DN không mặn mà đầu tư vào nông nghiệp
Cần hoàn thiện chính sách thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ | |
NHNN sẽ tích cực phối hợp thúc đẩy triển khai tín dụng NNCNC |
Chỉ dưới 1%
Mặc dù Nghị định 210/2013/NĐ-CP về chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn đã có hiệu lực từ tháng 2/2014, nhưng đến nay, mới chỉ có chưa đến 5.000 DN hoạt động trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp, chiếm dưới 1% tổng số DN cả nước. Thậm chí, có năm số DN nông nghiệp giải thể còn cao hơn số DN thành lập mới tới 11,3%.
Cần có chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp |
Đánh giá thực tiễn về những vướng mắc và khó khăn của DN khi đầu tư vào nông nghiệp theo Nghị định 210/2013/NĐ-CP, ông Nguyễn Trí Ngọc - Phó Chủ tịch thường trực Tổng hội Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, chính sách chưa huy động được sự tham gia phù hợp của các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn do chỉ giới hạn đối tượng là DN.
Trong khi đó, các nhà đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn Việt Nam có thể gắn với rất nhiều hình thức. Nguồn kinh phí ngân sách đảm bảo thực hiện chính sách thấp và chậm.
Bên cạnh đó, một số quy định tại Nghị định 210/2013/NĐ-CP chưa phù hợp thực tế gây khó khăn cho DN. Cụ thể, điều kiện được thụ hưởng chính sách của nghị định khó khả thi do nhiều tiêu chí có định mức quá cao hoặc khó xác định nên DN khó tiếp cận chính sách. Để dự án được hưởng ưu đãi, hỗ trợ, một trong các điều kiện là sản phẩm chế biến phải tăng giá trị 2 lần so với giá trị nguyên liệu thô ban đầu;
Quy định sử dụng tối thiểu 60% nguyên liệu và 30% lao động địa phương… Trên thực tế hầu hết các dự án rất khó đạt mức tăng tỷ lệ giá trị chế biến trên 2 lần; DN phải sử dụng cả nguyên liệu của các địa phương khác và lao động tại địa phương chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu chuyên môn, tay nghề để làm việc tại DN.
Ông Nguyễn Trí Ngọc cho hay, về thủ tục hành chính DN phải thực hiện khoảng 16 bước với khoảng 40 văn bản có liên quan để triển khai dự án đầu tư và nhận hỗ trợ. Trong đó, thủ tục hành chính liên quan đến xây dựng, đất đai, môi trường, hỗ trợ đầu tư… còn phức tạp.
Đặc biệt, các “giấy phép con” vẫn còn tồn tại khá nhiều trong ngành nông nghiệp… Những hạn chế và vướng mắc này đã và vẫn đang tạo những rào cản, khó khăn để Nghị định 210/2013/NĐ-CP thực sự đi vào cuộc sống, không đáp ứng được những kỳ vọng đặt ra của Chính phủ.
Cần lực kéo đủ mạnh
Để đẩy mạnh thu hút đầu tư vào nông nghiệp, hiện Bộ NN&PTNT đang xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 210/2013/NĐ-CP. Góp ý kiến vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, ông Trần Mạnh Báo - Chủ tịch Công ty Giống cây trồng Thái Bình cho rằng, phải tạo ra cơ chế để thúc đẩy, chứ không phải lấy tiền để cho. Bên cạnh đó, thủ tục hành chính phải hết sức đơn giản.
Cũng theo ông Trần Mạnh Báo, để thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp, cần miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) cho tất cả các loại nông sản, miễn thuế xuất khẩu tất cả nông sản, miễn thuế nhập khẩu tất cả thiết bị chế biến nông sản để tạo điều kiện thuận lợi cho các DN đầu tư vào nông nghiệp.
Trong khi đó, ông Dương Văn Chín – Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp Định Thành (Tập đoàn Lộc Trời) cho rằng, muốn đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp cần cải cách chính sách ruộng đất; Phân công cấp tỉnh lập ra cơ quan môi giới đất nông nghiệp để xúc tiến chuyển nhượng, mua bán đất đai ở nông thôn; Cho vay vốn với lãi suất ưu đãi để DN đầu tư nông nghiệp; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên cấp 1 lần và vĩnh viễn vô thời hạn cho nông dân để không phải tốn kém trong việc cấp sổ đỏ trở lại; DN cần đất để lập nhà máy tại nông thôn thì nên được miễn 100% phí chuyển nhượng đất đai; DN chỉ phải trả 1 lần tiền mua đất cho nông dân.
Nếu DN nào về nông thôn đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu cánh đồng lớn, ký kết với nông dân để tiêu thụ nông sản tại đó, cần hỗ trợ 50% lãi suất ngân hàng để DN có vốn hoạt động. Cũng theo ông Dương Văn Chín, những sự “ hỗ trợ” này phải minh bạch, rõ ràng, dứt khoát.
Ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, cần xây dựng chính sách để giảm cơ chế xin cho, hạn chế tối đa các chính sách hỗ trợ bằng tiền vốn cho DN, nông dân trong bối cảnh nguồn ngân sách nhà nước hạn hẹp. Trong điều kiện thị trường, chúng ta phải thay đổi căn bản các chính sách về thuế, đất đai, các thủ tục hành chính, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, khuyến khích đầu tư, giảm thủ tục hành chính.
"Cơ chế, chính sách để DN đầu tư vào nông nghiệp phải cho DN thấy không gian phát triển thực sự là của họ. Cơ chế chính sách quan trọng không phải là ưu đãi, hỗ trợ mà phải chuyển sang cơ chế chính sách khuyến khích như cắt giảm thủ tục hành chính, thuế, hải quan", ông Thiên nói.
Theo ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, việc hoàn thiện thể chế chính sách đóng vai trò cốt lõi trong thúc đẩy DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Trước mắt, trong tháng 9/2017, bộ sẽ tiếp tục lấy ý kiến tham mưu, đề xuất của các chuyên gia, nhà quản lý nhằm hoàn thiện báo cáo tham vấn sửa đổi Nghị định số 210/2013/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét sửa đổi.