Cơ hội để khai thác tiềm năng điện mặt trời mái nhà
Thị trường điện mặt trời áp mái đang nguội lạnh | |
Điện mặt trời áp mái thêm “đất diễn” | |
Điện mặt trời áp mái: Giải pháp hữu hiệu khi giá điện tăng |
Ảnh minh hoạ |
Theo số liệu mới công bố của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đến nay, cả nước đã có 42.187 dự án điện mặt trời mái nhà đưa vào vận hành với tổng công suất là 925,8 MWp. Tổng số tiền điện EVN đã thanh toán cho khách hàng lắp đặt điện mặt trời mái nhà là 374,2 tỷ đồng. Đây là thành quả sau một thời gian các cơ quan chức năng và người dân quan tâm hơn đến phát triển điện mặt trời.
Tại hội thảo phát triển bền vững nguồn năng lượng tái tạo nối lưới và Điện mặt trời mái nhà, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, giai đoạn 2020 - 2030, nhu cầu tiêu thụ năng lượng vẫn tăng trưởng cao, ở mức từ 7,5-8%/năm. Điều này gây nhiều khó khăn, thách thức cho hệ thống điện. Việc phát triển các dự án năng lượng tái tạo nối lưới và điện mặt trời mái nhà được xem là một trong những giải pháp quan trọng.
Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyện gia kinh tế, phát triển điện mặt trời áp mái chưa tương xứng với tiềm năng mà Việt Nam đáng có và các dự án đầu tư mới vào lĩnh vực này vẫn đang gặp khó khăn, vướng mắc.
Thực tế, nhiều dự án điện mặt trời lớn đã đi vào hoạt động nhưng chưa thể khai thác và hoạt động hết công suất. Lý giải nguyên nhân, tại Diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam năm 2020, một số chuyên gia chỉ ra rằng, do hạ tầng lưới điện chưa phát triển đồng bộ với sự phát triển của điện mặt trời trong khi chưa mở cơ chế cho tư nhân tham gia đầu tư hệ thống truyền tải điện nên đã có một số dự án bị cắt giảm công suất phát.
Đối với các doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời mái nhà, nhiều nhà đầu tư cũng cho biết đang gặp vướng khi chưa được ký hợp đồng mua bán điện.
Theo ý kiến của một doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp công nghệ cao phản ánh với báo chí, doanh nghiệp này đã đầu tư hàng tỉ đồng lắp đặt điện mặt trời mái nhà trên 4 dự án nông nghiệp nhưng gần 1 năm nay chưa thể ký hợp đồng mua bán điện, bởi EVN chưa xác định được điện mặt trời tại các dự án này là điện mặt trời mái nhà hay không?
Bên cạnh đó, chi phí đầu tư ban đầu của doanh nghiệp còn khá cao. Mặt khác, thị trường sản phẩm, dịch vụ điện mặt trời mái nhà khá đa dạng, nhưng chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp mong muốn đầu tư.
Để giải quyết những khó khăn về hạ tầng lưới điện, Bộ Công Thương chủ trương, với những dự án mới, chỉ thỏa thuận đấu nối với hệ thống ở những khu vực có khả năng giải tỏa công suất. Những dự án đã triển khai và không trái với Quyết định của Thủ tướng về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam thì tạo điều kiện cho các nhà đầu tư triển khai.
Bên cạnh cơ chế, vấn đề tài chính để triển khai dự án điện mặt trời cũng được đặt ra. Hiện nay, nhiều giải pháp tài chính cho khách hàng là hộ gia đình và tổ chức, doanh nghiệp đã được các ngân hàng, doanh nghiệp quan tâm.
Đơn cử, Công ty Năng lượng mặt trời Bách Khoa (SolarESCO) đưa ra giải pháp cùng đầu tư với khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp với tỷ lệ góp vốn từ 70-100%. Theo đó, SolarESCO sẽ chịu mọi trách nhiệm về thiết kế, thi công, lắp đặt toàn bộ hệ thống và bảo trì vận hành hệ thống với diện tích mái 3.000-10.000 m2. Sau một thời gian hợp tác, SolarESCO sẽ bàn giao lại cho đối tác.
Tương tự, Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) cũng đưa ra giải pháp khách hàng đầu tư 100% giá trị hệ thống cho TTC thuê lại cơ sở hạ tầng, TTC sẽ bán lại điện cho khách hàng với giá thấp hơn EVN và khách hàng sẽ sở hữu hệ thống điện mặt trời mái nhà sau khi hết thời gian thuê.
Không chỉ vậy, các ngân hàng cũng chung tay vào việc hỗ trợ vốn đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà. Ngân hàng TMCP Bản Việt (Viet Capital Bank) triển khai gói tài trợ lên đến 100% phương án vay lên đến 200 triệu đồng, thủ tục nhanh gọn, không thế chấp tài sản đảm bảo, thời hạn vay linh hoạt đối với khách hàng cá nhân.
Với chương trình "Thẻ xanh cho gia đình Việt", Ngân hàng TMCP Phát triển TP. Hồ Chí Minh (HDBank) phát hành thẻ tín dụng cho khách hàng cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà có nhu cầu mở thẻ để thanh toán hợp đồng xây lắp. Hạn mức thẻ lên đến 250 triệu đồng, thời hạn sử dụng đến 6 năm, không yêu cầu tài sản đảm bảo.
Ngoài ra, Công ty Cổ phần Tài chính điện lực (EVN Finance) cũng đưa ra gói tài chính thiết kế riêng cho khách hàng lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với mục tiêu giải ngân 1.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2020-2022.