Giám đốc WB tại Việt Nam đề xuất 4 nguyên tắc để ĐBSCL phát triển bền vững
Nâng cao chất lượng tín dụng chính sách vùng ĐBSCL | |
Nhu cầu vốn của doanh nghiệp dịch chuyển | |
BIDV triển khai chương trình ưu đãi dành riêng cho khu vực ĐBSCL |
Phát biểu khai mạc phiên toàn thể Hội nghị về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Ousmane Dione tỏ ý tin tưởng: ĐBSCL với dân số 18 triệu người hứa hẹn mang lại những cơ hội lớn để giúp Việt Nam thành công hơn nữa trên con đường phát triển và sẽ đi đầu trong quá trình chuyển đổi theo hướng tăng năng suất, đẩy mạnh đổi mới, ứng phó tốt với biến đổi khí hậu.
Giám đốc WB tại Việt Nam, ông Ousmane Dione trao đổi với Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân bên lề Diễn đàn |
ĐBSCL cũng đang ngày càng chứng kiến nhiều hiện tượng biến đổi khí hậu. Chỉ trong vòng hai năm qua, sinh kế của người dân vùng ĐBSCL đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi hạn hán, ngập mặn, ngập úng nặng nề tại khu vực ven biển và xói lở ven sông.
“Để đối phó với những hiện tượng này cần sự phối hợp giữa các ngành và các địa phương. Để phát triển, ĐBSCL cần có sự thay đổi cơ bản về mô hình – từ cách nhìn bó hẹp trong phạm vi đồng ruộng, địa phương sang tầm nhìn bao quát được nhiều địa phương, toàn khu vực, vượt qua ranh giới địa lý; từ cách làm ngắn hạn, hạn chế trong ngành nghề sang mô hình dài hạn, đa ngành, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu”, ông Ousmane Dione phát biểu.
Vị Giám đốc WB tại Việt Nam khuyến cáo cần áp dụng cách tiếp cận “Chính phủ quy về một mối”. Tức là phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương với trung ương và kinh tế tư nhân.
Kỳ vọng Hội nghị sẽ là một bước ngoặt quan trọng vì xu hướng tăng trưởng của Việt Nam tại vùng ĐBSCL, ông Ousmane Dione khuyến nghị Chính phủ áp dụng bốn nguyên tắc sau:
Một là tính đến các yếu tố Nguy cơ, Bất định là một đòi hỏi bắt buộc. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục làm trầm trọng thêm những vấn đề về sử dụng nguồn nước và đất đai. Vì vậy cần tính đến các yếu tố bất định và lên mô hình một số yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề, địa phương để lên quy hoạch, lộ trình ứng phó để có các phương án đầu tư.
Hai là cần nâng cao hiệu quả, hiệu suất: Sử dụng các nguồn tài chính sẽ càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Tình trạng phân tán ngân sách, đầu tư, sự thiếu hiệu quả trong việc xây dựng những môi trường thuận lợi đang cản trở tiềm năng tăng trưởng chung của ĐBSCL. Cần phải có những giải pháp táo bạo để tận dụng hợp lý các nguồn tài nguyên khan hiếm, ban hành những chính sách để định hướng mô hình sản xuất phù hợp và đưa ra được những phương án đầu tư tối ưu.
Ba là cần coi trọng liên kết vùng: Để tận dụng đầy đủ tiềm năng phát triển của khu vực ĐBSCL, tối ưu hóa mối liên kết giữa các địa phương rõ ràng là cần thiết. Nếu không có sự phối hợp tốt, các quyết định, phương án đầu tư của địa phương này có thể dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực ngoài dự tính đối với tiềm năng phát triển của các địa phương khác. Tìm ra những phương án cùng có lợi và phối hợp trong đầu tư có thể mang lại những lợi ích lan tỏa vượt ngoài ranh giới địa lý.
Bốn là tận dụng tốt các lợi thế so sánh: Nếu tận dụng được yếu tố lợi thế nhờ quy mô, các tiểu vùng của khu vực sẽ nâng cao được sức cạnh tranh, tham gia được vào các chuỗi giá trị toàn cầu, để từ đó tăng thu nhập, phát triển các nguồn sinh kế bền vững cho người dân.
Nhấn mạnh những yếu tố cần thiết chính tạo sự chuyển biến để khu vực này thích ứng được với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, ông Ousmane Dione cho rằng phải chú trọng 4 nội dung – Thể chế, Thông tin, Đầu tư, Thực hiện.
Thể chế là yếu tố quan trọng hàng đầu. Áp dụng mô hình thể chế toàn vùng có sự hợp tác trong khu vực, giữa 13 tỉnh thành khu vực sẽ chuyển hóa được khu vực lạc hậu thành một mô hình phát triển lồng ghép, tập hợp nguồn lực, bổ sung hỗ trợ cho nhau và đạt được lợi thế nhờ quy mô cần . Chính phủ đã có những bước đi đầu tiên khi thực hiện thí điểm các chương trình hợp tác trong vùng để thoát khỏi lề lối quy hoạch cũ theo kiểu địa phương, đơn lẻ và hướng tới cách tiếp cận có sự phối hợp, bao quát hơn về không gian, lồng ghép. Nhờ vậy sẽ nâng cao hiệu quả, khắc phục các vấn đề về sự chồng chéo quyền hạn.
Có một hệ thống thông tin về vùng là một yêu cầu tiên quyết. ĐBSCL phải có một cơ sở dữ liệu thông tin tổng hợp, tích hợp vào quá trình quy hoạch, để thông tin hiệu quả cho Chính phủ ra quyết định cũng như điều chỉnh công tác quy hoạch. WB sẵn sàng hỗ trợ quá trình lập Quy hoạch tổng thể lồng ghép nhằm phối hợp công tác đầu tư, kết nối hạ tầng, tập trung nguồn lực cho quản lý sử dụng đất, chính sách phát triển ngành, thống nhất hài hòa chiến lược phát triển sản xuất, chuỗi giá trị, huy động kinh tế tư nhân.
Do nhu cầu đầu tư lớn nên để phát triển, ĐBSCL cần tuân thủ chặt chẽ các bước xác định, lập chương trình, sắp xếp ưu tiên đầu tư để đảm bảo hiệu quả, hiệu suất đầu tư, có tính đến các yếu tố bất định, những sự đánh đổi, lồng ghép vào quá trình nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng. Công tác này sẽ phát sinh những chi phí và đòi hỏi phải huy động nguồn lực. Vì thế câu hỏi căn bản ở đây là lấy nguồn tiền ở đâu. Từ bài học của các nước khác, Việt Nam có thể cân nhắc thành lập một Quỹ Phát triển ĐBSCL để huy động những nguồn vốn cấp bách, dành riêng cho từng mục đích, phù hợp với các nguyên tắc chung về quản lý bền vững, thích ứng khu vực.
Nhấn mạnh “Vấn đề cuối cùng nhưng rất quan trọng là thực hiện”, vị giám đốc quốc gia dùng câu châm ngôn nổi tiếng: “ta hãy cứ bắt tay vào làm ngay” để nhấn mạnh: Sự đổi mới cần thiết cho ĐBSCL sẽ là cả một chặng đường nhưng càng chờ đợi lâu thì cái giá phải trả vì không có hành động cần thiết sẽ càng cao.