Gặp khó vì không đảm bảo năng lực

	Doanh nghiệp điện tử tìm cơ hội vào chuỗi
	Đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ

Ông Huỳnh Văn Tèo, Giám đốc công ty Nhật Minh - đơn vị sản xuất khuôn mẫu chính xác tại TP.HCM chia sẻ, các DN FDI lớn trước khi đến Việt Nam đã có sẵn các nhà cung cấp các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ (CNHT) nhiều kinh nghiệm và giá thành tốt. DN Việt Nam rất khó chen chân vào dù đáp ứng tốt các yêu cầu về chất lượng sản phẩm và thời gian giao hàng.

DN cung ứng CNHT của Việt Nam còn rất ít so với nhu cầu

Khẳng định điều này là có thật, ông Nguyễn Dương Hiệu, Tổng giám đốc CTCP công nghiệp và thương mại Lidovit cho rằng, nguyên nhân là do năng lực nội tại của DN nội chưa đáp ứng yêu cầu, thiết bị công nghệ, quản trị, nhân lực, hệ thống kiểm soát kém… Nhưng mặt khác, DN nước ngoài chưa thực sự gắn kết với DN cung ứng sản phẩm hỗ trợ trong nước. Họ thường sử dụng nhà cung ứng trong chuỗi vì chất lượng ổn định, giá cạnh tranh.

Theo bà Trương Thị Chí Bình, Tổng thư ký Hiệp hội DN CNHT, về linh kiện trong các ngành như nhựa, cao su, điện - điện tử, thì hơn 90% là nhập khẩu. Đặc biệt, với lĩnh vực điện - điện tử, tỷ lệ này lên đến 94%, thậm chí có những dòng linh kiện lên đến 100%.

Theo thống kê của Bộ Công thương, trong ngành ô tô, cho đến nay, Việt Nam có hơn 20 DN lắp ráp nhưng chỉ có 84 DN cung ứng cấp 1 và 145 DN cung ứng cấp 2, 3. Trong khi đó, Thái Lan chỉ có 16 DN lắp ráp ô tô hoàn chỉnh nhưng có đến 690 DN cung ứng cấp 1 và 1.700 DN cung ứng cấp 2, 3. Điều này cho thấy, DN cung ứng CNHT của Việt Nam còn rất ít so với nhu cầu.

Đối với lĩnh vực điện - điện tử, số liệu thống kê từ năm 2005 đến nay cho thấy, DN cung ứng sản phẩm hỗ trợ đã tăng từ 256 DN lên hơn 1.000 DN. Tuy nhiên, dù được đánh giá là ngành công nghiệp mũi nhọn và đạt được một số thành tựu trong thu hút đầu tư FDI, đóng vai trò lớn cho xuất khẩu nhưng thực tế, ngành này vẫn đang dừng lại ở giai đoạn đầu của chuỗi cung ứng sản xuất sản phẩm điện tử.

Lâu nay các nhà sản xuất công nghiệp điện tử tại TPHCM có nhu cầu rất lớn về sản phẩm bộ phận linh kiện điện tử, mạch in, thiết bị điện tử khác, tuy nhiên, nhiều DN đang phải nhập khẩu từ Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore... để phục vụ sản xuất bởi trong nước chưa đáp ứng được nhu cầu.

“Các DN nước ngoài đến khảo sát, nếu không đạt thì yêu cầu chúng tôi cải tiến một số tiêu chuẩn chất lượng, nhưng sau đó cũng không biết họ có đặt hàng tiếp hay không? Việc ngại đầu tư vì sợ DN FDI không đặt hàng của vị lãnh đạo công ty Nhật Minh là tâm lý chung của nhiều DN Việt.

Khi phân tích về cơ hội phát triển ngành CNHT, bà Nguyễn Thị Xuân Thúy, Viện Nghiên cứu chiến lược chính sách công thương (VIOIT) cho biết, dư địa thị trường cho ngành CNHT tại Việt Nam rất lớn, dự báo ngành sản xuất ô tô và điện - điện tử sẽ cần cung ứng rất nhiều sản phẩm CNHT trong thời gian tới. Tuy nhiên, do quy mô thị trường ngành sản xuất ô tô của Việt Nam còn nhỏ, dẫn đến chi phí sản xuất trong nước cao, khó khuyến khích phát triển.

“Chính vì vậy, DN CNHT trong nước cần chủ động đầu tư đổi mới công nghệ, hướng tới tự động hóa; tăng cường liên kết với nhau để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm” bà Thúy đề nghị.

Trong khi đó, đại diện các DN FDI cho rằng, các DN cung ứng nên có chiến lược đầu tư sản xuất dài hạn, chú trọng đảm bảo hệ thống chất lượng toàn diện, tăng năng lực cung ứng từ sản xuất theo đơn hàng sang sản xuất hàng loạt để có cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu…

Khẳng định điều này, các chuyên gia từ Viện nghiên cứu của Bộ Công thương yêu cầu các DN cần phải chuẩn hóa các yêu cầu về hàm lượng hóa chất, tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn của sản phẩm (yêu cầu bắt buộc); hệ thống quản lý chất lượng, môi trường, năng lượng, các công cụ quản lý chất lượng. Bên cạnh đó, cần phải có chiến lược phát triển dài hạn, chủ động kết nối DN đầu cuối.