Thói quen cản trở thương mại điện tử
Bài học từ các tập đoàn lớn về TMĐT | |
Khởi nghiệp thương mại điện tử thoái trào? |
TMĐT và áp lực chi trả tiền mặt
Hiện nay, các DN đi đầu trong ngành TMĐT như Lazada, Tiki, Zalora, C-Discount, Sendo... được đánh giá là đang trong giai đoạn xây dựng và định hình chiến lược để vừa có thể thu lợi nhuận và giữ vững thị phần đồng thời đảm bảo sự phát triển lâu dài.
TMĐT mới chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ cấu bán lẻ nội địa |
Dù rằng trên thực tế, TMĐT mới chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ cấu bán lẻ nội địa, nhưng trong tương lai người tiêu dùng sẽ có xu hướng sử dụng TMĐT nhiều hơn vì ưu điểm tiện lợi phù hợp với nhịp sống hiện đại ngày càng nhanh và bận rộn. Ngoài ra, giá trị trung bình của “giỏ hàng TMĐT” của người tiêu dùng Việt Nam trị giá 150 USD so với mức 30 USD vào năm 2012 và được dự đoán sẽ đạt mức 600 USD vào năm 2020.
Thị trường TMĐT Việt Nam cạnh tranh quyết liệt trên từng phân khúc và rất phân tán ở nhiều DNNVV, những hộ gia đình và cá nhân tham gia kinh doanh trực tuyến. Cuộc chiến về giá cả và giao nhận hàng hóa TMĐT là một cuộc chiến khốc liệt với 85-95% giao dịch TMĐT được thanh toán theo hình thức trả tiền mặt khi nhận hàng.
Điều này nâng cao rủi ro đối với các DN thiếu năng lực quản lý hoặc không có những đối tác giao nhận có năng lực và kinh nghiệm về logistic. Chính đặc điểm kinh doanh TMĐT ở Việt Nam với tỉ lệ trả tiền mặt cao như vậy cũng phần nào làm nản lòng không ít DN nước ngoài trong việc đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.
Ngoài việc cạnh tranh trực tiếp với nhau, các DN TMĐT còn cạnh tranh gián tiếp đối với các DN bán lẻ hiện đại và truyền thống. Tính tiện lợi, phù hợp với nhịp sống hiện đại cũng là một đặc điểm mà những DN bán lẻ ngoại tuyến đã nhận ra và thể hiện quan tâm đặc biệt cho việc khám phá và triển khai TMĐT trên hệ thống hiện tại của họ.
Không ít những tên tuổi lớn đã triển khai một mô hình bán lẻ đa kênh kết hợp hệ thống cửa hàng và TMĐT cho phép người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận và mua hàng hóa theo cách mà họ cảm thấy tiện lợi nhất. Đặc điểm của mô hình này là giúp tối đa hóa khả năng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của khách hàng, đặc biệt là với những người tiêu dùng bị eo hẹp về quỹ thời gian khiến họ khó thực hiện những chuyến mua sắm tại cửa hàng một cách thường xuyên.
Đầu tư công nghệ quyết định thành công
Công nghệ là yếu tố hàng đầu, mức độ xâm nhập internet được dự báo đạt mức 7% mỗi năm, và số lượng người sử dụng Internet tại Việt Nam được ước tính sẽ tăng từ 41.8 triệu đến 59 triệu người vào năm 2020. Số lượng người sử dụng smartphone cũng được dự báo sẽ tăng từ 20,7 đến 39,2 triệu người vào năm 2020, và còn có thể cao hơn.
Hiện nay, các DN TMĐT đều phát triển các ứng dụng để giúp khách hàng thực hiện giao dịch dễ dàng hơn. Ngoài ra, tăng trưởng GDP trên đầu người tạo điều kiện phát triển tầng lớp trung lưu với năng lực chi tiêu cao hơn cho phép hoạt động bán lẻ nói chung và TMĐT nói riêng ngày càng mạnh.
Yếu tố quan trọng nhất đối với người tiêu dùng hiện nay vẫn là giá cả và hình thức thanh toán tiền mặt khi nhận hàng. Mặc dù 2 yếu tố này giúp thúc đẩy quyết định mua hàng của người tiêu dùng, nhưng khả năng giao nhận nhanh chóng, linh hoạt cũng như thái độ giao nhận của nhân viên sẽ là yếu tố quyết định giao dịch có thành công hay không. Không có ít trường hợp vì giao hàng quá trễ hoặc nhân viên giao hàng thiếu lịch sự mà khách hàng từ chối nhận hàng và trả tiền, khiến cho giao dịch bị thất bại.
Theo các DN TMĐT hàng đầu thì đây là những yếu tố khiến họ quan tâm nhất – đó là làm sao nâng cao năng lực giao nhận và quản lý, cũng như xây dựng niềm tin và khuyến khích khách hàng chuyển qua hình thức thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ.
Nhìn chung, thị trường TMĐT ở Việt Nam có tiềm năng rất lớn và giao dịch trực tuyến có thể được coi là một xu thế tất yếu. Các DN Việt Nam trên diện rộng, ngay cả trong lĩnh vực sản xuất cũng đang dần quan tâm đến triển khai TMĐT và coi đó như là kênh bán hàng của tương lai, nhưng bên cạnh đó hình thức mua bán ngoại tuyến truyền thống vẫn sẽ giữ vị trí quan trọng.
Tuy nhiên, các DN TMĐT bắt buộc phải không ngừng cải tiến về mọi mặt bởi tại thị trường Việt Nam thách thức hoàn toàn riêng biệt so với các quốc gia khác và chính điều này có thể là một yếu tố giúp TMĐT ở Việt Nam phát triển nhanh.