Phát triển nguồn nhân lực số: Nhân tố tiên quyết cho cuộc cách mạng công nghệ

	Tận dụng CMCN 4.0 để tăng trưởng bao trùm
	Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho DNNVV
	Chủ động với cách mạng công nghiệp 4.0

Bản chất của CMCN 4.0 là sản xuất thông minh nhờ vào tiến bộ của công nghệ số trong hai thế giới kết nối với nhau trong đó ta đang và sẽ sống: thế giới các thực thể và thế giới các phiên bản số của các thực thể (thế giới số).

Điều chắc chắn là các công nghệ số sẽ tự động hóa nhiều việc làm trong hầu hết các ngành nghề. Tuỳ theo sự phát triển của từng quốc gia, từng ngành nghề mà cuộc công nghệ số sẽ tự động hóa các nền kinh tế được đến mức nào. Có hai mặt của CMCN 4.0: Công nghệ số sẽ lấy đi nhiều việc làm truyền thống nhưng cũng mở ra cơ hội cho rất nhiều loại việc mới.

Những điều trên đưa chúng ta đến câu chuyện về người lao động trong những thập kỷ tới. Người lao động cần phải có những kỹ năng mới nào, sẽ học và làm những nghề nào?

Ông Lê Xuân Bính, Tổng giám đốc nhà máy BITJ, một nhà máy chuyên gia công các sản phẩm nhựa cho Nhật Bản chia sẻ, doanh nghiệp của ông không thể đứng ngoài cuộc với CMCN 4.0 nhưng có một vấn đề hiện đang vướng, đó là nguồn nhân lực. Máy móc, trang thiết bị có thể đầu tư bằng tiền nhưng nguồn nhân lực có đủ trình độ tiếp cận với trang thiết bị mới, có hàm lượng công nghệ cao thì không phải một sớm một chiều có được. Đó là bài toán đau đầu mà doanh nghiệp của ông và các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải.

Muốn làm cách mạng phải có lực lượng. Muốn làm CMCN4.0 phải có nguồn nhân lực số. Cần chuẩn bị và đào tạo ngay nguồn nhân lực số của ta để đông đảo người lao động có thể dùng được công nghệ số trong nghề nghiệp của mình và một bộ phận tinh hoa có thể tạo ra công nghệ số cho những nghề nghiệp đó, nhất là những nghề trong hướng phát triển của đất nước.

Dù các ngành nghề sẽ thay đổi, nhiều nghề giảm đi, nhiều nghề tăng lên, có được những kỹ năng mới sẽ luôn là việc cần thiết của người lao động trong mọi ngành nghề. Để có thể thích nghi với sự thay đổi, những tri thức cơ bản về toán học và tin học là cần thiết cho mọi người, cho hầu hết mọi ngành nghề. Ở thời kỳ chuyển đổi số, với sự phổ biến của các công nghệ số trong những năm tới đây, hầu hết người lao động phải hiểu và quen biết với các con số, dữ liệu, việc sử dụng máy tính và các công cụ phân tích dữ liệu được tạo ra trên máy tính, giống như người nông dân quen với cái cày, cái bừa hay người thợ mộc quen với cái cưa, cái đục.

Những nhận thức sâu sắc và thay đổi lớn đã được thể hiện trong dự thảo chương trình phổ thông mới được bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra. Toán học ở trường phổ thông trong những năm tới đây được thiết kế để ai cũng có thể hiểu và dùng được với 21% thời lượng học gắn với ứng dụng toán học, 12% thời lượng học về hai môn xác suất và thống kê, tin học từ một môn học phụ nay sắp trở thành môn học chính như toán, văn... Chương trình ở các ngành nghề khác ở đại học, ở các trường dạy nghề chắc chắn cũng cần những thay đổi thích hợp. Việc này đang bắt đầu ở các nước phát triển.

Với các trường đại học có các khoa tin học hàng đầu như Bách Khoa, Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia... Ngoài việc đào tạo các kỹ sư, cung cấp nguồn nhân lực số chất lương cao cho nền kinh tế thì cũng cần có một chính sách đào tạo các nhà nghiên cứu công nghệ trong tương lai. Muốn làm được điều này thì Chính phủ cần có một chính sách hỗ trợ như học bổng, môi trường nghiên cứu, thu nhập…

Có thể nói, về bản chất, quốc gia nào thắng cuộc trong CMCN 4.0 là quốc gia làm chủ được công nghệ số và các nguồn dữ liệu, đưa chúng vào mọi lĩnh vực của sản xuất và cuộc sống, làm cho sản xuất và cuộc sống thông minh và hiệu quả hơn qua các phương pháp của trí tuệ nhân tạo.

Trong kỳ nguyên CMCN 4.0 việc ứng dụng công nghệ số của các ngành nghề là rất cao khiến chúng ta cần có những nhìn nhận mới, cho thấy triển vọng lớn của Việt Nam, khi đất nước định hướng những mũi nhọn kinh tế là công nghệ thông tin, nông nghiệp, du lịch, dịch vụ... Những lĩnh vực này còn rất mở cho công nghệ số, là những “vùng đất mênh mông” nơi tuổi trẻ và trí tuệ Việt Nam cần và có thể tiến vào khai phá. Đây cũng là những nơi quan trọng để người làm chính sách, làm đào tạo hướng tới.