Cần hiểu đúng chính sách

Tình trạng đóng cửa hàng loạt như vậy còn lan rộng ra nhiều tỉnh, thành khác. Như Chợ An Đông, TP. Hồ Chí Minh, một trong những khu chợ truyền thống lâu đời nhất, từng là đầu mối sỉ lớn của ngành thời trang, nay cũng rơi vào cảnh đìu hiu. Số lượng sạp đóng cửa tăng lên đáng kể do lo sợ bị kiểm tra hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ, dẫn đến tịch thu và bị phạt nặng.

Theo các chuyên gia, việc hộ kinh doanh ngừng hoạt động không phải là hiện tượng mới lạ, mà vẫn diễn ra theo chu kỳ vận động của thị trường cùng với xu hướng chuyển đổi từ mua sắm truyền thống sang các nền tảng thương mại điện tử. Tuy nhiên, đợt đồng loạt nghỉ bán gần đây trùng với thời điểm các lực lượng chức năng ra quân kiểm tra, xử lý cao điểm các vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, cơ quan thuế áp dụng quy định của Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ. Sự hiểu sai hoặc chưa đầy đủ về chính sách thuế và đối tượng áp dụng hóa đơn điện tử đang vô tình ảnh hưởng đến quá trình kinh doanh, sản xuất của chính người dân.

Các sạp hàng tại nhiều chợ truyền thống trên cả nước bất ngờ đóng cửa, tạm thời ngừng kinh doanh

Cần nhấn mạnh rằng, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, chỉ những hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán và có doanh thu hàng năm từ “1 tỷ đồng trở lên”, hoạt động trong các lĩnh vực bán lẻ, nhà hàng, ăn uống, khách sạn, siêu thị, vận tải hành khách, giải trí… có bán hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng mới bắt buộc phải triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và chuyển dữ liệu tới cơ quan thuế.

Theo cơ sở dữ liệu quản lý thuế, hiện cả nước chỉ có 37.576 hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, tương đương khoảng 1% trong tổng số hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh. Điều này có nghĩa là rất nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ, thậm chí không thuộc diện điều chỉnh, đã tạm ngừng kinh doanh do lo ngại hoặc hiểu nhầm rằng tất cả đều phải triển khai công nghệ máy tính tiền.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định: “Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy việc các hộ kinh doanh nhỏ tạm nghỉ phần lớn không đến từ chính sách thuế mà do tâm lý lo ngại, hiểu nhầm và áp lực thị trường. Nếu được tuyên truyền và hướng dẫn cụ thể, phần lớn các hộ sẽ tiếp tục hoạt động bình thường, không bị ảnh hưởng bởi các chính sách mới”.

Trước tình hình này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có Thư ngỏ gửi Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam, Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, các đại lý thuế, công ty cung cấp dịch vụ kế toán, tư vấn thuế và công nghệ. Thư đề nghị các tổ chức này tích cực hỗ trợ người nộp thuế, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, để đảm bảo việc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền đúng quy định, không gây hoang mang hay hiểu lầm.

Cùng với đó, Cục Thuế cũng đã có thư gửi đến các hộ kinh doanh nhằm khẳng định rõ chủ trương không tăng thuế, không gây khó khăn cho người dân, mà nhằm tăng cường minh bạch và chống thất thu ngân sách. Bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Trưởng ban Chính sách và Thuế quốc tế (Cục Thuế), cho biết đơn vị cũng tổ chức làm việc với các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử để có giải pháp hỗ trợ các hộ kinh doanh về chi phí sử dụng, chi phí lưu trữ dữ liệu. Cùng với đó, nghiên cứu giải pháp tích hợp, liên kết giữa phần mềm bán hàng với việc lập tờ khai gợi ý, nộp tờ khai thuế ngay trên phần mềm; phân công công chức quản lý trực tiếp phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp để phân loại các hộ kinh doanh theo quy mô, ngành nghề kinh doanh, các điều kiện công nghệ thông tin sẵn có để tư vấn người nộp thuế lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện tài chính.

Đặc biệt, Chính phủ cũng đã ban hành Công điện số 88/CĐ-TTg ngày 12/6/2025 yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tăng cường quản lý, đẩy mạnh triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trong các hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa hệ thống thuế, kiểm soát doanh thu thực chất và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thông qua minh bạch hóa các giao dịch.

Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động, bà Phạm Thị Minh Hiền nhấn mạnh, việc áp dụng công nghệ, sử dụng hóa đơn điện tử không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn góp phần giảm chi phí quản lý, sử dụng, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thiểu nhiều rủi ro so với hóa đơn giấy. Đây chính là công cụ giúp hộ kinh doanh bắt kịp môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch, hiệu quả và bền vững hơn. Đồng thời, công nghệ này còn phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.