Vật liệu xanh loay hoay tìm thị trường

Vật liệu xanh vẫn gặp khó

Thân thiện với môi trường

Với nhu cầu tăng khoảng 10%/năm, đến năm 2020 Việt Nam tiêu thụ đến 30 tỷ viên gạch. Trong khi, để làm ra 1 tỷ viên gạch đất sét nung mất khoảng 1,5 triệu m3 đất, 150 nghìn tấn than, gây ô nhiễm môi trường...

Trong khi, vật liệu xanh trong đó có gạch không nung không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế mà còn tận dụng tối đa nguồn phế thải công nghiệp khai thác đá, nhiệt điện… giảm ô nhiễm môi trường.

Chủ trương phát triển gạch không nung, theo Quyết định 567/QĐ/TTg của Chính phủ đảm bảo tỷ lệ gạch không nung đến năm 2020 đạt khoảng 40%, tiết kiệm mỗi năm 1 nghìn ha đất nông nghiệp.

Việc tiêu thụ gạch không nung trên thị trường vẫn còn gặp khó khăn

Gạch không nung sử dụng nguyên liệu chủ yếu là xi măng, đá mạt, xỉ nhiệt điện... hầu như không gây tác động đến môi trường. Do vậy, sử dụng gạch không nung là xu hướng tất yếu khi tài nguyên thiên nhiên đang cạn kiệt.

Theo ông Trần Xuân Đính, Phó Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, sử dụng gạch không nung có nhiều ưu điểm về giá thành, chất lượng và môi trường hơn hẳn gạch nung truyền thống. Với điều kiện của Việt Nam, kể cả ngay tại thời điểm hiện tại cũng như trong tương lai, đá mạt, xỉ nhiệt điện... những phế thải tương đối dồi dào, tạo điều kiện để phát triển gạch không nung.

Trên địa bàn TP. Đà Nẵng, CTCP đầu tư Hồng Hoàng Hồng đã đầu tư dây chuyền sản xuất gạch không nung theo công nghệ tự động hóa của Liên bang Đức. Ông Trần Xuân Tùng, Phó tổng giám đốc công ty cho biết, sau dây chuyền I có công suất 90 triệu viên/năm, mới đây DN tiếp tục triển khai dây chuyền II theo công nghệ ép tĩnh với công suất 45 triệu viên/năm, nâng công suất toàn nhà máy lên 135 triệu viên/năm.

Hiện, một số công trình trọng điểm trên địa bàn TP. Đà Nẵng đã đưa vào sử dụng các loại vật liệu xanh, trong đó có gạch không nung như Trung tâm Hành chính thành phố có tổng diện tích sàn khoản 65.000m2, tổng khối lượng gạch không nung 2.212 m3, đạt tỷ lệ 68%; Khu tái định cư Phước Lý, sử dụng khối lượng gạch không nung khoảng 5.000 m3, đạt tỷ lệ 100%...

Ngoài ra, còn có thể kể đến Trung tâm phát triển thương mại điện tử Bộ Công Thương, Bệnh viện Đa khoa quận Hải Châu… Ông Nguyễn Đức Thành, Chỉ huy Công trình thuộc CTCP ACC 245, nhà thầu thi công Trung tâm phát triển thương mại điện tử Bộ Công Thương cho biết, gạch không nung khá đa dạng về chủng loại, quy cách nên khi xây không phải chặt phá cho vừa kích cỡ ở một số vị trí như gạch tuynel thông thường.

Về độ bền tại hiện trường cho thấy chất lượng gạch tốt, khả năng cách âm, chống ồn, cách nhiệt tốt hơn so với loại gạch thông thường… Đặc biệt theo tính toán của một số nhà thầu xây dựng trên địa bàn, sử dụng 1m2 gạch không nung so với 1m2 gạch nung kiểu truyền thống giá thành giảm từ 20 đến 30%...

Nan giải tìm chỗ đứng trên thị trường

Với nhiều ưu điểm, được tôn vinh là dòng sản phẩm xanh tuy nhiên gạch không nung vẫn đối diện với nhiều khó khăn. Cũng theo ông Trần Xuân Đính, tại khu vực miền Trung hiện có một số nhà máy sản xuất gạch không nung với công suất hơn 1 tỷ viên/năm. Sản phẩm được sử dụng trong nhiều công trình cao tầng, được đánh giá có chất lượng, cường độ về chống thấm, cách âm, cách nhiệt hơn gạch tuynel truyền thống.

Tuy nhiên, so với nhu cầu vật liệu xây nói chung thì việc tiêu thụ gạch không nung vẫn còn quá ít, mặc dù chính quyền các địa phương đã và đang khuyến khích, có nhiều cơ chế hỗ trợ.

Đơn cử, trên địa bàn TP. Đà Nẵng hiện có 5 nhà máy với công suất thiết kế khoảng 150 triệu viên/năm. Để khuyến khích phát triển loại vật liệu xanh này hiện 100% công trình sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn được thiết kế, thẩm định, phê duyệt sử dụng gạch không nung.

Cụ thể hơn 150 công trình xây dựng dân dụng sử dụng vốn nhà nước tại Đà Nẵng đã được sử dụng gạch không nung, những công trình vốn nhà nước không sử dụng gạch không nung sẽ bị xử phạt hành chính…

Ngoài việc xử phạt, UBND TP. Đà Nẵng cũng đã có các văn bản khuyến khích đẩy mạnh sản xuất và đưa vật liệu này vào sử dụng. Sở Xây dựng thành phố ban hành nhiều công văn gửi đến các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, thẩm tra, tư vấn giám sát, các nhà thầu xây dựng trên địa bàn về việc triển khai quy định sử dụng gạch không nung.

Tuy nhiên, việc triển khai sử dụng vật liệu không nung trong đó có gạch không nung trên địa bàn vẫn gặp nhiều khó khăn. Bởi, thực tế ngoài các công trình sử dụng vốn nhà nước, gạch không nung vẫn đang vất vả tìm chỗ đứng trên thị trường, khi rất ít được sử dụng trong các công trình tư nhân.

Nguyên nhân chính khiến người dân chưa nhiệt tình với gạch không nung do thói quen sử dụng gạch nung của nhiều người. Bên cạnh, những khó khăn của thị trường bất động sản, đã khiến các chủ đầu tư lúng túng trong việc đưa vật liệu không nung vào các công trình. Trong khi, đứng góc độ chủ đầu tư các dự án gạch không nung, còn gặp khó khăn do các chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư còn nhiều hạn chế.

Việc phát triển vật liệu xanh, trong đó có gạch không nung là xu hướng tất yếu, lâu dài. Do vậy, theo ông Trần Xuân Tùng, ngoài những nỗ lực của DN đầu tư, ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm đảm bảo độ chính xác, đồng đều về quy cách sản phẩm, đa dạng mẫu mã và phù hợp với nhu cầu thị trường… rất cần sự hỗ trợ của các ban ngành có liên quan.