Tìm giải pháp tăng năng suất lao động

	Năng suất lao động thấp sẽ khiến Việt Nam khó đạt mục tiêu tăng trưởng
	Năng suất lao động thấp vì đâu?

Báo cáo Việt Nam 2035, do Chính phủ Việt Nam và Nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) thực hiện vừa được công bố cho thấy, một trong những yếu tố then chốt để đưa Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao, duy trì mức tăng trưởng tối thiểu 7%/năm, nâng mức thu nhập trung bình lên trên 7.000 USD vào năm 2035… là phải tăng năng suất lao động nhanh.

DN sản xuất của Việt Nam là những người rõ nhất về sự thua thiệt khi năng suất lao động thấp

“Tăng năng suất lao động nhanh, bảo vệ môi trường và đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh tế sẽ giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh”, ông Jim Yong Kim, Chủ tịch WB nhấn mạnh trong Thông cáo báo chí của WB nói về Báo cáo Việt Nam 2035.

Trên thực tế, các DN sản xuất của Việt Nam là những người rõ nhất về sự thua thiệt khi năng suất lao động thấp. Ông Hà Xuân Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần May Sơn Việt (DN chuyên sản xuất, kinh doanh sản phẩm đồ lót) cho biết, so với Malaysia, Trung Quốc, bản thân ông nhận thấy, năng suất của DN Việt Nam đang thấp hơn rất nhiều.

“DN Trung Quốc và Malaysia đều đã thiết lập được dây chuyền sản xuất từ cách đây nhiều năm. Tay nghề công nhân đã qua đào tạo của họ tốt hơn mình. Đồng thời họ khai thác triệt để công nhân nên năng suất cao lắm”, ông Hà Xuân Anh nói.

Từ thua kém về năng suất dẫn tới hệ quả là, DN Việt Nam sản xuất ra 1 cái áo lót hiện nay riêng đơn giá gia công đã gần bằng 1 thành phẩm của Trung Quốc đang bán ở thị trường Việt Nam. Đây là nguyên nhân khiến May Sơn Việt không dám sản xuất các dòng sản phẩm ở phân khúc có giá bán trung bình thấp, mà phải tập trung vào phân khúc trung bình khá trở lên…

Tình huống kể trên của May Sơn Việt gặp phải chỉ là một ví dụ cho thấy sự thua thiệt của DN Việt Nam trước ngưỡng cửa hội nhập. Nói như chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan, năng suất lao động của Việt Nam nhìn chung hiện đã bị tụt hậu kể cả so với các nước có điều kiện gần tương tự như Việt Nam ở khu vực Đông Nam Á.

Thậm chí, vừa qua Viện Năng suất Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã thẳng thắn chỉ ra rằng, năng suất lao động Việt Nam vào năm 2013 được xếp vào nhóm thấp nhất của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, thấp hơn Singapore 15 lần, Nhật 11 lần, Hàn Quốc 10 lần, Malaysia 5 lần, Thái Lan 2,5 lần. Năng suất lao động Việt Nam chỉ cao hơn Myanmar, Campuchia và xấp xỉ với Lào.

Trong bối cảnh nguồn lực về lao động tăng thêm không còn nữa, như Báo cáo Việt Nam 2035, DN chỉ còn cách tăng năng suất lao động.

Theo ông Hà Xuân Anh thì: “Bây giờ đang gấp rút lắm rồi. Làm sao phải rút ngắn khoảng cách với DN các nước về năng suất ngay lập tức”. “Chúng tôi đã cử người qua các nhà máy đạt năng suất tốt ở Malaysia để học hỏi. Mời chuyên gia người Malaysia về nhà máy để đào tạo lại cho công nhân”, ông Hà Xuân Anh cho biết thêm.

Theo các chuyên gia kinh tế, để tăng năng suất lao động đòi hỏi DN cần phải thay đổi những chính sách về nguồn nhân lực như: biện pháp sử dụng, quản lý nguồn nhân lực; Chính sách đào tạo, tuyển dụng, thăng tiến, để người lao động có cơ hội học tập và phát triển; Chính sách tiền lương phù hợp quy luật, để tiền lương thực sự là đòn bẩy kinh tế thúc đẩy tăng năng suất lao động.

Bên cạnh đó, các DN cũng cần tự đánh giá trình độ khoa học, công nghệ và tổ chức sản xuất của mình để từ đó có giải pháp nâng cao trình độ khoa học của DN, áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại và tổ chức sản xuất hợp lý…

Ngoài ra, để có thể tăng năng suất lao động, sự nỗ lực của chính bản thân các DN là chưa đủ, mà đòi hỏi phải có sự đồng hành của Nhà nước. Theo đó, các chính sách hỗ trợ DN tăng năng suất lao động tới đây cần phải tập trung vào khu vực kinh tế tư nhân.