Đầu tư ngoài ngành dễ, thoái vốn khó

	Ông Nguyễn Duy Long

Có một nghịch lý đang diễn ra là trong khi nhiều tập đoàn, tổng công ty như EVN, PVN đầu tư lớn vào bất động sản, chứng khoán, ngân hàng… nhưng ngành điện phải cắt điện luân phiên, 70% nguồn xăng dầu sử dụng trong nước phải nhập khẩu… Ông bình luận gì về vấn đề đầu tư ngoài ngành của DNNN?

Theo đánh giá tại Đề án tái cơ cấu DNNN của Bộ Tài chính, một số tập đoàn, tổng công ty nhà nước trong các năm 2007, 2008 đã thành lập nhiều công ty con đầu tư vào những lĩnh vực ngoài nhiệm vụ chính nhưng thiếu việc kiểm soát chặt chẽ làm phân tán nguồn lực, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.

Tổng hợp số liệu theo báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội, tổng số tiền các tập đoàn, tổng công ty đầu tư vào một số lĩnh vực ngoài ngành kinh doanh chính lên tới 21 ngàn tỷ đồng, trong đó lĩnh vực chứng khoán khoảng 3,5 ngàn tỷ đồng; lĩnh vực bảo hiểm khoảng 2,2 ngàn tỷ đồng; lĩnh vực bất động sản khoảng 5,3 ngàn tỷ đồng; lĩnh vực ngân hàng khoảng 10 ngàn tỷ đồng.

Tỷ lệ vốn đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước này đều nằm trong các giới hạn quy định, tuy nhiên theo đánh giá cũng đã làm phân tán nguồn lực. Nhất là việc đầu tư vào lĩnh vực tài chính, bảo hiểm, bất động sản, chứng khoán chứa đựng nhiều rủi ro trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước đang gặp khó khăn nhất định.

Quan điểm của Bộ Tài chính đối với vấn đề thoái vốn đầu tư ngoài ngành của các tập đoàn, tổng công ty như thế nào, thưa ông?

Việc đầu tư ngoài ngành của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước đã được Chính phủ quan tâm chỉ đạo đưa vào quy định tại Nghị định số 09/2009/NĐ-CP. Trong đó, điều 12 quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp khác đã quy định rõ đối với hoạt động đầu tư góp vốn vào các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, công ty nhà nước chỉ được đầu tư vào mỗi lĩnh vực một doanh nghiệp, mức vốn đầu tư không vượt quá 20% vốn điều lệ của tổ chức nhận góp vốn, nhưng phải đảm bảo mức vốn góp của công ty mẹ và các công ty con trong tổng công ty, tập đoàn không vượt quá mức 30% vốn điều lệ của tổ chức nhận vốn góp. Ngoài ra, có nhiều văn bản chỉ đạo để giám sát quá trình này. Đặc biệt, tại cuộc họp thường kỳ Chính phủ tháng 6 năm 2012 đã có Nghị quyết chỉ đạo cụ thể về việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Cụ thể, từ nay đến 2015, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước phải hoàn thành việc thoái vốn đầu tư không thuộc ngành nghề kinh doanh chính theo nguyên tắc thị trường, bảo đảm công khai, minh bạch, bảo toàn ở mức cao nhất phần vốn và tài sản của nhà nước. Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước khẩn trương xây dựng đề án tái cơ cấu, trong đó có đề án thoái vốn đầu tư ngoài lĩnh vực kinh doanh chính, bao gồm cả các khoản đầu tư vào liên doanh, liên kết không liên quan đến ngành nghề kinh doanh chính; trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện.

Đối với lĩnh vực đầu tư có khả năng mất vốn thì khẩn trương lập phương án thoái vốn phù hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét từng trường hợp cụ thể. Đối với lĩnh vực đầu tư có hiệu quả hoặc gặp khó khăn tạm thời thì xem xét, tạo điều kiện để phát triển và tính toán thời điểm thoái vốn sao cho có hiệu quả nhất, theo đúng quy định của pháp luật.

Bộ quản lý ngành, UBND cấp tỉnh xem xét, phê duyệt hoặc trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án thoái vốn của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước sau khi có ý kiến chấp thuận của Bộ Tài chính. Như vậy, việc thoái vốn cần có phương án, lộ trình cụ thể, gắn với quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp đối với từng tập đoàn, tổng công ty nhà nước, nhất là các lĩnh vực nhạy cảm, nhiều rủi ro, như: bất động sản, ngân hàng, tài chính, bảo hiểm.

VN hiện thiếu vốn đầu tư cho điện song lại đầu tư ngoài ngành rất lớn

Theo quan điểm của lãnh đạo nhiều DNNN, việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành không dễ trong bối cảnh thị trường chứng khoán rất ảm đạm hiện nay?

Việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành trong thời gian hiện nay đúng là phải xem xét, cân nhắc cụ thể. Nội dung chỉ đạo của Chính phủ đối với vấn đề này là rõ ràng và tính toán tới các tình hình để các tập đoàn, tổng công ty để triển khai thực hiện.

Bộ Tài chính sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình thoái vốn này, cụ thể là sẽ có ý kiến chấp thuận phương án thoái vốn của từng tập đoàn, tổng công ty phù hợp với tình hình và quá trình tái cơ cấu đảm bảo các nguyên tắc đã chỉ đạo của Chính phủ.

Ngoài vấn đề thoái vốn đầu tư ngoài ngành, việc cổ phần hóa cũng là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN?

Cho đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã cơ bản phê duyệt xong phương án sắp xếp, cổ phần hoá các doanh nghiệp thuộc các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty trong giai đoạn 2011-2015. Bên cạnh đó, theo nội dung Đề án tái cơ cấu DNNN mà Bộ Tài chính xây dựng trình Chính phủ thì trong quá trình thực hiện tái cơ cấu sẽ có thể điều chỉnh lộ trình, kế hoạch sắp xếp các DNNN thuộc các bộ, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước cho phù hợp.

Mới đây, Bộ Tài chính đã có công bố danh sách 93 DNNN thực hiện cổ phần hoá trong năm 2012. Vấn đề chính là quyết tâm của từng doanh nghiệp và cơ quan có thẩm quyền được giao nhiệm vụ thực thi phương án sắp xếp, cổ phần hoá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đồng thời, phía Bộ Tài chính cũng sẽ rà soát, lấy ý kiến của các cơ quan liên quan trong quá trình thực hiện cổ phần hoá để báo cáo Chính phủ xem xét điều chỉnh cơ chế cổ phần hoá quy định tại Nghị định 59/2011/NĐ-CP cho phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu của quá trình tái cơ cấu DNNN trong giai đoạn tới.

Xin cảm ơn ông!

Tri Nhân (thực hiện)