Cấm xe giường nằm, hay cần siết chặt quản lý?

Theo nhiều chuyên gia về giao thông, đề xuất cấm xe giường nằm chưa giải quyết được gốc rễ vấn đề tai nạn

Đề xuất cấm xe giường nằm gây nhiều tranh cãi

Tai nạn giao thông liên quan đến xe kinh doanh vận tải đang trở thành nỗi ám ảnh trên khắp các cung đường. Những con số thống kê gần đây của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) thực sự đáng báo động, dù chỉ chiếm 2,49% tổng số phương tiện nhưng xe tải và xe khách lại liên quan đến 37,1% số vụ và 40,27% số người chết vì tai nạn. Đáng chú ý, cứ ba vụ tai nạn lại có một vụ liên quan đến các phương tiện này.

7 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã ghi nhận khoảng 4.000 vụ tai nạn liên quan đến xe tải và xe khách, cướp đi sinh mạng của 2.466 người. Gần đây nhất, vụ tai nạn thảm khốc tại Hà Tĩnh khiến 10 người tử vong đã một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự an toàn của loại hình vận tải đường bộ.

Trước thực trạng nhức nhối này, tại một hội nghị do Cục Cảnh sát giao thông tổ chức, Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình - Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho rằng, với những con số nêu trên, chúng ta cần nhìn nhận từ quản lý Nhà nước, trách nhiệm của các bộ, ngành và nhìn từ những quy định hiện nay về hạ tầng, phương tiện và người lái xem có vấn đề gì.

Ông Vũ Đức Hoàng - Giám đốc Công ty Vận tải Hoàng Long cho rằng, xe giường nằm là loại phương tiện hoán cải, tiềm ẩn rủi ro, và việc cấm xe giường nằm có thể là một giải pháp hữu hiệu để giảm thiểu tai nạn. Tuy nhiên, ý kiến này vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ giới chuyên gia và đại diện các hiệp hội vận tải.

Ông Nguyễn Văn Quyền - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam khẳng định không có cơ sở pháp lý để cấm xe giường nằm. Ông Quyền lý giải, tất cả các xe giường nằm đang lưu thông đều đã được đăng ký, kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo đúng quy định. Việc hoán cải nội thất, nếu có, cũng phải được thiết kế và phê duyệt đúng quy trình. Kết luận xe giường nằm không đủ an toàn chỉ vì nội thất được hoán cải là một nhận định thiếu thuyết phục.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Trung Tính - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP. Hồ Chí Minh cho rằng, bất cứ phương tiện nào cũng phải đảm bảo kỹ thuật mới được xuất xưởng và lưu hành. Xe giường nằm hay ghế ngồi, thậm chí các loại xe limouzine, đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn.

Siết chặt công tác quản lý

Cho rằng đề xuất cấm xe giường nằm được xem là một giải pháp tình thế, chưa giải quyết được gốc rễ của vấn đề, bởi lẽ loại hình xe này đã trở thành nhu cầu thiết yếu của người dân, đặc biệt trong bối cảnh hạ tầng giao thông chưa phát triển đồng bộ, ông Đỗ Văn Bằng - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP. Hà Nội cho biết, vận tải đường bộ đang gánh trọng trách lớn khi 94,7% hành khách lựa chọn di chuyển bằng phương tiện này.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh - chuyên gia giao thông, việc cấm xe giường nằm là một giải pháp cực đoan và thiếu thực tế. Thay vào đó, cần nhìn nhận rằng xe giường nằm là loại hình dịch vụ đáp ứng nhu cầu di chuyển đường dài của đại bộ phận người dân.

Ông Thanh nhấn mạnh, để giải quyết những bất cập liên quan đến xe giường nằm, chúng ta cần tập trung vào ba yếu tố cốt lõi là cần siết chặt công tác đăng kiểm và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo xe luôn trong tình trạng an toàn, nâng cao trình độ và ý thức của đội ngũ tài xế và nhân viên phục vụ, cải thiện và nâng cấp hệ thống đường sá, đặc biệt là các tuyến đường đèo dốc, hiểm trở.

"Chỉ khi ba yếu tố này được thực hiện đồng bộ, xe giường nằm mới có thể phát huy tối đa ưu điểm và đảm bảo an toàn cho hành khách", ông Thanh chia sẻ.

Doanh nghiệp vận tải phải tuyển chọn tài xế kỹ lưỡng về tay nghề và đạo đức. Việc bố trí ca kíp hợp lý, tránh tình trạng tài xế chạy quá sức vì lợi nhuận là điều cần thiết.

Ông Nguyễn Công Hùng - Giám đốc Mai Linh Hà Nội đã nêu lên một thực trạng đáng lo ngại, việc kinh doanh vận tải hành khách ngày càng dễ dàng, không chỉ giới hạn ở các doanh nghiệp lớn mà còn lan rộng sang các cá nhân nhỏ lẻ chỉ với 2-3 xe. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn về vấn đề quản lý. Ai sẽ đứng ra giám sát, đảm bảo trật tự và an toàn giao thông của những phương tiện này? Khi không có một cơ chế kiểm soát chặt chẽ, nguy cơ tiềm ẩn về an toàn cho hành khách và trật tự công cộng là rất cao.

Nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng xe giường nằm không đủ điều kiện vẫn hoạt động, ông Hùng đề xuất số hóa dữ liệu và định danh điện tử phù hiệu xe. Với cách làm này, các cơ quan chức năng có thể dễ dàng kiểm soát, và mọi xe không có phù hiệu hợp lệ sẽ bị cấm lưu thông.

Bên cạnh đó, ông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng Nghị định 168/2024 hiện hành dù đã có quy định xử phạt nhưng chưa đủ sức răn đe. Vì vậy, ông Hùng kiến nghị cần có những biện pháp mạnh tay hơn, như nâng cao mức phạt và áp dụng chế tài tạm giữ phương tiện để loại bỏ những xe vi phạm ra khỏi hệ thống vận tải.