầu tư các dự án cấp bách, trọng điểm mới. Để huy động được nguồn vốn này, TP.HCM tiếp tục trình Trung ương Đề án Điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách cho TP.HCM giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn 2026-2030; rà soát đánh giá tình hình thu chi ngân sách, khả năng cân đối của thành phố để phát hành trái phiếu chính quyền địa phương tạo thêm nguồn vốn cho đầu tư. Thành phố cũng tính toán huy động các nguồn lực đầu tư từ quỹ đất công và tài sản công của thành phố. Thực hiện rà soát quỹ đất công, trường hợp nào không có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì xây dựng phương án bán đấu giá; tăng cường quản lý đất đai, đảm bảo việc sử dụng đất đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch.
Phó chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan khẳng định, trong giai đoạn 2021-2025, nguồn vốn trung hạn chỉ đáp ứng khoảng 1/5 nhu cầu. Trước tình hình đó, nhiệm vụ trọng tâm của các ngành các cấp TP.HCM là tìm nguồn vốn và giải ngân nguồn vốn hiệu quả. “Yêu cầu các đơn vị rà soát các dự án có thể thực hiện xã hội hóa để chủ động mời gọi đầu tư, huy động các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư để tận dụng tối đa nguồn lực đầu tư từ xã hội, giảm tải áp lực cho cân đối ngân sách theo định hướng thực hiện cơ cấu lại đầu tư công và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công. Ngoài ra, TP.HCM cũng dự tính huy động các nguồn lực đầu tư thông qua cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước”, lãnh đạo thành phố khẳng định.
“TP.HCM cần xác định sử dụng công cụ đầu tư công để kích thích tổng cầu, xử lý bất cập hạ tầng giao thông và hạ tầng đô thị. Tại TP.HCM, từ 1 đồng đầu tư của Nhà nước có thể thu hút 8-12 đồng đầu tư tư nhân. Vốn Nhà nước được xem là "vốn mồi" để kích thích đầu tư tư nhân”, ông Trần Du Lịch đề xuất kế hoạch để phát triển kinh tế TP.HCM trong thời gian tới.