Nhức nhối hạ tầng giao thông

	Vốn NH thúc đẩy hạ tầng giao thông
	Kêu gọi đầu tư nước ngoài vào 68 dự án hạ tầng giao thông

Kẹt xe – nỗi lo không của riêng ai

Báo cáo nghiên cứu thị trường của Savills cho biết, chỉ riêng trong quý IV/2016, thị trường Hà Nội đã hấp thụ khoảng 6.730 căn hộ bán ra, nguồn cung căn hộ dịch vụ cũng đạt 4.028 căn. Bên cạnh đó là lượng biệt thự, nhà liền kề bán được trong quý đạt mức kỷ lục kể từ năm 2011 với 766 giao dịch được thực hiện.

Cầu vượt qua ngã tư đang phát huy tác dụng giảm bớt kẹt xe trong nội đô

Theo dự báo của Viện Dân số và Các vấn đề xã hội, đến năm 2050, dân số Hà Nội có thể tăng lên gấp đôi, tương đương khoảng 14 triệu người. Với tốc độ tăng trưởng dân số như vậy, bên cạnh áp lực về ùn tắc giao thông, việc gia tăng dân số sẽ tạo thêm nhiều áp lực về y tế, giáo dục, môi trường, nhà ở và văn minh đô thị. Nếu kiểm soát được dân số nhưng phân bố mật độ dân số không phù hợp cũng sẽ dẫn đến lượng dân cư tích tụ tại các quận vùng lõi đang cao bất thường.

Hạ tầng nội đô vốn đã quá tải, lại còn bị sức ép bởi dân cư tăng nhanh, tất yếu giao thông ùn tắc cục bộ càng trầm trọng hơn. Không chỉ riêng Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh cũng được cảnh báo trong tình trạng “báo động đỏ” vì nạn kẹt xe. Đánh giá về hạ tầng giao thông của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, đại diện Savills Việt Nam khẳng định, tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông ở hai đô thị này tương đương các thành phố đang phát triển, và thấp hơn nhiều các đô thị hiện đại trong khu vực.

Tuy nhiên, áp lực lên hạ tầng giao thông đang tăng lên khi thu nhập bình quân đầu người bước vào ngưỡng 3.000 -10.000 USD/năm, và theo quy luật phát triển thì đây là giai đoạn có tỷ lệ gia tăng nhanh chóng về sở hữu xe ôtô cá nhân. Sở hữu xe tư nhân tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang tăng nhanh gấp đôi so với tốc độ tăng thu nhập, và đạt 35%/năm trong vòng 5 năm qua.

Dự báo, số lượng xe sẽ tăng gấp 3 lần từ nay đến năm 2025 tại hai thành phố này. Nhiều chuyên gia lo ngại, nếu đạt tỉ lệ sở hữu xe tư nhân như các nước Thái Lan, Malaysia… thì giao thông tại các thành phố lớn của Việt Nam có thể trở thành vấn đề vô cùng nổi cộm.

Thực tế, việc phát triển đồng thời các loại hình phương tiện công cộng như tàu điện ngầm, tàu điện trên cao… có khả năng phục vụ cho hàng triệu lượt khách/ngày ở Việt Nam chưa thực sự hoàn chỉnh. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang có tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng thấp nhất trong khu vực, mức độ ô nhiễm không khí cao. Vì vậy việc di chuyển bằng phương tiện cá nhân ngày càng phổ biến khiến phương tiện giao thông công cộng chưa trở thành sự lựa chọn của cư dân thành phố.

Bà Đỗ Thu Hằng, Phó giám đốc Bộ phận nghiên cứu Savills Hà Nội gợi ý, Bangkok có thể coi là một mô hình phát triển đô thị khá thành công mà các thành phố như Hà Nội và TP. HCM có thể học hỏi trong việc huy động nguồn vốn xã hội hóa đầu tư hệ thống giao thông công cộng. Xu hướng này sẽ sớm diễn ra ở TP. HCM và Hà Nội khi các tuyến đường sắt đô thị đầu tiên được đưa vào vận hành trước năm 2020.

Cần có giải pháp đồng bộ

Thực trạng tốc độ tăng dân số và phương tiện cao hơn tốc độ phát triển hạ tầng đã được Chính phủ nhận diện. Vì vậy phải có giải pháp mạnh tay để kéo giảm việc tăng dân số cơ học và phương tiện. Theo kinh nghiệm của người Nhật Bản thì hướng phát triển giao thông công cộng là hướng giải quyết hiệu quả. Còn ý kiến của các chuyên gia là phải di dời các cơ quan, đơn vị sản xuất ra ngoại thành, kéo giãn dân số nội thành bằng việc phát triển đô thị vệ tinh, giảm áp lực cho Hà Nội.

Việc này cần vốn đầu tư rất lớn, và để có hiệu quả, phát huy tác dụng thì cần thời gian chuẩn bị tương đối dài, 15-20 năm. Vậy nên, xây cầu vượt tại các ngã tư có tác dụng cải thiện ùn tắc trong giờ cao điểm, trong lúc chờ đường sắt đô thị, metro được xây dựng, cũng là giải pháp tình thế.

Ở khía cạnh khác, nhiều nhà nghiên cứu lo ngại nếu cứ chăm sóc cho hạ tầng phát triển tốt lên, người dân tiếp tục đổ về, phương tiện tăng tiếp, vô hình trung chúng ta đang làm bài toán ngược?

Theo khuyến nghị của Viện Quản lý quy hoạch và Giao thông vận tải, về nguyên tắc, xây dựng thêm một đô thị mới, phát triển thêm một chung cư mới, chủ đầu tư phải có nghiên cứu đánh giá tác động lên giao thông, đề xuất giải pháp giảm tác hại đến giao thông... Còn về phía khách hàng, nếu dự án được xây dựng, nhưng hạ tầng kết nối không đảm bảo, thì họ sẽ không mặn mà.

Đặc biệt, việc phát triển hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt đường sắt đô thị có thể tác động mạnh đến sự phát triển của thị trường BĐS tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Mô hình phát triển quanh điểm trung chuyển (TOD) có thể là một hướng đi mới, chủ đạo trong tương lai với các hạng mục như nhà ở, văn phòng, bán lẻ, bến đỗ xe phát triển ở khu vực lân cận các trạm trung chuyển. Để đồng bộ hóa hạ tầng giao thông, khai thông đường vào dự án, nhiều kiến nghị đề xuất, cần khuyến khích các chủ đầu tư cao ốc tham gia đầu tư hạ tầng giao thông kết nối, hạn chế dần sự lệ thuộc vào ngân sách Nhà nước.

Vấn đề hiện nay là cần có chính sách hợp lý để thu hút được nhiều vốn xã hội hóa vào các dự án giao thông không chỉ từ các nhà đầu tư trong nước mà ngay cả nhà đầu tư nước ngoài. Số liệu thống kê mới nhất về tình hình thu hút FDI cho thấy, lĩnh vực giao thông vận tải chưa thu hút được nhiều DN FDI dù tiềm năng rất lớn.