Xây hệ sinh thái mới cho đầu tư PPP
Đảm bảo an toàn tín dụng với các dự án PPP Kích hoạt thêm giải pháp tài chính cho PPP Từ nhu cầu hạ tầng, bàn về PPP |
AR- Giải pháp tài chính khả thi
“Chính phủ Việt Nam có nhiều cơ hội để tạo nguồn thu từ danh mục tài sản khổng lồ của mình vốn đã được đầu tư bằng vốn nhà nước và vốn ODA và bắt đầu tạo ra đồng tiền ổn định, để tạo vốn đầu tư cơ sở hạ tầng mới”. Đó là khuyến nghị mà của nhóm nghiên cứu dự án AEO, cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ đưa ra trong Báo cáo Huy động nguồn lực tài chính mới cho các sự án cơ sở Hạ tầng tại Việt Nam.
Ông Phan Quang Vinh, Trưởng nhóm nghiên cứu Báo cáo cho biết, đầu tư tài sản mới bằng các nguồn thu hiện có của Chính phủ (AR) là một cơ chế tạo ra các thỏa thuận thể chế liên kết việc đầu tư các dự án cơ sở hạ tầng mới với việc nhượng quyền kinh tế từ các tài sản thuộc sở hữu công hiện có để dùng số tiền thu được từ các tài sản công này đầu tư trực tiếp vào cơ sở hạ tầng mới.
![]() |
AR - phương thức mới cho đầu tư hạ tầng |
Nhà nước có thể tạo nguồn thu từ các tài sản hiện có thông qua nhiều hình thức, từ việc bán hoàn toàn hoặc một phần quyền sở hữu của Chính phủ trong các doanh nghiệp cơ sở hạ tầng, cho thuê dài hạn (bao gồm cả cho thuê hoạt động, hoặc vận hành và duy trì hợp đồng với phí chuyển nhượng) tài sản công, bán tài sản thuộc sở hữu của Chính phủ để lập các liên doanh với khu vực tư nhân, các hợp đồng vận hành và bảo trì, và chứng khoán hóa các dòng doanh thu.
Yêu cầu chính đối với AR là phần tiền thu được dành cho cơ sở hạ tầng mới phải được biết trước và Chính phủ có kế hoạch rõ ràng về phương thức dự án mới sẽ được tài trợ và hỗ trợ đầy đủ, sử dụng cả tiền thu được từ tài sản cơ sở hạ tầng và các nguồn khác. Hình thức tạo nguồn thu này không đòi hỏi phải tăng thuế hoặc các gánh nặng khác đối với nền kinh tế.
AR đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công. Như Indonesia vào năm 2020, đã phát triển chương trình AR có tên là Chương trình nhượng quyền hạn chế (LCS) nhằm hỗ trợ Chính phủ Indonesia phát triển nhiều dự án cơ sở hạ tầng hơn mà không cần dựa vào việc vay nợ chính phủ bổ sung hoặc PPP.
Sau thành công năm 2009 trong việc thực hiện AR thông qua mô hình Vận hành - Bảo dưỡng - Chuyển giao, nỗ lực tiếp theo của Ấn Độ vào năm 2016 thông qua mô hình Thu phí -Vận hành - Bảo dưỡng - Chuyển giao (TOT) do khu vực tư nhân sở hữu đã đạt được thành công lớn hơn với việc đưa vào vận hành 75 dự án quốc lộ với tổng chiều dài 4500 km được trao thông qua mô hình TOT ước tính khoảng 4,75 tỷ USD.
Điều đáng nói là các mô hình này có thể vận dụng áp dụng tại Việt Nam, khi hiện nay Việt Nam đã có mô hình Hợp đồng Kinh doanh và Quản lý (O&M) hoặc đầu tư sửa chữa theo Luật PPP. Mà TOT chính là một biến thể của O&M với yêu cầu cao hơn là nhà đầu tư trả trước phí trao quyền và thời gian khai thác có thể đến 30 năm.
Tạo cơ chế thu hút tư nhân tham gia
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu chỉ ra Việt Nam chưa có khung AR. Chính phủ chưa tạo ra mô hình cung cấp một liên kết thể chế của việc nhượng quyền thu phí từ tài sản của mình để tiền thu được sẽ được đầu tư trở lại vào các dự án cơ sở hạ tầng mới. Thay vào đó, số tiền kiếm được sẽ được chuyển về ngân sách Nhà nước mà không có kế hoạch cụ thể cho việc tái đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng.
Trong khi đó, các nhà đầu tư tổ chức quốc tế khá quan tâm đến hình thức này, vì họ có thể tránh được rủi ro trong giai đoạn xây dựng và rủi ro doanh thu có thể được giảm thiểu nếu các dự án đang hoạt động đã thiết lập nguồn doanh thu ổn định. “Chúng tôi khuyến nghị Chính phủ thực hiện cơ chế AR để có thể tạo nguồn thu từ danh mục tài sản cơ sở hạ tầng được đầu tư bằng vốn Nhà nước nhằm đầu tư cho các tài sản cơ sở hạ tầng mới. Một số dự án thí điểm có thể được thực hiện trong lĩnh vực giao thông vận tải, nơi mà Chính phủ đã đầu tư phát triển đường cao tốc. Chính phủ nên xây dựng một khung pháp lý chi tiết để sử dụng mô hình nhượng quyền, nhằm cho phép các nhà đầu tư tư nhân vận hành và bảo trì đường công cộng để đổi lấy phí nhượng quyền”, ông Phan Quang Vinh thay mặt nhóm nghiên cứu cho biết.
Cũng từ kinh nghiệm quốc tế, nhóm nghiên cứu khuyến nghị Việt Nam nên xây khung pháp lý về AR với 6 đặc điểm chính. Một là, tạo mối liên kết chính thức và thể chế hóa giữa nhượng quyền tạo nguồn thu từ tài sản hiện có và tái đầu tư vào cơ sở hạ tầng mới. Hai là, cần quy định về sở hữu ngắn nhất là 25 năm và dài nhất là toàn quyền sở hữu. Điều này tạo động lực cho khu vực tư nhân sở hữu tài sản, thực hiện các cải tiến về vốn và hoạt động, nhận được lợi ích từ những cải tiến đó và cuối cùng chuyển một số lợi ích đó cho người dùng cuối.
Ba là, Chính phủ cũng cần cung cấp các quy trình minh bạch để xác định tài sản nào nên được áp dụng mô hình AR. Bốn là, Chính phủ tạo ra một cách tiếp cận có kế hoạch để thực hiện AR bao gồm lập danh mục các tài sản sẽ được cấu trúc để giới thiệu ra thị trường trong một thời gian nhất định. Năm là, cần tạo ra các thể chế chuyên vào việc thực hiện mô hình AR, ở cấp chính phủ hoặc cấp ngành. Cuối cùng Chính phủ tạo ra các liên kết thể chế mạnh mẽ và chính thức giữa việc nhượng quyền tạo nguồn thu và tái đầu tư nhằm tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa nhượng quyền tạo nguồn thu và đầu tư vì khoản đầu tư đó phụ thuộc vào việc nhượng quyền.
Các tin khác

Khánh Hòa hướng tới phát triển bền vững

Phía Nam sẽ có 935km đường bộ cao tốc trong 2 năm tới

Ngành Ngân hàng: Nỗ lực cùng nền kinh tế tăng tốc, bứt phá

Điểm lại thông tin kinh tế ngày 13/2

Đến 2045, tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp ngành hóa dược đạt 8 - 11%/năm

Sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi cho ngân sách trung ương, ngân sách địa phương cấp tỉnh tạm ứng, vay

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng: Động lực phát triển hạ tầng nhưng gặp nhiều thách thức

Nam Định xin ý kiến Thủ tướng về 2 dự án cần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Đắk Lắk quyết liệt tăng trưởng kinh tế ngay từ đầu năm

Tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm

Điểm lại thông tin kinh tế ngày 12/2

Nghiên cứu rút ngắn quy trình thẩm định dự án PPP

Câu chuyện về thị trường vốn

Mục tiêu tăng trưởng 8%: Cần có các giải pháp điều hành linh động, phù hợp

Chính phủ trình Quốc hội mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên

Thanh niên Ngân hàng Trung ương phải tiên phong, đi đầu trong kỷ nguyên mới

Chính phủ trình Quốc hội mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên

Các ngân hàng kiến nghị nhiều giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bứt phá

Năm 2025, ngành Ngân hàng quyết tâm tăng tốc, bứt phá hỗ trợ tăng trưởng kinh tế
Đa phương tiện
Videos Podcast Infographic Longform - Emagazine

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm, chúc mừng năm mới và giao nhiệm vụ cho ngành Ngân hàng
Quảng Ngãi đẩy mạnh ủy thác cho vay tín dụng chính sách
Cần Thơ: Gần 1.530 tỷ đồng cho vay ủy thác qua Quỹ Hỗ trợ nông dân
NHNN chi nhánh tỉnh Quảng Trị viếng Nghĩa trang Liệt sỹ và Thành cổ Quảng Trị

The Paris - Không gian sống thượng lưu đậm chất nghệ thuật cho gia chủ có gu

Nhà đầu tư đón sóng hạ tầng ở dự án giàu tiềm năng bậc nhất miền Bắc

Sun Group khởi công tổ hợp nghỉ dưỡng - giải trí - thương mại trị giá 13.000 tỷ đồng tại Phú Quốc

VietinBank được vinh danh trong Top 50 Doanh nghiệp niêm yết thực hành quản trị công ty tốt nhất
Dịch vụ ngân hàng hiện đại
Ebanking Vay đâu - gửi đâu Quản lý tài chính thông minh Ngân hàng bán lẻ Tư vấn Nhân sự

25 ngân hàng triển khai thanh toán bằng thẻ NAPAS trên tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên

MBV chuyển đổi thành công hệ thống Core Banking Temenos Transact

BAC A BANK tung combo ưu đãi giảm phí và lãi vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

VPBank ra mắt Giải pháp quản lý tài chính hiện đại cho hộ kinh doanh

VietinBank triển khai loạt ưu đãi với gói sản phẩm kiều hối

Trải nghiệm số hóa đón Xuân 2025 cùng ngàn ưu đãi từ HDBank

Giảm tới 30% khi đặt Xanh SM cho chủ thẻ tín dụng BAC A BANK
