Cân nhắc nới lỏng quy định với lao động nước ngoài

	Nhu cầu nhân lực ngành công nghệ thông tin tăng 4 lần sau 10 năm
	Giảm phụ thuộc Trung Quốc không có nghĩa là dời đi
	Đầu tư tự động hoá: Cách nào để không tước đi việc làm của người lao động?

Đơn cử như vừa qua, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh có văn bản khẩn gửi Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Sở Ngoại vụ, Trung tâm kiểm dịch và các công ty trên địa bàn, trong đó nêu rõ Sở đã nhận được nhiều văn bản của các DN đề nghị hỗ trợ cho người nước ngoài là nhà đầu tư, chuyên gia kỹ thuật, lao động tay nghề cao, nhà quản lý được nhập cảnh vào Việt Nam để làm việc.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho các DN, cũng như thống nhất quy trình cách ly y tế cho các chuyên gia theo chỉ đạo của UBND TP. Hồ Chí Minh, Sở y tế đề nghị Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Sở Ngoại vụ phối hợp các Sở ngành liên quan tổ chức đánh giá xét duyệt, thẩm định danh sách các nhà đầu tư, chuyên gia… để tham mưu UBND TP. Hồ Chí Minh cho phép và gửi Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an giải quyết.

Theo Cục Việc làm, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tính đến hết tháng 7/2019, có 91.200 người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam; trong đó có 81.900 người thuộc diện cấp giấy phép. Lao động nước ngoài vào Việt Nam hiện đến từ hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, lao động Trung Quốc chiếm 22,4%; lao động Hàn Quốc chiếm 34,4%; lao động đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ khác chiếm 43,2%.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cho biết, hầu hết lao động nước ngoài mà các DN đang thiếu hụt sau khi nền kinh tế quay trở lại trạng thái bình thường đều là các nhà quản lý hoặc chuyên gia ở các dự án, công trình trọng điểm. Thời gian qua, các địa phương đều tích cực, chủ động các phương án hỗ trợ DN tìm nguồn lao động thay thế. Tuy nhiên, các vị trí thiếu hụt đều đòi hỏi trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, kinh nghiệm quản lý, ngoại ngữ, điều hành lâu năm thì trong khoảng thời gian ngắn lao động Việt Nam chưa đáp ứng được ngay, cần phải có thời gian đào tạo, chuyển đổi.

Thực tế cho thấy, việc thiếu hụt lao động chất lượng cao là một thực tế tồn tại lâu nay của thị trường. Đến nay, đợt dịch Covid-19 càng khiến vấn đề này trở nên rõ hơn. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định thành lập tổ công tác đặc biệt để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao, trong đó hướng đến dự án từ các tập đoàn đa quốc gia lớn, công nghệ cao, đứng đầu các chuỗi cung ứng. Theo các chuyên gia, để đón đầu được dòng vốn này, cần sớm giải bài toán về nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của những dự án công nghệ cao, đứng đầu chuỗi cung ứng. Phải nhìn nhận thực tế rằng, nguồn nhân lực trong nước hiện nay vẫn chưa kịp đáp ứng được các tiêu chuẩn về số lượng lẫn chất lượng cho các dự án này.

Theo ông Fred Burke, Trưởng nhóm Thương mại và Đầu tư của Diễn đàn DN Việt Nam (VBF) lưu ý, trong bối cảnh lao động nước ngoài còn thiếu hụt lớn, thì việc thu hút lực lượng lao động trí thức, tay nghề cao nước ngoài đến sinh sống và làm việc tại Việt Nam nên là một giải pháp được cân nhắc. Ông đánh giá, chính sách đối với người lao động nước ngoài của Việt Nam hiện nay vẫn còn khá nhiều rào cản. Nhiều Bộ Luật Lao động sửa đổi vẫn chưa giải quyết triệt để. Chẳng hạn, luật quy định giới hạn số lần gia hạn giấy phép lao động là 2 năm, và chỉ có thể gia hạn một lần với thời hạn tối đa 2 năm. Quy định này tạo ra gánh nặng về thủ tục hành chính khi DN phải chuẩn bị lại từ đầu giải trình nhu cầu sử dụng lao động kèm các tài liệu chứng minh trình độ của người lao động, cũng như phải nộp 1 bộ hồ sơ hoàn toàn mới để xin cấp giấy phép lao động lao động. Điều này có thể gây gián đoạn hoạt động của DN cũng như khó khăn với những người lao động nước ngoài đủ điều kiện hiện đang làm việc tại Việt Nam.

Chính vì khó khăn trong thủ tục và điều kiện cấp phép, nên các hình thức lao động của người nước ngoài tại Việt Nam hiện nay phát sinh chủ yếu ở dạng hợp đồng lao động, di chuyển trong nội bộ DN, được công ty mẹ cử sang hoặc thực hiện các hợp đồng kinh tế thương mại. Ngoài ra, các chính sách về phúc lợi, bảo hiểm hay thuế thu nhập cũng cần được cải tiến, sửa đổi đủ để hấp dẫn lao động nước ngoài chất lượng cao đến làm việc tại Việt Nam. Các NĐT nước ngoài khuyến nghị, các nghị định hướng dẫn thi hành cần quy định trình tự mới xin giấy phép lao động sẽ được giản lược hơn cho người lao động nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam và từng được cấp giấy phép lao động trước đó.