Hãy nói không với tiêu cực

	Thủ tướng đề nghị DN, doanh nhân nói không với tiêu cực
	Chuyện làm khó nhà thầu?

Chủ trương tốt, nhưng…

Theo Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2016, 66% trong số 11.000 DN được hỏi xác nhận họ phải trả chi phí không chính thức. Còn theo Báo cáo khảo sát mức độ hài lòng của DN với ngành thuế năm 2016, ngoài những than phiền liên quan đến việc phải trả thêm các chi phí không chính thức, DN còn bức xúc việc cán bộ không hướng dẫn đầy đủ, tận tình cho họ khi thực hiện thủ tục hành chính thuế.

DN làm ăn minh bạch thì các DN khác cũng vững tin mà làm theo

Nêu vấn đề tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với DN vừa qua, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Nguyễn Văn Thân cho rằng, hệ quả nhãn tiền là khiến giá thành sản phẩm của DN Việt Nam cao, làm giảm khả năng cạnh tranh, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng. Sâu xa hơn, nó khiến môi trường cạnh tranh còn những méo mó, sai lệch.

Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ DN, cải thiện môi trường kinh doanh… nhưng khâu thực thi vẫn rất yếu. Trong đó, một bộ phận cán bộ, công chức vẫn thể hiện sự thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm, không hướng dẫn hoặc hướng dẫn không hết, không coi DN là đối tượng phục vụ và tìm cách bắt lỗi DN. “Do đó, DN phải đi đêm, chung chi, theo tinh thần của công chia ba, của nhà chia đôi”, ông Thân thẳng thắn cho biết.

Nhưng một nguyên nhân quan trọng không kém là từ phía DN, khi vẫn có một bộ phận DN nhận thức không đúng về kinh tế thị trường, thiếu năng lực cạnh tranh nên quay sang cạnh tranh không lành mạnh bằng quan hệ, đi đêm để có được lợi thế… Một số khác thì chấp nhận “chi để được việc”, mặc dù cũng tự nhận thức được việc làm này là không đúng, vi phạm pháp luật.

“Nếu các chi phí không chính thức không được đẩy lùi sẽ gây muôn vàn khó khăn cho DN, khiến DN mệt mỏi, chán chường, nản chí kinh doanh, bóp méo tư tưởng cạnh tranh, giảm sức cạnh tranh của DN và của quốc gia, làm hỏng bộ máy, giảm niềm tin của nhân dân”, ông Thân cảnh báo.

Chính vì vậy, không khó để nhận thấy ngay, muốn giảm và tiến tới xóa bỏ những hiện tượng tiêu cực trên thì cần sự vào cuộc quyết liệt từ cả hai phía: cơ quan Nhà nước và DN. Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc thì nhấn mạnh: “Chính phủ và DN cùng liêm chính. Chính phủ kiến tạo, DN sáng tạo. Đó sẽ là hành trang để Chính phủ và DN đồng hành”.

Giải pháp nào?

Ở phía cơ quan Nhà nước, một điểm rất đáng mừng là tại Hội nghị Trung ương 5 Khóa XII vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển ở tất cả các ngành và lĩnh vực mà pháp luật không cấm. Và muốn vậy thì một trong những nội dung được Tổng Bí thư lưu ý là cần ngăn chặn, hạn chế mặt tiêu cực, đặc biệt là phòng chống mọi biểu hiện của “chủ nghĩa tư bản thân hữu”, quan hệ “lợi ích nhóm”, “thao túng chính sách”, cạnh tranh không lành mạnh để trục lợi bất chính.

Kết luận tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với DN vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng, yếu tố con người đóng vai trò quyết định trong nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, cũng như tạo lập môi trường kinh doanh công bằng, thân thiện, khuyến khích đầu tư, bảo đảm thực thi pháp luật.

Theo đó, từng công chức, từng viên chức trong bộ máy nhà nước phải thông hiểu trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, thực thi công vụ nghiêm túc, không được gây nhũng nhiễu, khó khăn cho DN, luôn sẵn sàng đồng hành bảo vệ DN làm ăn chân chính.

Như một mối quan hệ biện chứng, trong quá trình Chính phủ đang nỗ lực xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phát triển, hành động, phục vụ người dân và DN thì cũng mong chờ ở các DN những nguyên tắc, đạo đức kinh doanh liêm chính, minh bạch.

Theo ông Nguyễn Quang Huân, Phó chủ tịch Hội DN tư nhân, minh bạch là yếu tố then chốt. Bởi khi kinh doanh một cách minh bạch, không tham gia vào hoạt động tham nhũng, chúng ta sẽ có kỹ năng kinh doanh tốt hơn và sẽ tạo ra các sản phẩm có chất lượng cao hơn, có thể cạnh tranh dựa trên hình ảnh và chất lượng sản phẩm của chính DN mình. Khi tất cả đều kinh doanh minh bạch, xã hội và đất nước sẽ được hưởng lợi.

“Để đạt được mục tiêu về liêm chính, minh bạch, DN phải thiết lập các tiêu chuẩn, quy trình và quy định trong mọi hoạt động của mình nhằm ngăn chặn sự lạm dụng quyền lực và chức vụ, giảm thiểu những rủi ro không cần thiết cho DN. Cần có những cơ chế kiểm soát nội bộ hiệu quả để ngăn chặn được các hành vi tham nhũng, lãng phí ngay từ bên trong mà không cần phải hô khẩu hiệu suông”, ông Huân khuyến nghị.

Đồng quan điểm, ông Thân cho rằng, về phía DN cần xây dựng tập quán, thói quen tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức, văn hóa kinh doanh, làm giàu chân chính là yêu nước, nói không với tiêu cực, nâng cao năng lực quản trị…

Còn theo TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), DN muốn lớn phải làm ăn chính thống, minh bạch. Khi có ngày càng nhiều DN làm ăn minh bạch thì các DN khác cũng vững tin mà làm theo.