Thu hút FDI có kịp “chạy nước rút”?

	Vốn FDI giải ngân tăng 8,3%, đạt 14,3 tỷ USD trong 11 tháng
	Thu hút FDI cần thực chất hơn
	Thu hút FDI 8 tháng: Vốn đăng ký tăng 7,7%; vốn thực hiện tăng 8,9%

Kết quả thu hút FDI 11 tháng năm 2016 đã khiến những dự đoán về con số cả năm từ các chuyên gia và cơ quan quản lý có phần ngập ngừng hơn. Theo số liệu của hệ thống thông tin về đầu tư nước ngoài, tính chung trong 11 tháng đầu năm 2016, tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm đạt 18,103 tỷ USD, giảm 10,5% so với cùng kỳ năm 2015.

Cụ thể, tính đến ngày 20/11/2016 cả nước có 2.240 dự án mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng vốn đăng ký là 13,028 tỷ USD, bằng 96,1% so với cùng kỳ năm 2015; và 1.075 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư với tổng vốn đăng ký tăng thêm là 5,075 tỷ USD, bằng 76,1% so với cùng kỳ năm trước.

Ảnh minh họa

Sự chững lại của dòng vốn FDI trước hết đến từ diễn biến khá bất ngờ của tháng 11. Theo đó, số vốn thu hút mới và tăng thêm trong tháng này chỉ là 490 triệu USD, khá thấp nếu tính theo tháng. Diễn biến bất ngờ là trong tháng này, NĐT nước ngoài đã rút gần 600 triệu USD khỏi kế hoạch đăng ký tăng thêm vốn. Đó là khoảng 560 triệu USD rút ra khỏi lĩnh vực bất động sản, 36 triệu USD ở lĩnh vực vận tải, kho bãi và 0,39 triệu USD ở lĩnh vực giáo dục đào tạo.

Trên thực tế, theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, vốn FDI đăng ký mới trong tháng 11 là 1,1 tỷ USD, con số không phải là quá thấp. Tuy nhiên do sự rút lui của NĐT đã khiến tổng vốn trong tháng bị hao hụt ít nhiều.

Sự thiếu vắng các dự án quy mô lớn cũng là nguyên nhân của tình trạng này. Bởi cùng thời điểm này năm ngoái, cả nước đã thu hút được tới 3 dự án tỷ đô với tổng vốn hơn 6,6 tỷ USD, thì trong năm nay, tính đến thời điểm hiện tại chỉ có duy nhất dự án 1,5 tỷ USD của LG là có vốn đầu tư lớn.

Nhận định về sự chững lại của vốn ngoại, ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài khẳng định, chắc chắn là do ảnh hưởng của TPP. “Từ đầu năm đến nay NĐT nô nức đổ vào vì kỳ vọng có TPP, đến nay DN nào mà muốn đón TPP thì đương nhiên họ sẽ phải nghe ngóng. Cho nên đây là tín hiệu cho thấy TPP chắc chắn sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến thu hút FDI”, ông Toàn khẳng định.

Cùng chung nhận định trên, chuyên gia kinh tế, TS. Võ Trí Thành cho rằng, diễn biến của dòng vốn FDI trong tháng 11 cho thấy sự thận trọng trong việc ra quyết định của các NĐT nước ngoài là có. Ông Thành lý giải, kinh tế thế giới vẫn hồi phục yếu ớt khiến các nền kinh tế đều tăng thu hút đầu tư từ bên ngoài. Điều này tác động rất lớn và mở rộng quyền lựa chọn của NĐT.

Trong khi đó, không thể phủ nhận trước đây Việt Nam có thêm “điểm” vì NĐT coi đây là thị trường chiến lược để đón đầu và tận dụng tối đa các lợi thế mà TPP mang lại cho nền kinh tế. Vì vậy khi TPP đang đứng trước dấu hỏi lớn về tính khả thi thì việc NĐT nước ngoài cẩn trọng và chần chừ hơn khi ra quyết định đầu tư cũng là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên các chuyên gia cũng khẳng định, sự lỡ nhịp của TPP sẽ chỉ làm chậm lại quá trình ra quyết định của NĐT. Bởi kể cả khi không có TPP, Việt Nam vẫn đang hội nhập sâu rộng vào thị trường thế giới qua các hiệp định thương mại khác, cũng mở ra thị trường và các cơ hội đầu tư rất lớn. Quan trọng là Việt Nam phải không ngừng cải cách để tăng sự hấp dẫn cho môi trường đầu tư, khi đó NĐT sẽ lập tức tin tưởng và rót vốn.

Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng riêng trong năm nay tâm điểm thu hút vốn lớn nằm ở các dự án BOT ngành điện, song cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có dự án nào được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Mới đây nhất, Bộ Công Thương đã cùng các đối tác gồm Công ty Marubeni (Nhật Bản) và Công ty Kepco (Hàn Quốc) ký kết thỏa thuận đầu tư dự án BOT Nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 2, có tổng mức đầu tư khoảng 2,3 tỷ USD.

Ngày cuối tuần vừa qua, UBND tỉnh Bình Dương cũng vừa ký kết biên bản ghi nhớ với lãnh đạo Tập đoàn Kolon Industries (Hàn Quốc) liên quan đến việc triển khai dự án nhà máy sản xuất bố lốp, túi khí ô tô với vốn đầu tư lên tới 1 tỷ USD. Trước mắt, nếu vào tháng cuối cùng của năm các dự án này được cấp chứng nhận đầu tư, thì tổng số vốn cả năm vẫn có thể vượt mức 20 tỷ USD. Tuy nhiên, để vượt con số 24 tỷ USD của năm ngoái, chắc chắn sẽ là điều khó khả thi.