Chứng khoán tuần: Blue-chips 'mệt mỏi', rủi ro ngắn hạn xuất hiện

Chính sự tụt lùi của điểm số là dấu hiệu cần lưu tâm vì một khi các đầu tàu đã giảm sức mạnh, rủi ro sẽ xuất hiện vì động lực tăng chung kém đi.

Bull-trap không nhỏ

Chỉ số đại diện cho các blue-chips là HSX30-Index, tuần qua tăng 1,14% tính theo điểm đóng cửa, nhưng chỉ có 16/30 cổ phiếu trong rổ này tăng mạnh hơn điểm số. Cả rổ cũng chỉ có 17/30 cổ phiếu tăng giá chung cuộc so với tuần trước, còn lại là giảm.

Bức tranh có vẻ sáng sủa hơn nếu tính theo biên độ tăng tối đa của cổ phiếu trong tuần. Tuần này thị trường có một phiên bùng nổ mạnh nhất ngày 16/2, thời điểm cao nhất HSX30-Index tăng so với tuần trước tới 2,66%. Trong phiên giao dịch đó, hầu hết các cổ phiếu đều bật tăng mạnh và đạt đỉnh. Nếu tính theo giá đỉnh này thì tất cả các cổ phiếu trong rổ đều tăng giá, với 21 cổ phiếu tăng trên 2%.

Rõ ràng là không phải cổ phiếu blue-chips đã yếu đi trong tuần này, mà chỉ yếu đi sau khi đã có thời khắc bùng nổ mạnh mẽ. Đó lại là điều đáng lưu ý. Vì sao cổ phiếu bùng nổ rồi suy yếu, nếu không phải là xuất hiện áp lực chốt lời đủ lớn?

Áp lực chốt lời này tạo ảnh hướng tiêu cực gì lên giá? Có thể đánh giá mức độ này qua chênh lệch giá đóng cửa cuối tuần qua với giá đỉnh trong tuần. Nói cách khác, đó là độ lớn của bull-trap (bẫy tăng giá) mà thị trường đã tạo ra trong tuần.

Thống kê cho thấy 28 cổ phiếu trong rổ HSX30 đã xuất hiện bull-trap ở mức độ khác nhau. Trong đó, 21 cổ phiếu tạo bull-trap lớn hơn 1%, 17 cổ phiếu có bull-trap lớn hơn 2%. Tạo bull-trap lớn nhất là HNG với giá đỉnh hôm 16/2 là 9.740 đồng nhưng đóng cửa phiên cuối tuần chỉ còn 9.130 đồng, chênh lệch khoảng 6,26%. Nhà đầu tư mua vào tại đỉnh đang tạm lỗ 6,26%.

Nhìn rộng ra toàn thị trường thì sao? Sàn HSX có tới 163 cổ phiếu tạo bull-trap lớn hơn 2% trong tuần qua. Sàn HNX có khoảng 158 cổ phiếu tương tự. Mức lỗ ngắn hạn này không phải là quá lớn, nhưng để san bằng được lại không dễ. Nguyên nhân xuất phát từ chính động lực đằng sau bull-trap đó.

Khi thị trường tăng đột biến với thanh khoản rất cao chứng tỏ nhà đầu tư hưng phấn cao độ và bắt đầu mua rất mạnh. Tranh thủ lực cầu lớn, nhà đầu tư khác bắt đầu chốt lời. Áp lực chốt lời càng lớn thì càng ép giá giảm xuống mạnh và độ lớn của bull-trap thể hiện điều đó.

Để san bằng được bull-trap, giá cổ phiếu phải tăng trở lại. Lúc này bắt đầu nảy sinh những khó khăn vì các cổ phiếu sẽ không phục hồi giống nhau. Nhà đầu tư chốt lời có thể điều chuyển vốn sang các cổ phiếu khác, khiến sức mua yếu đi và giá cũng khó tăng hơn. Lịch sử đã cho thấy sau những phiên xả hàng lớn, cổ phiếu thường phân hóa sức mạnh rất khác nhau, thậm chí có nhiều cổ phiếu rơi hẳn vào xu thế điều chỉnh giảm.

Blue-chips giảm tốc, thị trường có thể điều chỉnh ngắn hạn

Nếu nhìn xu thế của thị trường chung từ điểm số, ví dụ VN-Index hoặc HSX30-Index, HNX-Index, thì khả năng điều chỉnh ngắn hạn là khá cao. Nguyên nhân đầu tiên là sau bất kỳ một đợt xả hàng lớn nào, thị trường đều phải cần thời gian để đạt được sự cân bằng trở lại. HSX30-Index cũng đang có một bull-trap khoảng 1,32%, VN-Index là 1,39%, HNX-Index khoảng 0,9%. Để nối tiếp đà tăng, trước hết các chỉ số phải san bằng được mức giảm đó. Đối với cổ phiếu, giá cũng phải sàn bằng được bull-trap đã có trong tuần.

Sức mạnh của các chỉ số phần lớn lại phụ thuộc vào khả năng tăng giá của các cổ phiếu vốn hóa lớn. Những mã chủ đạo của VN-Index đều gặp khó khăn nhất định: VNM đang chịu sức ép lớn từ nhà đầu tư nước ngoài bán ra và giá đã tụt xa so với đỉnh; VCB riêng tuần qua đã có một bull-trap tới hơn 3%. VIC và SAB là hai mã có tiềm năng nhất vì mức độ xả không khiến giá giảm quá nhiều nhưng GAS lại đang trong xu hướng giảm. Các mã như CTG, BID đang ở vùng đỉnh ngắn hạn sau khi đã tăng giá rất mạnh tháng 1.

Chỉ số HSX30-Index đại diện cho các cổ phiếu vốn hóa lớn nhất thị trường đã đạt đỉnh cao cũ tháng 9/2016, thậm mức cao nhất ngày 16/2 còn vượt đỉnh này. Về mặt kỹ thuật, chỉ số sẽ gặp khó khăn trong quá trình vượt đỉnh, thậm chí nếu kịch bản xấu xảy ra, chỉ số đã đạt đỉnh và bắt đầu điều chỉnh trở lại. Phiên xả hàng rất lớn ngày 16/2 chính là một biểu hiện của sự nghi ngờ thị trường đã đạt đỉnh.

Với kịch bản tốt, thị trường hoàn toàn có thể bứt phá vượt đỉnh để tăng lên một ngưỡng cao mới. Trên thực tế chỉ số VN-Index lúc này đã vượt qua tất cả các đỉnh của 8 năm qua, nhưng chỉ số này còn phải “chờ” HSX30-Index vì chừng nào chỉ số này không bứt phá được có nghĩa là các cổ phiếu lớn nhất chưa thể tăng. Khi đó VN-Index cũng không có được động lực. Việc các blue-chips giảm tốc là một điều cần thận trọng.